سوار بر خودران‌های باهوش!

خبرگزاری علم و فناوری آنا- هدا عربشاهی؛ خودروی خودران وسیله‌ نقلیه‌ای است که قادر است بدون کمک انسان حرکت کند. خودروهای خودران یا خودروهای خودگردان توانایی درک محیط پیرامون را دارند و می‌توانند به‌طور مستقل و بدون دخالت انسان بر سامانه‌های مهم هدایت و کنترل ازجمله ناوبری و موقعیت‌یابی نظارت کنند. خودروهای رباتیک یا ربوکار داده‌های دیداری و شنیداری را از بیرون و داخل خودرو می‌پذیرند و این ورودی داده‌ها را برای درک وضعیت انتزاعی وسیله نقلیه و محیط اطراف آن تفسیر می‌کند. سپس با سامانه هدایت و با در نظرگرفتن مسیر، شرایط جاده، کنترل‌های ترافیکی و موانع، اقدامات لازم را برای حرکت وسیله نقلیه انجام می‌دهند. خودروهای خودران به‌طوربالقوه قادرند بر صنعت خودرو، سلامت، رفاه، برنامه‌ریزی شهری، ترافیک، بیمه، بازار کار و سایر حوزه‌ها تاثیر بگذارند. انجمن بین‌المللی مهندسان خودرو (SAE) قابلیت‌های خودروها را در ۶ سطح تعریف کرده که از سطح صفر (خودروی تمام‌دستی) آغاز می‌شود و تا سطح پنج (خودروی تمام‌خودگردان) پیش می‌رود. هرچند درحال‌حاضر پیشرفته‌ترین خودروهای خودران حداکثر در سطح ۴ قرار دارند و حضور راننده همچنان در آنها ضروری است و به مدل‌های اندکی محدود می‌شوند اما به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نه‌چندان دور، خودروهای خودران پیشرفته بتوانند بخش مهمی از بازار جهان را در اختیار بگیرند. مطالعات موسسه پژوهشی بازار فناوری‌های هوشمند (ABI Research) برای آیندۀ بسیار نزدیک سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی می‌کند که تا دو سال آینده 8 میلیون وسیله نقلیه با فناوری خودگردان سطوح 3، 4 و 5 تولید و عرضه شود.

امروزه شرکت‌های خودروسازی بسیاری به تولید خودروهای خودران مشغو‌ل‌اند که شاید شرکت تسلا را معروف‌ترین آنها دانست. هرچند در سال‌های اخیر گزارش‌هایی از تصادف‌های خودروهای خودگردان منتشر می‌شود که به ‌گفته پلیس اگر انسان هدایت خودرو را به ‌دست داشت می‌توانست از وقوع چنین اشتباهاتی پیش‌گیری کند. اما با توجه به آمار سالانه سوانح رانندگی در دنیا رانندگان انسانی را هم نمی‌توان کاملا از خطاهایی از این دست مبرا دانست. به‌طوری‌ که به اعتقاد کارشناسان، این نوع خودروها در کل می‌توانند رانندگی‌ را ایمن‌تر، راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر کنند. همچنین نتایج مطالعه‌ای نشان می‌دهد که استفاده روبه‌رشد از سامانه‌های پیشرفته کمک‌راننده در اروپا می‌تواند تعداد تصادفات را در این قاره تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۵ درصد کاهش دهد و براساس پژوهش موسسه تحلیلی مک‌کینزی سامانه‌های پیشرفته کمک‌راننده و خودروهای خودگردان می‌توانند تا سال ۲۰۳۵ بین ۳۰۰ تا ۴۰۰میلیارد دلار در بازار خودروهای سواری درآمدزایی داشته باشند.

غیرقانونی‌شده رانندگی انسان تا سال ۲۰۵۰

موسسه پژوهشی آی‌دی‌تِک‌اکس (IDTechEx) در گزارش جدیدی باعنوان «خودروهای خودکار، روبوتاکسی و حسگرها بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۴۲» درباره پیش‌بینی آینده خودروهای خودران فراتر از انتشار آمار و ارقام درآمدزایی این بخش می‌رود و بیان می‌کند که وسایل نقلیه خودران با چیزهایی مثل استفاده از تلفن‌همراه که ممکن است بر انسان‌ها تأثیر بگذارد دچار حواس‌پرتی نمی‌شوند و همچنین اتصال به نسل پنجم شبکه ارتباطات سیار تضمین می‌کند که وسایل نقلیه خودران بیشتر از توان انسان می‌توانند داده‌های در زمان واقعی را درباره محیط پیرامونشان دریافت و آنها را در لحظه پردازش کنند.

