کشور‌ها از کورس تولید انرژی‌های پاک جا نمانند

گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا: آژانس محیط‌زیست اروپا (EEA) اخیراً با انتشار مقاله‌ای با عنوان آینده‌ای مبتنی بر انرژی‌های تجدید پذیر (A future based on renewable energy) در مواجهه با تغییرات آب و هوایی، افزایش قیمت انرژی و نگرانی در مورد امنیت عرضه؛ از منابع انرژی تجدید پذیر مانند باد و انرژی خورشیدی به‌عنوان راهی منطقی و در دسترس برای آینده انرژی جهان، نامبرده است.

برای تبدیل سیستم انرژی موجود به سیستمی مبتنی بر منابع تجدید پذیر چه چیزی لازم است؟

تحولات اوکراین و پیامد‌های آن برای تأمین انرژی جهانی و به‌ویژه اتحادیه اروپا و بدتر شدن اثرات تغییرات آب و هوایی بر سرفصل‌های خبری امسال در سراسر جهان تسلط داشته است و بسیاری از آژانس‌های خبری در مورد نوسانات قیمت جهانی انرژی، نگرانی در مورد کمبود انرژی در زمستان، و خشک‌سالی‌های بی‌سابقه‌ای که بر تولیدات کشاورزی تأثیر می‌گذارد درزمانی که قیمت مواد غذایی در حال افزایش بود، خبر منتشر کرده‌اند.

این مسائل به هم مرتبط هستند. اگر بتوانیم سوخت‌های فسیلی را با انرژی‌های تجدید پذیر فراوان جایگزین کنیم، قیمت‌های انرژی را کاهش می‌دهیم، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را کاهش می‌دهیم و خطرات آتی تغییرات آب و هوایی، ازجمله تأثیر آن بر تولید مواد غذایی را کاهش می‌دهیم.

**لزوم دور شدن از گذشته فسیلی

سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ از گیاهان و بقایای جانوری تجزیه‌شده، ساخته‌شده‌اند که طی میلیون‌ها سال در پوسته زمین و لایه‌های آن به شکل فعلی خود تبدیل‌شده‌اند. سوخت‌های فسیلی حاوی انرژی شیمیایی هستند که همراه با آلاینده‌های مختلف هنگام سوزاندن آزاد می‌شود.

در مقایسه با الکتریسیته که می‌تواند از منابع تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی تولید شود، اما ذخیره‌سازی آن نسبتاً دشوار است، ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل سوخت‌های فسیلی آسان‌تر است. زیرساخت‌های انرژی و فناوری توسعه‌یافته از زمان انقلاب صنعتی تا حد زیادی مبتنی بر استفاده از سوخت‌های فسیلی بوده است.

در سال‌های اخیر، سیاست‌های اتحادیه اروپا اهداف بلندپروازانه‌ای را برای تسریع حرکت به سمت انرژی پایدار تعیین کرده‌اند؛ و این‌ها شروع به ثمر دادن کرده‌اند و سهم فزاینده‌ای از نیاز‌های انرژی اروپا از طریق منابع انرژی تجدید پذیر تأمین می‌شود.

در سال ۲۰۲۱، بیش از ۲۲ درصد از ناخالص انرژی نهایی مصرف‌شده در اتحادیه اروپا از انرژی‌های تجدید پذیر تأمین می‌شد. بااین‌حال، سهم انرژی‌های تجدید پذیر در ترکیب انرژی به‌طور قابل‌توجهی در سراسر اتحادیه اروپا متفاوت است: در سوئد حدود ۶۰ درصد است. در دانمارک، استونی، فنلاند و لتونی بیش از ۴۰ درصد؛ و در بلژیک، مجارستان، ایرلند، لوکزامبورگ، مالت و هلند بین ۱۰ تا ۱۵ درصد.

اینفوگرافیک: تولید برق از منابع تجدید پذیر

بر اساس داده‌های یورواستات، نیروی بادی و برق‌آبی روی‌هم بیش از دوسوم کل برق تولیدشده از منابع تجدید پذیر (به ترتیب ۳۶ و ۳۳ درصد) در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ را تشکیل می‌دادند. یک‌سوم باقی‌مانده از انرژی خورشیدی (۱۴ درصد) بود. سوخت‌های زیستی جامد (۸ درصد) و سایر منابع تجدید پذیر (۸ درصد).

