انقلاب ابداع و اقتصاد استعداد

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق در یادداشتی نوشت: گاهی اوقات، بعضی از آگهی های تلویزیونی را که می‌بینم، تا مدت‌ها به فکر فرو می‌روم. البته نه به خاطر جذابیت یا خلاقیت‌هایی که این تبلیغ‌ها دارند، بلکه به دنبال پاسخ به یک «چرا؟» هستم. با خودم می‌گویم، اگر یک فرد خارجی یا کم اطلاع و ناآگاه، بخواهد از روی این آگهی‌ها، به نوع و میزان تولید، خلاقیت، فناوری و توسعه صنایع ما پی ببرد، چقدر ما را فقیر و تهیدست خواهد دید.

برخی از این محصولات که تبلیغ پرتکرار می شوند، آنقدر ابتدایی و کم اهمیت هستند که جز تعجب، هیچ واکنش دیگری نمی‌شود نسبت به آن داشت. آن وقت آن «چرا؟» شروع می‌کند در مغزمان دوران کردن که چرا با این همه توانمندی و داشته، ما باید شاهد تبلیغ اجناسی باشیم که نه جزو نیازهای روزمره یا ضروری هستند و نه در درجه بالای اعتبار خلاقانه و فناورانه واقع‌اند. یک عادت ناشایستی هم که در این تبلیغات، جاری شده این است که به زور جایزه و وعده‌های مالی، می‌خواهند هر طور که شده اجناس شان را بفروشند. در حالی که مردم آگاه اند و کیفیت و خلاقیت برایشان اهمیت دارد، نه جایزه و رنگ و لعاب.

نگاهی به فهرست شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان ایرانی می‌اندازم. نزدیک به 10 هزار تا می‌شوند. یعنی حداقل بیش از 10 هزار محصول فناورانه، خلاقانه و نوآورانه تولید می‌کنند اینها. از این میان، اگر به فرض محال، فقط یک درصدشان، امکان تبلیغ کردن داشته باشند، می‌شود حداقل 100 محصول. خب، اینها کجا هستند؟ چرا مایه فخر و مباهات مملکت‌مان را درست و حسابی، از رسانه‌ها نمی‌بینیم؟ اینها عصاره وجود جامعه جوان و پویای ما هستند.

در اینجا، فرهنگ و هنر، علاج واقعه است. خوشبختانه وزیری حاذق و جویای نوآوری، اکنون بر مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشسته است. محمدمهدی اسماعیلی را می‌گویم. می دانم که برای نشان دادن داشته‌هایمان در عرصه فرهنگ و هنر، صنایع فرهنگی و اقتصاد خلاق، بی‌قرار است و پای کار. یکی دیگر از وزرای‌مان که می‌دانم اثرگذاری‌اش بسیار خواهد بود و با دنیادیدگی‌اش زیر میز رخوت، سستی و کم‌کاری در این حوزه خواهد زد، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است؛ عزت خان ضرغامی. سابقه و صبغه‌اش در حوزه فرهنگ و رسانه و اینک حضورش در عرصه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که ارتباط مستقیم با صنایع فرهنگی و خلاق دارد، امیدم را برای بهتر شدن اوضاع، دوچندان کرده است. با شناختی که از مدیران رسانه ها و به ویژه سازمان صدا و سیما دارم، می‌دانم که آنها نیز به روی سخن تازه، لبخند می‌زنند.

خب، همه چیز مهیاست. زیست‌بوم نوآوری و صنایع خلاق، در جای جای ایران اسلامی، ریشه دوانده و هر روز، هزاران اتفاق و تصمیم برای پیوستن به آن، وجود دارد. حساب ویژه هم می‌شود روی دیگر وزرا و روسای سازمان‌های مربوطه باز کرد. چرا که ما اکنون «سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم» را در دستور اجرایی شدن داریم که 22 وزارتخانه، نهاد و سازمان را قرار است زیر یک چتر و ستاد گرد آورد و با کمک اجرایی «خانه‌های خلاق و نوآوری»، سوت راه افتادن قطار شرکت‌های خلاق و نوآور و شکل‌گیری «اقتصاد خلاق» را به صدا در آورد.

