ضرورت استفاده از فناوری برای درمان اوتیسم/ جایگاه ایران در زمینه تحقیقات علمی مرتبط

سعید صادقی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه مطالعات بسیار زیادی درباره شناسایی علل اوتیسم انجام شده است در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: تاکنون مطالعات حول محور کشف اوتیسم در دوران بارداری و ماه‌های اولیه پس از تولد به اندازه کافی انجام نشده یا نتایج ملموسی نداشته است.

وی با بیان اینکه کشف اوتیسم در دوران بارداری در حد فرضیه باقی مانده است، اظهار کرد: تاکنون تشخیص‌ اوتیسم بر اساس علائم رفتاری بوده که شامل نقص در تعاملات و ارتباطات اجتماعی، رفتار‌ها و علایق اضافی و... می شود.

صادقی با اشاره به مطالعات انجام‌شده درخصوص کشف اوتیسم در دوران بارداری و تفاوت نتایج مطالعات محققان با یکدیگر گفت: این موضوع به یک قانون علمی تبدیل نشده است. 

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه روانشناس‌ها، روانپزشک‌ها و متخصصان مغز و اعصاب اطفال در دنیا صلاحیت تشخیص اوتیسم را دارند، عنوان کرد: انجمن روانپزشکی آمریکا هر 8 سال یک بار شیوه‌های درمان و تشخیص اوتیسم را به‌روز می کند.

صادقی با اشاره به فواید تشخیص زودهنگام اوتیسم، اضافه کرد: کشف این اختلال شناختی در دوران بارداری بر درمان آن بسیار مؤثر خواهد بود؛ اما اکنون به درمان پرداخته می‌شود.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهیدبهشتی اضافه کرد: مغز کودک در ابتدای تولد انعطاف‌پذیری عصبی بیشتری دارد؛ اما درمان به مرور سخت‌تر می شود.

وی با اشاره به تعداد ارتباطات عصبی مغز کودک، مطرح کرد: تعداد این ارتباطات عصبی در یک‌سالگی نسبت به بدو تولد دو برابر می‌شود و در سه‌سالگی تقریبا به ۸۵ درصد مغز یک بزرگسال می‌رسد؛ از این رو، درمان اوتیسم طی سال‌های اولیه رشد کودک بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا تشخیص و ارائه مداخلات زودهنگام‌تر شانس بهبودی و درمان کودک را بسیار افزایش می‌دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: سن تشخیص اوتیسم در کودکان سه‌سالگی پیش‌بینی شده که درمان هم از این همین زمان آغاز می شود.

وی با بیان اینکه درمان اوتیسم بر اساس رویکردهای متفاوتی انجام می شود، گفت: رویکرد تحلیل کاربردی رفتار، رویکرد آموزش و درمان کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم و نقص ارتباطی، رویکرد مداخله پاسخ‌محور و رویکرد تجارب یادگیری و برنامه جایگزین از روش‌های درمانی اوتیسم محسوب می‌شود. مستندترین و معتبرترین روش درمانی اختلال طیف اوتیسم در دنیا رویکرد تحلیل کاربردی رفتار است.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی افزود: اختلال اوتیسم نیازمند مداخلات مستمر است و با یک سال آموزش نیاز‌های کودکان به صورت کامل برطرف نمی‌شود.

وی با بیان اینکه لیست انتظار برای ارزیابی تشخیص درمان اوتیسم بسیار زیاد است، خاطرنشان کرد: همین امر موجب می‌شود تا زمان تشخیص و درمان آن به تعویق بیفتد.

صادقی بیان کرد: والدینی که در سن ۲ سالگی نگران فرزند خود می‌شوند در لیست انتظار برای ارزیابی تشخیص اوتیسم قرار می‌گیرند تا نوبت تشخیص به آن‌ها برسد؛ لذا این تأخیر می‌تواند درمان فرد را با مشکل مواجه کند.

تمرکز اصلی پژوهشکده علوم شناختی ومغز دانشگاه شهیدبهشتی بر اختلالات رشدی

وی با بیان اینکه محققان ایرانی در این زمینه ورود پیدا کردند، افزود: در دانشگاه شهید بهشتی یک پژوهشکده بین‌رشته‌ای علوم شناختی و مغز وجود دارد که به عنوان اولین و بزرگترین مرکز علمی کشور روی اختلالات رشدی متمرکز شده است.

صادقی با اشاره به آزمایشگاه‌های موجود در پژوهشکده، اظهار کرد: همچنین مدل‌های حیوانی اوتیسم در این آزمایشگاه‌ها ایجاد شده است که پدیده‌های اوتیسم را با دیدگاه‌های مختلف بررسی و کنکاش می‌کنند؛ از این رو در ایران مقالات و اقدامات علمی در این زمینه با موفقیت پیش می‌رود.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: سال‌های اخیر یک خط پژوهشی در ایران دنبال می‌شود که ارتباط مواجهه افراطی کودکان با وسایل دیجیتال و عوامل بروز اوتیسم به‌عنوان یک فرضیه علمی را مطرح می‌کند؛ این خط پژوهش در سطح دنیا دنبال می‌شود؛ بنابراین ایران در جایگاه خوبی قرار دارد.

صادقی با بیان اینکه مطالعات انجام‌شده نویدبخش است، مطرح کرد: تاکنون تشخیص به صورت بالینی صورت گرفته و باید والدین به تشخیص‌های بالینگر اعتماد کنند؛ زیرا بالینگر‌ها مطالعات علم روز دنیا را می‌شناسند و والدین با عدم اعتماد به آن‌ها تنها وقت کودک را هدر می‌دهند.

ضرورت استفاده از فناوری برای درمان اوتیسم

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به روش‌های درمان اوتیسم، تصریح کرد: سال‌های اخیر مقالاتی درباره استفاده از روش ژن‌درمانی، سلول‌درمانی و روش تحریک الکتریکی مغز برای کمک به این بیماری منتشر شده است که  امکان دارد پس از چند سال تایید نشود، زیرا قابلیت تکرار‌پذیری ندارد؛ بنابراین ضروری است که والدین به بالینگر خود اعتماد کنند.

به گفته وی؛ دنیای علم دنیای آزمایش است؛ اما تا زمانی که به علم واقعی تبدیل و وارد کتاب تشخیصی نشوند، نباید به آن امیدوار بود.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم شناختی و مغز دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: برای درمان بیماری اوتیسم روش های مبتنی‌بر فناوری تاییدشده نداریم. برای مثال درمانگران برای درمان بیش‌فعالی از روش بازخورد عصبی استفاده می‌کنند که بسیار مؤثر و تأییدشده است؛ اما برای اختلال اوتیسم چنین روشی وجود ندارد.

صادقی مطرح کرد: می‌توان برای مشکلات همراه با اختلال اوتیسم از شیوه‌های مبتنی‌ بر تکنولوژی استفاده کرد؛ اما درمان خود اوتیسم باید توسط خانواده، آموزش و مربی صورت بگیرد و هیچ راه میانبری وجود ندارد.

انتهای پیام/

فاطمه منوری