**پتانسیل انرژی‌های تجدید پذیر بی‌پایان است اما…

منابع طبیعی - مانند خورشید، باد، جزر و مد و زمین‌گرمایی - پتانسیل تولید انرژی بسیار بیشتر از نیاز جهان را دارند. بااین‌حال، این پتانسیل با آنچه در حال حاضر می‌توانیم به دست آوریم مطابقت ندارد. یک چالش این است که ظرفیت کافی برای جذب انرژی، به‌عنوان‌مثال، نور خورشید یا باد و تبدیل آن به یک فرمت قابل‌استفاده، مانند الکتریسیته، ایجاد کنیم. چالش دیگر این است که بتوانیم انرژی را به‌جایی که لازم است منتقل کنیم یا آن را برای استفاده بعدی ذخیره کنیم.

یک سیستم انرژی آینده باید در برابر اثرات اجتناب‌ناپذیر تغییرات آب و هوایی مانند خشک‌سالی، موج گرما و طوفان انعطاف‌پذیر و سازگار باشد. با افزایش سهم انرژی بادی و خورشیدی، سیستم همچنین باید به‌اندازه کافی انعطاف‌پذیر باشد تا حتی زمانی که باد نمی‌وزد یا خورشید نمی‌تابد، به‌خوبی کار کند.

سیستم‌های پرقدرت منعطف می‌توانند تأمین انرژی ثابت را تضمین کنند و اوج تقاضا را کاهش دهند. جدا از اطمینان از تنوع در منابع انرژی، سیستم را می‌توان بهبود بخشید، به‌عنوان‌مثال، با بهبود ذخیره‌سازی انرژی، ادغام هوشمند بخش‌های گرمایش، حمل‌ونقل و صنعت، یا پرداختن به اوج تقاضا از طریق قیمت‌گذاری پویا یا شبکه‌های هوشمند و لوازم‌خانگی.

**بررسی پروژه‌های بادی و خورشیدی در سراسر اروپا

بسیاری از پروژه‌های اخیر در سراسر اروپا شروع به نشان دادن پتانسیل فوق‌العاده انرژی‌های تجدید پذیر کرده‌اند. در اوت ۲۰۲۲، اسپانیا، بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی اروپا با حدود ۱.۵ میلیون پنل خورشیدی و ظرفیت ۵۹۰ مگاوات که برق کافی برای تأمین بیش از ۳۳۰ هزار خانوار تولید می‌کند.

همین‌طور ۴۹ توربین بادی در مزرعه بادی فراساحلی دانمارک دارای ظرفیت کلی ۴۰۷ مگاوات هستند و برآورد می‌شود که مصرف برق سالانه تقریباً ۴۲۵ هزار خانوار دانمارکی را تأمین کند.

بیشتر بخوانید: 

• تغییرات اقلیمی چالشی جدی برای توسعه قدیمی‌ترین روش تولید انرژی تجدیدپذیر در جهان
• غول‌های نفت و گاز ردپای کربن خود را کاهش می‌دهند
• مایکروسافت و گوگل ۱۰۰ درصد انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کنند

پرتغال در حال نصب بزرگ‌ترین پارک خورشیدی شناور اروپا بر روی مخزن آلکوئوا (Alqueva) است که متشکل از ۱۲ هزار پنل است. در ماه آوریل، یونان نیز یک مزرعه خورشیدی ۲۰۴ مگاواتی با پانل‌های دووجهی را افتتاح کرد که می‌تواند نور را از هر دو طرف جمع‌آوری کند.

استراتژی انرژی خورشیدی اتحادیه اروپا قرار است ظرفیت انرژی خورشیدی را تا سال ۲۰۲۵ دو برابر کند و طرح سقف‌های خورشیدی اروپا تعهدی را برای نصب پنل‌های خورشیدی در ساختمان‌های عمومی و تجاری بزرگ‌تر و به‌تدریج در ساختمان‌های مسکونی جدید معرفی می‌کند. روند اخذ مجوز برای پروژه‌های بزرگ تجدید پذیر نیز باید سریع‌تر شود.

**در مورد شبکه چطور؟ و ذخیره‌سازی؟

چالش روی آوردن به منابع انرژی تجدید پذیر تنها ظرفیت تولید نیست. نیروگاه‌ها باید به شبکه‌ای متصل شوند که بتواند ظرفیت رو به رشد تولید را در خود جای دهد و آن را به کاربران نهایی برساند.

برای اطمینان از یک منبع تغذیه قابل‌اعتماد، ترویج جذب انرژی‌های تجدید پذیر و کاهش هزینه‌های انتقال برق، برخی از مناطق تشویق شده‌اند، به‌عنوان‌مثال، صاحبان خانه یا کسب‌وکار‌ها برای تبدیل‌شدن به تولیدکننده-مصرف‌کننده - تولیدکننده برق - تولید برق با پنل‌های خورشیدی، مصرف سهمی از آن و تغذیه برق اضافی به شبکه.