از دیگر سو، با مساعدت نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، در قانون جهش تولید، نقش ویژه‌ای هم برای «شرکت‌های خلاق» در نظر گرفته شده است. شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و صاحبان جوان و با انگیزه‌شان هم که پرشمارند و پای کار. اینک رسیدن به یک اجماع و حرکت به سمت روزهای روشن «ما می‌توانیم» و «ایران قوی» است. برای رسیدن به آن شرایط مطلوب، ما نیاز به یک «انقلاب ابداع» داریم. یعنی اینکه همه وجوه و ابعاد ساختاری کشور، باید به سمت خلاقیت، تغییر رویکرد بدهند. در نتیجه، اقتصاد ما بر مبنای خلاقیت، غنی‌تر می‌شود و رانت و واسطه‌گری، عقب می‌نشیند. صنایع‌مان هم با رویکردهای فرهنگ غنی هزاران ساله مان، بومی می‌شوند و پویایی خیره کننده‌ای به دست می‌آورند. بنابراین، ابداع و نوآوری در همه شئون و عرصه‌ها، یک مطالبه و یک فرهنگ می‌شود برای تحقق «اقتصاد خلاق» در کشور.

می‌دانید که فرهنگ بر سخت‌ترین چیزها هم کارگر است و چیره. از سوی دیگر، ما استعدادهای جوان، خلاق و متخصص فراوان و پرشماری در کشور داریم. استعدادهایی که دوست و دشمن، همسایه نزدیک و دور، جملگی چشم به آنها دارند و آرزوی داشتن شان را. برای آنکه بتوانیم بهترین استفاده را از این استعدادها داشته باشیم، می‌باید که توانمندی‌هایشان را در چرخه اقتصادی کشور، بیش از پیش، وارد کنیم. زمینه و زمانه این کار، اکنون مهیاست. همانطور که پیش‌تر هم گفته بودم، فعالیت 10 هزارتایی شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، همان چیزی است که می‌توانیم بر مبنای‌اش، «اقتصاد استعدادها» را شکل دهیم. این شرکت‌ها، محل جذب، جمع، بروز و ظهور استعدادهایمان هستند. همه اینها در داخل زیست‌بوم نوآوری و صنایع خلاق، گرد هم آمده‌اند و شبکه‌ای نخبگانی را تشکیل داده‌اند و دنیایی از اراده و عمل‌اند و تجلی آیه «کم من فئةٍ قلیلةٍ غلبت فئةً کثیرةً بإذن اللّه» (چه بسیار گروه‌های کوچکی که به فرمان خدا، بر گروه‌های عظیمی پیروز شدند) . اگر از این جماعت بخواهیم، می‌توانند کوه‌ها را برایمان جابه‌جا کنند؛ کوه‌هایی که مزاحمند در اقتصاد، صنعت، تجارت، توسعه و صنایع فرهنگی.

یک نکته مهم دیگر وجود دارد؛ بنا بر پیش‌بینی مجمع جهانی اقتصاد، در چند سال آینده، تغییرات وسیعی در عرصه مشاغل خواهیم داشت و به واسطه توسعه فناوری، محصولات فناورانه دائما به بازار می‌آیند و جای یکسری از وسایل و اشخاص را می‌گیرند. بر همین اساس، برخی از مشاغل به مرور از بین می‌روند و عده‌ای هم بیکار. اما ما، کشوری هستیم با فرهنگ و تمدن غنی و قوی. بنابراین با آموزش و مهارت‌های لازم و بهره‌مندی از تجربیات بومی‌مان، در مواجهه با مخاطرات آینده اشتغال، می‌توانیم پلتفرم و زیرساخت‌هایی را بنا سازیم که نه‌تنها، جلو از بین رفتن برخی از شغل‌ها را می‌گیریم، بلکه با رویکردهای خلاقانه و نوآورانه در عرصه صنایع فرهنگی، به آنها جایگاهی جهانی و همه پسند اعطا می‌کنیم و اشتغالزایی و ثروت افزایی چشمگیرتری را فراهم می‌سازیم.

پس اینک، همه چیز برای انجام کارهای بزرگ و تغییر حال و هوای کشور به نفع شادابی و رضایت مردم، فراهم است. میدان مهیاست؛ زیست‌بوم نوآوری و خلاق. سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، در کنار دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌ها، با اندیشه بلند و روحیه خستگی ناپذیرش در مسیرهای رو به جلو حرکت می‌کند. مسئولان خوشفکر و تازه نفس هم وارد میدان شده‌اند. مردم منتظرند.

انتهای پیام/4021/