عبور از تحریم‌ها با اتکا بر دانش پژوهشگران علوم دامی/ استقبال صنعت از توانمندی‌های پژوهشگران ایرانی

به گزارش گروه علم و فناوری آنا، محصولات دامی تاثیر مستقیمی بر زندگی مصرف کنندگان دارند و نقش مهمی در ایجاد امنیت غذایی ایفا می‌کنند. بی تردید تغییر نرخ ارز و اعمال تحریم‌ها می‌تواند تاثیر زیادی روی واردات این محصولات داشته باشد و زندگی مردم را تحت شعاع قرار دهد. همچنین امنیت غذایی مردم را نیز به خطر بیندازد بنابراین انجام فعالیت‌های علمی و پژوهشی در این حوزه از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا با ارتقای علم و فناوری در این حوزه می‌توانیم ضمن رفع نیازهای جامعه، اشتغال‌زایی کنیم.

محسن دانش مسگران، استاد گروه آموزشی علوم دامی، رئیس پیشین دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، فناور برتر سال ۱۴۰۰ دانشگاه فردوسی مشهد و پژوهشگر برتر کشور طی دوران مختلف در این خصوص به آنا می‌گوید؛ اکنون در حوزه فن و فناوری علوم دامی بحث زیرساخت‌های فعالیت‌های علمی و پژوهشی از اهمیت زیادی برخودار است و تحقق این مسأله نیاز به پشتیبانی‌های تکنولوژی، مالی و سیستمی دارد. خوشبختانه امروزه در حوزه علمی و پژوهشی کارهای خوبی انجام شده است و رشد خوبی نیز داشته‌ایم؛ طی یک دهه اخیر میزان انتشار مقالات ایرانی در مجلات معتبر دنیا و داخلی روند افزایش پیدا کرده است یعنی اگر۱۵ سال پیش سالانه تنها یک مقاله از دانشمندان ایرانی در مجلات معتبر چاپ می‌شد اما اکنون میزان آن به ۵۰ مقاله رسیده است. عمدتا با انجام کارهایی علمی و پژوهشی ما می‌توانیم میزان دانسته‌هایمان را افزایش دهیم و از آن فن و فناوری را استخراج کنیم.

وضعیت تحریم‌ها باعث شد تا رویکرد داخلی در بخش دام نسبت به تامین مواد و افزودنی‌های بیولوژیک و غیر بیولوژیک تولید شیر افزایش پیدا کند بنابراین طی ۴ الی ۵ سال اخیر شرکت‌های داخلی در این حوزه رشد قابل چشمگیری پیدا کردند. اکنون بسیاری از افزودنی‌هایی که پیش از این از منابع خارجی تامین می‌شدند، امکان تولیدشان وجود دارد. به عنوان مثال یکی از نیازهای ما در تغذیه گاوهای شیری، پودر چربی است. این پودر به صورت منجمد است و زمانی که یک حیوان نشخوار کننده استفاده می‌کند، وارد روده باریک او شده و آنجا هضم می‌شود.

فعال شدن شرکت‌های ایرانی در تولید پودرهای چربی

پیش از این پودرهای چربی از کشورهایی مانند مالزی و اندونزی وارد ایران می‌شدند اما خوشبختانه امروزه حداقل ۱۰ شرکت داخلی در این حوزه فعال هستند. همچنین پروبیوتیک‌ها و مخمرهای زنده قبلا از طریق شرکت‌های فرانسوی و کانادایی وارد ایران می‌شد اما در حال حاضر شرکت‌هایی در این حوزه فعال هستند که می‌توانند این محصولات را تولید کنند و در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. طبیعتا در حوزه‌های دیگر نیز چنین اتفاق هایی رخ داده است.