بر اساس یک گزارش، خریداران اروپایی در حال حاضر فرصت‌های زیادی دارند که می‌تواند برای خانواده‌های خود و همچنین جامعه مزایایی به همراه داشته باشد. این افراد با سرمایه‌گذاری در تولید یا ذخیره انرژی، مصرف‌کنندگان می‌توانند در هزینه‌های انرژی خود صرفه‌جویی کنند، انتقال انرژی اروپا را سرعت بخشند و انتشارات گلخانه‌ای را کاهش دهند. علاوه بر این، می‌توان انتظار داشت که این فرصت‌ها در سال‌های آینده با فناوری بهتر و ارزان‌تر و باسیاست‌های جدید افزایش یابد.

بسیاری از تأمین‌کنندگان برق نیز شروع به تشویق خانوار‌ها برای تنظیم مصرف انرژی خود برای مطابقت با سطح تولید کرده‌اند. این امر با قیمت‌گذاری پویا امکان‌پذیر است که به زمان روز بستگی دارد و از ساعتی به ساعت دیگر متفاوت است. در زمان تولید بیش‌ازحد، مصرف‌کنندگان می‌توانند برق تقریباً رایگان دریافت کنند که می‌تواند برای مثال برای شارژ خودرو‌های برقی استفاده شود.

**انرژی پاک در اقتصاد دایره‌ای

ساخت بیشتر پنل‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی نیز سؤالات دشواری را ایجاد می‌کند: آیا می‌توانیم مواد معدنی مورداستفاده در پنل‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی را به‌اندازه کافی دریافت کنیم؟ کجا نیروگاه‌های بادی را نصب کنیم؟ این نیروگاه‌ها چه تأثیری بر حیات‌وحش دارند؟ و چگونه اطمینان حاصل کنیم که منابعی مانند مواد معدنی کمیاب زمین که در تولید آن‌ها استفاده می‌شود در دسترس باقی بماند؟

تجزیه‌وتحلیل آژانس محیط‌زیست اروپا (EEA) نشان داده است که رشد انرژی‌های تجدید پذیر بسیاری از فشار‌های زیست‌محیطی و آب و هوایی جهانی را کاهش داده است و اقدامات هدفمند می‌تواند به حداقل رساندن برخی از اثرات نامطلوب مانند سمی کردن آب شیرین و اشغال زمین کمک کند. با تعداد فزاینده‌ای از پروژه‌های تجدید پذیر در راه، ارزیابی معاوضه با زیستگاه‌ها و اکوسیستم‌ها ضروری خواهد بود.

آزمایشگاه جغرافیای انرژی و صنعت که توسط مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا توسعه‌یافته است، ابزار جدیدی برای رفع برخی از این نگرانی‌ها است. از آزمایشگاه می‌توان برای شناسایی مناسب‌ترین «مناطق» برای پروژه‌های بادی و خورشیدی استفاده کرد، برای مثال مکان‌هایی که از مناطق حفاظت‌شده یا مسیر‌های مهاجرت پرندگان شناخته‌شده اجتناب می‌کنند.

تقویت عرضه برق پاک مستلزم افزایش ظرفیت تولید و تعدیل در زیرساخت است. این به معنای پنل‌های خورشیدی بیشتر و توربین‌های بادی بیشتر در سمت عرضه، و همچنین اتصال بهتر شبکه هوشمند و کاربران هوشمندی است که به بهره‌وری انرژی توجه دارند.

تمامی کشور‌ها باید بهره‌وری انرژی خود را بهبود بخشند و وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی کاهش دهند و در این راستا به یک تغییر سریع و اساسی در دستگاه‌های تولید و مصرف خود نیاز دارند. هرچند که در همه جهان فرصت‌های یکسانی برای نصب پمپ‌های حرارتی، بازسازی خانه‌ها یا خرید خودرو‌های الکتریکی جدید وجود ندارد. در مناطق دورافتاده، حمل‌ونقل عمومی اغلب کمیاب است. فقر انرژی می‌تواند به معنای عدم توانایی در گرم نگه‌داشتن در زمستان باشد. بااین‌حال این گذار به سمت پایداری انرژی بسیار مهم است و کشور‌ها نباید از آینده انرژی جهان عقب بمانند.

گفتنی است، آژانس محیط‌زیست اروپا (EEA) اطلاعات مستقلی در مورد محیط‌زیست ارائه می‌دهد. هدف آن کمک به متصدیان در توسعه، اجرا و ارزیابی سیاست‌های زیست‌محیطی و آگاهی‌بخشی به همه مردم است.

انتهای پیام/۴۱۶۷/