پای درد دل شرکت دانش‌بنیان(۷)/؛ طاهری مطرح کرد؛
روبات‌ها؛ دوست و همدم ایرانیان در آینده‌ای نزدیک
مدیر آزمایشگاه روباتیک اجتماعی-شناختی دانشگاه صنعتی شریف گفت: تمرکزمان بر روی ساخت روبات‌هایی اجتماعی، به‌عنوان دوست، همدم و کمک معلم است.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- محمدرضا کچوئیان، بازی‌ها، همیشه برای انسان‌ها از کودکی تا بزرگسالی جذاب بوده‌اند. با توجه به تحقیقات جدید روان‌شناسان، این سرگرمی‌ها از عوامل مؤثر در کاهش استرس‌ها، ناامیدی نسبت به زندگی براثر افزایش سن و همچنین ابتلا به بیماری‌هایی همچون آلزایمر است. امروزه بازی‌ها در اکثر عرصه‌های زندگی بشر همچون اقتصاد، سلامت و آموزش تأثیر بسیاری دارد. بسیاری از کمپانی‌های بزرگ بازی‌سازی دنیا سالانه مقادیر هنگفتی از طریق فروش بازی‌های خود به سراسر دنیا که محبوبیت بی‌شماری دارند، به جیب می‌زنند. علاوه بر تأثیر آن در عرصه اقتصادی، برخی از کشورهای صنعتی و پیشرفته از این حوزه در مباحث سلامت و آموزش بهره بسیاری می‌برند و تحقیقات انجام‌شده حاکی از آن است، آموزش با استفاده از بازی‌ها در هر گروهی از جامعه تأثیر بسزایی داشته که این مهم نشان از عملکردهای صنعت بازی‌سازی در عرصه‌های دیگر زندگی دارد.
بیشتر بخوانید:
کم‌کاری‌های دولت قبل، یقه فناوری را هم گرفت/ سایه نومیدی بر سر صنعت بازی‌های رایانه‌ای
هوش مصنوعی در قامت جدید ظاهر می‌شود/ اسباب‌کشی آسان با روبات‌های هوشمند
امروزه بسیاری از دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی بر روی ارتباط این صنعت با صنعت روباتیک تحقیق و توسعه را در پیش‌گرفته و به نتایج مهمی رسیده‌اند. خوشبختانه ایران جزء کشورهایی است که کار بر روی ارتباط بین این دو صنعت را برای اهداف آموزشی و سلامت پیگیری می‌کند. اخیراً اختتامیه جشنواره بازی‌های حوزه واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در کشور برگزار شد و در جریان این جشنواره اطلاعاتی در خصوص وضعیت صنعت بازی‌سازی در کشور به مخاطبان عرضه و در بخشی دیگر از این مراسم به فعالیت‌های گروهی در خصوص ارتباط بین صنایع بازی‌سازی و روباتیک اشاره شد. در همین رابطه با سرپرست این گروه و مدیر آزمایشگاه روباتیک اجتماعی-شناختی دانشگاه صنعتی شریف به گفت‌وگو نشستیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
ایران در علم روباتیک؛ پابه‌پای کشورهای مطرح دنیا
آنا: وضعیت کشور در حوزه صنعت روباتیک و ارتباط صنایع روباتیک و بازی‌سازی، چگونه است؟
طاهری: از سال ۱۳۸۷ در آزمایشگاه روباتیک اجتماعی- شناختی دانشگاه صنعتی شریف در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و به‌عنوان پژوهشگر پسادکتری حضورداشته و در حال حاضر هم به‌عنوان عضو هیئت‌علمی و مدیر فعلی آزمایشگاه مذکور در حال فعالیت هستم.
هدف‌گذاری این گروه طراحی و ساخت روبات‌هایی است که بتوانند وارد زندگی آدمیان شوند و به‌گونه‌ای با آن‌ها تعاملات احساسی، کلامی، دیداری و شنیداری برقرار کنند و در حوزه‌های آموزش یا درمان به آن‌ها کمک کنند. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۳۵ حداقل ۵۰ درصد مشاغل فعلی انسان‌ها را روبات‌ها بر عهده خواهند گرفت.