افزایش بازدهی خوراک دام و طیور با کمک دانش ایرانی

مسگران می‌گوید: اکنون برای بهبود بخشیدن بهره‌وری، کار فرآوری خوراک دام و طیور در داخل آغاز شده است. شاید طی ۵ سال گذشته کسی توجه خاصی به این موضوع نمی‌کرد اما امروزه شرکت‌های عمده‌ای پیرامون این مساله تشکیل شده‌ اند و کار فرآوری خوراک دام و طیور را انجام می‌دهند؛ فرآوری این محصولات باعث شده تا بازدهی خوراک دام و طیور به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد بهتر شود؛ به طور کلی هم اکنون ۷۰ درصد از نیازهای داخلی کشور در حوزه فن و فناوری به مواد افزودنی و وضعیت هضم و متابولیسم دام و طیور توسط کارشناسان و پژوهشگران ایرانی برطرف می‌شود.

این مسأله باعث شده طی چند سال اخیر بخش صنعت از توانمندی‌های پژوهشگران و دانشمندان ایرانی استقبال کند و روز به روز نیز گرایش آنها نسبت به استفاده از محصولات ایرانی افزایش یابد. به عنوان مثال خود من طی ۳ الی ۴ سال گذشته تعدادی پروژه انجام داده‌ام که بیشتر این طرح‌ها مربوط به درخواست‌ بخش صنعت برای افزودنی‌های خوراک دام بوده است.

ضرورت افزایش واردات و صادرات محصولات ایرانی در نظام متوزان جهانی

استاد گروه آموزشی علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید: من معتقد نیستم که باید تحریمی وجود داشته باشد تا ما در فن و فناوری رشد داخلی داشته باشیم بلکه اعتقاد دارم ما باید در یک نظام متوازن جهانی بتوانیم کار واردات و صادرات داشته باشیم و یک ارزش گذاری واقعی انجام دهیم. در این نظام متوازن جهانی است که ما رشد پیدا می‌کنیم؛ اکنون محصولاتی در داخل کشور تولید می‌شوند که می‌توانند به لحاظ کیفیتی مشابه نمونه مشابه خارجی و محصولات وارداتی باشند. این مسأله روی بازدهی تولید اثربخشی دارد.

در توازن نظام جهانی قیمت یک مساله و کیفیت محصول موضوع دیگری است. در این نظام انتخاب قیمت با مصرف کننده است اما از نظر کیفیت، این محصولات با نمونه‌های مشابه خارجی نیز قابل رقابت هستند. قطعا با افزایش تولید داخلی میزان اشتغال‌زایی نیز افزایش پیدا می‌کند اما شرایط تحریم نباید باعث شود که رانتی به شرکت‌های داخلی داده شود بلکه ما باید در فضای رقابت سالم قرار بگیریم و این محصولات ضمن اینکه قابل رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی هستند باید از نظر هزینه نیز برای مصرف کننده قیمت مناسبی داشته باشد. همچنین شرکت‌های دانش بنیان این حوزه اگر بتوانند به خوبی در عرصه ‌ای بین المللی بدرخشند و محصولاتی مبتنی بر دانش بومی تولید کنند، ارز آوری خوبی نیز خواهند داشت.

من معتقدم دولت جدید باید زیرساخت‌های انجام‌های کارهای پژوهشی را فراهم کند. نخست باید فرهنگ پژوهشی ایجاد کند یعنی حاضر باشد برای پژوهش سرمایه گذاری انجام دهد و از نتایج پژوهش‌ها استفاده کند. دوم، قوانین سهل و ممتنع وضع کند. سوم، بودجه‌ای لازم برای این منظور در اختیار پژوهشگر قرار دهد. چهارم، تکنولوژی و پشتیبانی تکنولوژی را فراهم کند. پنجم، دولت باید برنامه‌ای برای استفاده از یافته‌های پژوهشی برای افزایش ثروت ملی داشته باشد یعنی تولید کننده الزاما باید از نتایج پژوهشی استفاده کند و پژوهش نیز نقش سازنده‌ای در تولید محصولات داشته باشد.

انتهای پیام/