آی‌دی‌تِک‌اکس بر این باور است که با پیشرفت‌های فعلی می‌توانیم تا سال 2024 شاهد تطابق یا فراتر رفتن وسایل نقلیه خودران از سطح ایمنی انسان باشیم و درصورت تداوم رشد، این گزارش نشان می‌دهد که تا سال 2046 وسایل نقلیه خودران می‌توانند کل تقاضای مربوط به حرکت در ایالات متحده را برآورده کنند سپس تا سال 2050 وسایل نقلیه خودران به‌طور نظری قادر خواهند بود کل نیازهای حمل‌و‌نقل جهان را با نرخ کمتر از یک تصادف در سال برآورده کنند. در این مرحله، آی‌دی‌تِک‌اکس انتظار دارد در بسیاری از کشورها رانندگی انسان در جاده‌های عمومی غیرقانونی شود تا از صدمات، تصادفات و به‌خصوص تداخل با وسایل نقلیه خودران که بین خودشان درحال تبادل داده‌ها هستند جلوگیری شود.

ابررایانه آی‌بی‌ام در خدمت خودروهای خودران

سال ۲۰۱۶ یک استارت‌آپ آمریکایی به‌نام لوکال‌موتورز نمونه آزمایشی ون خودرانی را با ظرفیت حمل ۱۲ مسافر تولید کرد. ویژگی مهم این ون در وهله نخست این بود که تمام قطعات و بدنه آن با چاپگر سه‌بعدی چاپ شده و بعد سر هم شده بودند. خصوصیت دیگر این خودرو که «اُلی» نام داشت، الکتریکی بودنش بود و ویژگی سوم این وسیله نقلیه برقی این بود که لوکال‌موتورز برای هدایت تمام‌خودگردان این محصول آزمایشی از ابررایانه واتسون محصول شرکت آی‌بی‌ام بهره می‌برد. به‌طوری‌که اُلی برای هدایت هرچه دقیق‌تر خودش به‌طور مرتب با ابررایانه واتسون صحبت می‌کرد.

یک‌سال بعد از عرضه این ون آزمایشی، آی‌بی‌ام از ثبت امتیاز یک فناوری یادگیری ماشین خبر داد که نحوه تغییر کنترل و هدایت یک وسیله نقلیه خودگردان سطوح ۲، ۳ و ۴ را بین راننده انسان و پردازنده کنترل خودرو در مواقع اضطراری بالقوه تعریف می‌کند. هدف از معرفی این فناوری که برپایه حسگرها و هوش‌مصنوعی ابررایانه واتسون استوار است رفع نگرانی در موقعیت‌هایی است که مشخص نیست بهتر است انسان یا ماشین هدایت خودرو را به‌عهده بگیرد. آی‌بی‌ام نوآوری‌های متعددی را ثبت کرده که قادرند به بهترین‌ شکل به وسایل نقلیه کمک کنند که بعضی از آنها عبارت‌اند از:

• خودآموزی – قابلیت شناختی که به‌طور مداوم از رفتار راننده، مسافران و سایر وسایل نقلیه می‌آموزد و تقویت می‌شود.
• خوداجتماعی‌شدن- قابلیت برقرارکردن ارتباط با سایر خودگردان‌های دیگر و دنیای اطراف آنها
• خودران- قابلیت حرکت از خودگرانی محدود به خودگردانی کامل (رسیدن به سطح ۵)
• خودپیکربندی- قابلیت سازگاری با ترجیحات شخصی راننده
• خود ادغامی- قابلیت ادغام با اینترنت اشیا، اتصال به شبکه وضعیت کنترل ترافیک، آب‌و‌هوا و رویدادهای مربوط با تغییر مکان

 همچنین این شرکت در مطالعه‌ای با عنوان «خودرو 2025: صنعت بدون مرز» مصاحبه‌هایی را با 175 مدیر اجرایی از شرکت‌های سازنده خودرو، تامین‌کنندگان و دیگر رهبران صنعت خودروسازی در 21 کشور جمع‌آوری کرد و نشان داد که تا سال 2025 خودروها می‌توانند یاد بگیرند، رانندگی کنند و با سایر وسایل نقلیه و محیط اطرافشان در ارتباط باشند.