این گروه در آزمایشگاه روباتیک اجتماعی-شناختی به‌عنوان یک‌نهاد دانشگاهی، هدفش ساخت روبات‌های تجاری نیست و بیشتر روبات‌ها ماهیت پژوهشی دارند و از هرکدام نهایتاً یکی ساخته می‌شود. هدف‌گذاری این گروه از سال ۹۳ به این‌طرف طراحی و ساخت روبات‌هایی است که بتوانند وارد زندگی آدمیان شوند و به‌گونه‌ای با آن‌ها تعاملات احساسی، کلامی، دیداری و شنیداری برقرار کنند و در حوزه‌های آموزش یا درمان به آن‌ها کمک کنند. جامعه هدف این گروه، کودکان مبتلا به طیف اوتیسم، نارساخوانی، ناشنوایی و سرطان خون بوده‌اند که در این عرصه تحقیقات خود را به‌پیش می‌بریم. روبات‌های تجاری مختلفی در دنیا وجود دارد، خیلی از دانشگاه‌های دنیا سمت‌وسوی ساخت روبات را پیگیری نکرده و عموماً با تأمین بودجه آن‌ها را خریداری و تلاش می‌کنند یک ارزش‌افزوده به آن‌ها اضافه کنند و یکسری از ماجراهایی مثل چک کردن الگوریتم‌های هوش مصنوعی و پیگیری و توسعه این حوزه را در آن روبات‌ها دنبال می‌کنند. اما این گروه در آزمایشگاه، طراحی و ساخت روبات را جزئی از رسالت‌های خود می‌داند، ولی روبات‌هایی که ساخته می‌شوند بیشتر در همان حد آزمایشگاهی و برای مفید بودن و مقبولیت بین کودکان در طیف‌های نامبرده و افراد با نیازهای ویژه طراحی می‌شود. خوشبختانه جایگاه بدی در دنیا نداریم. البته زیاد هم علاقه‌ای به مسابقه‌ای دیدن این فضا نداریم. اینکه در دنیا این عرصه پیگیری می‌شود و کشورهای مطرحی هم در این حوزه هستند لیکن ایران هم در این عرصه فعال و تقریباً در حوزه تحقیقات با کشورهای مطرح در این عرصه برابر است.
چشم یاری از نهادهای حامی داریم
آنا: اساساً این گروه، در سطح تحقیقات می‌ماند یا برنامه‌های دیگری برای توسعه در حوزه مزبور در نظر دارید؟
طاهری: این گروه در سطح تحقیقات می‌ماند و رسالتش هم لزوماً بیشتر از این نیست. رسالت این گروه تربیت نیروهایی است که بتوانند در این حوزه و جامعه کار کنند. ولی یک ماجرای دیگری که وجود دارد این است که روبات‌ها خیلی قطعات ارزانی نداشته و به‌واسطه اینکه موتورها، سنسورها و کامپیوترهایشان به‌صورت ارزی تهیه می‌شوند، عموماً قیمت پایه بالایی دارند. همچنین روبات‌های آموزشی همچون روبات‌های لگو یا پکیج‌های کای روبات و موارد مشابهی از آن دست هم ارزان نیستند و در حال حاضر در حدود ۵۰۰ دلار و معادل ۱۵میلیون تومان هزینه در بر دارند و بسیاری از خانواده‌ها نمی‌توانند آن‌ها را برای منزل تهیه کنند، و علاوه بر مسائل گفته‌شده، نیازمند کار تخصصی هم هستند. به همین خاطر به دنبال این هستیم که روبات‌ها توسط افراد متخصص در بیمارستان‌ها، محیط‌های درمانی و مراکز آموزشی کنترل شود و اگر می‌خواهیم این حوزه در کشور توسعه پیدا کند، نیازمند مساعدت نهادهای حامی هستیم. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۳۵ حداقل ۵۰ درصد مشاغل فعلی انسان‌ها را این‌گونه روبات‌ها بر عهده خواهند گرفت و اگر ایران بخواهد در این زمینه پا به پای کشورهای مطرح در این حوزه قدم بردارد، چاره‌ای ندارد جز اینکه به‌اندازه کافی در تحقیقات و توسعه این‌گونه روبات‌ها هزینه کند و زمان بگذارد.
