۳۰ آبان در دنیای علم چه خبر؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۳۰ آبان برابر با ۲۱ نوامبر را ورق می‌زنیم.

شهاب‌سنگ سیلاکاگا

۲۱ نوامبر ۱۹۵۴ میلادی برابر با ۳۰ آبان ۱۳۳۳ خورشیدی در ساعت ۱۲:۴۶ به وقت محلی، در شهر سیلاکاگا در ایالت آلاباما در آمریکا شهاب‌سنگی که امروزه با نام‌های سیلاکاگا و هاجز شناخته می‌شود روی پشت‌بام خانه‌ای سقوط کرد و بعد از خراب‌کردن آن به زنی به نام «آن الیزابت هاجز» که در خانه‌اش روی کاناپه در خواب ظهر بود برخورد کرد. در اثر برخورد این قطعه سنگ آسمانی که در ابعاد یک گریپ‌فروت بود یک‌طرف بدن این زن ۳۴ ساله به‌شدت کبود شد اما می‌توانست راه برود و همچنین توانست از جراحت ایجادشده چند عکس تهیه کند. این تنها مورد مستندشده در نیمکره غربی از برخورد یک سنگ آسمانی به انسان است.

مرد پیلتداون

۲۱ نوامبر ۱۹۵۳ میلادی برابر ۳۰ آبان ۱۳۳۲ خورشیدی، فریب علمی بزرگی معروف به «مرد پیلتداون» پس‌از گذشت ۴۰ سال پایان یافت. مرد پیلتداون جمجمه فسیلی انسانی اولیه بود و این فریب بزرگ زمانی تمام شد که موزه بریتانیا فاش کرد که این مورد در حوزه دیرین‌مردم‌شناسی یک «کلاهبرداری کاملاً اجراشده و با دقت آماده‌شده» بوده است. جعل مرد پیلتداون که درواقع به‌جای جمجمه فسیلی انسان، ترکیبی از استخوان‌های مختلف بود بین سال‌های 1907 و 1911 طراحی، برنامه‌ریزی و اجرا شد. نیمی از فک پایین یک اورانگوتان که قسمت‌های شاخص آن برداشته شده بود و دندان‌هایش شبیه دندان‌های فرسوده شده بود. و یک دندان نیش تراشیده شده، احتمالاً از همان فک پایین. درمجموع، 37 قطعه استخوان و سنگ با دقت انتخاب، رنگ‌آمیزی و تغییر داده شده بودند. پژوهش علمی گسترده‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که یک باستان‌شناس آماتور به نام چارلز داوسون مسئول تهیه این مدارک جعلی بوده است.

فنوگراف ادیسون

۲۱ نوامبر ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۳۰ آبان ۱۲۵۶ خورشیدی، توماس ادیسون اختراعش را باعنوان «ماشین سخنگو» اعلام کرد. ماشین سخنگو نوعی دستگاه ضبط با روکش ورق قلع بود که نسل قبل‌از گرامافون به‌شمار می‌رفت. در سپتامبر 1877، ادیسون نوشت که هدف آن «ضبط خودکار گفتار یک سخنران بسیار سریع روی ورق» است که باکمک آن، گفتار را بلافاصله یا سال‌ها پس‌از آن بازتولید می‌کند و خصوصیات صدای گوینده را حفظ می‌کند تا افرادی که با آن آشنا هستند بلافاصله آن را تشخیص دهند. ادیسون اختراع این ماشین سخنگو را در فوریه سال ۱۸۷۸ ثبت و از نمونه اولیه آن رونمایی کرد.

پرواز بالن

۲۱ نوامبر ۱۷۸۳ میلادی برابر با ۳۰ آبان ۱۱۶۲ خورشیدی، ژان فرانسوا پیلاتر دو روزیه، استاد فیزیک و شیمی، و مارکیز فرانسوا لوران دآرلاند، اولین افرادی بودند که اولین پرواز آزاد با بالن سرنشین‌دار را با یک بالن ساخت برادران مون‌گلفیه محقق کردند. بالن هوای گرم آنها از پاریس بلند شد و درمدت ۲۵ دقیقه ۶ مایل را پیمود و به ارتفاع حدود سه‌هزار پایی رسیدند. تماشاگران شامل بن فرانکلین و پادشاه لوئی شانزدهم بودند و حتی پیشنهاد کردند که از دو زندانی برای آزمایش بالن استفاده شود. اما دو روزیه نمی‌خواست شکوه و عظمت کسانی که اولین‌بار وارد جو می‌شود نصیب دو مجرم شود. برادران مون‌گولفیه، اتین و ژوزف، چند ماه قبل، در 5 ژوئن 1783، اولین بالن بدون سرنشین هوای گرم و در 19 سپتامبر 1783دومین بالن را با حیوانات به نمایش گذاشته بودند تا بررسی کنند که سفر هوایی برای موجودات زنده ایمن است.