تبدیل محدودیت‌ها به فرصت‌های طلایی
آنا: ارتباط صنعت با دانشگاه را در کشور چگونه می‌بینید و اساساً دولت در این حیطه از شما حمایتی به عمل‌آورده است؟
طاهری: هر نهاد دولتی و خصوصی بسته به سیاست‌ها و هدف‌گذاری‌هایش در حد توان این حمایت‌ها را می‌کند. این شرایط را درک می‌کنیم که تقریباً همه نهادهای دولتی با مشکلات مالی مواجه هستند. ولی به‌صورت خاص این گروه حمایت‌های جدی‌اش را از طریق ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی می‌گیرد. قبلاً که قیمت ارز پایین‌تر بود این ارقام بسیار بالاتر بود و هزینه‌های قابل‌توجه‌تری را هم می‌گرفتیم و می‌توانستیم نه‌تنها یک بلکه چند روبات بسازیم یا روبات‌های بزرگ‌تر را بسازیم. ولی در حال حاضر این نهادها در حد توانشان حمایت می‌کنند که بنیاد ملی نخبگان و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور از این دسته‌اند. ولی این ارقام بسیار محدودند و قابل قیاس با دانشگاه‌های معتبر غربی نیستند، به همین خاطر محدودیت‌های زیادی در این زمینه داریم. ولی بالاخره راه خودمان را پیدا می‌کنیم. با توجه به امکانات و محدودیت‌ها سعی می‌کنیم که راه‌های جایگزین پیدا کنیم یا به سمت و سویی برویم که با همین امکانات فعلی از پس این مشکلات برآییم. در زمینه ارتباط صنعت با دانشگاه که اشاره کردید صنعت باید ورود پیدا کند و نیازهای خود را بداند. علم روباتیک شاخه‌های مختلفی دارد. در حال حاضر تمرکزمان بر روی طراحی و ساخت روبات‌های اجتماعی است که قرار است به‌عنوان دوست، همدم و کمک معلم وارد زندگی انسان‌ها شوند، لیکن روبات‌های صنعتی وجود دارند و ارتباط صنعت و دانشگاه در شاخه‌های مختلف روباتیک قطعاً برقرار خواهد شد، برای مثال روبات‌های پرنده بدون سرنشین، شناورهای بدون سرنشین، روبات‌های صنعتی بازو که در خط تولید صنایع خودروسازی مشاهده می‌شوند همه حاصل عملکرد مشترک صنعت و دانشگاه است و این رویه جلو می‌رود ولی آمار و ارقام دقیقی در دست ندارم. اما کل تمرکز این گروه بر روی بحث روباتیک اجتماعی-شناختی است.
انسان‌های ارزشمند، به دنبال راه‌های جایگزین‌اند
آنا: به‌عنوان یک متخصص در این حیطه، روند اقتصاد دانش‌بنیان در کشور را چگونه می‌بیند؟ این مسیر به‌زعم شما روبه‌پیشرفت است یا اینکه اساساً پیشرفتی در کار نیست؟
طاهری: این مسیر روبه‌جلو در حال حرکت است. این‌جور نیست که کار متوقف‌شده باشد و چنین اعتقادی ندارم. محدودیت‌هایی قطعاً وجود داشته که برای همه و در همه عرصه‌ها وجود دارد و این را می‌پذیریم. لیکن تلاش کرده که راه‌های جایگزین پیدا کنیم. مثلاً با گروه‌های خصوصی مذاکره کرده که اگر تمایلی دارند سرمایه‌گذاری کنند و در این راه آن‌ها را توجیه و قانع می‌کنیم. قطعاً ارقام سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بالاتر از بخش دولتی است ولی همچنان با توجه به قیمت ارز و در مقایسه با دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی این مقادیر زیاد نیست. البته این مسائل و مشکلات در همه عرصه‌هاست و تنها شامل حال این گروه نمی‌شود. از طرفی این فضا را آن‌قدر تیره نمی‌بینم و درحال حرکت روبه جلو هستیم و باید ببینیم گشایش بیشتری حاصل می‌شود یا نه، و بر این باورم که با همین موجودیت‌ها هم می‌شود تلاش و راه‌های جایگزین پیدا کرد، و انسان‌هایی که بتوانند در این شرایط سخت راه‌های جایگزین پیدا کنند، انسان‌های ارزشمندتری هستند. امیدواریم بهترین نتایج و اتفاق‌ها در این مسیر هم برای جوان‌هایی که در آزمایشگاه‌های کشور فعالیت‌های تحقیقاتی انجام می‌دهند، هم برای مجموعه‌هایی همچون دانشگاه صنعتی شریف و هم‌وطنان عزیزمان در استان‌های مختلف رخ دهد و آن جامعه هدفی که در فعالیت این گروه در نظر گرفته‌شده است یعنی افراد مبتلا به اختلالات خاص و با نیازهای ویژه، از نتایج این فعالیت‌ها بیشترین بهره و استفاده را ببرند، و بعدها این دستاوردها به مرحله تجاری‌سازی برسد.
انتهای پیام/پ
انتهای پیام/
