گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان؛ الزامی برای آیندگان

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، پرویز کرمی در یادداشتی نوشت: سال 92 را باید شروع تحول برای اقتصاد کشور بدانیم. آغاز حرکت برای رهایی از اقتصاد نفتی تا سایه دکل‌های نفت بر اقتصاد کشور را کم و کوتاه‌تر کنیم.

حرکتی دشوار؛ چرا که باید بر فرهنگی که نفت بیش از صد سال در کشورمان ایجاد کرده بود غلبه می‌کردیم. پس تکاپو برای بازگشت به فرهنگ اصیل کارآفرینی ایرانی آغاز شد تا با اتکا به خلاقیت و داشته‌های خودمان گام برداریم. دانش‌بنیان‌ها و خلاق‌ها به میدان آمدند. مدد نیروی انسانی متخصص و خلاق به کار بسته شد. زیست‌بوم فناوری و نواوری هر روز قوی‌تر شد تا امروز به نقطه‌ای رسیدیم که بسیاری از نیازهای کشور را در حوزه های گوناگون ایران ساخت کرده‌ایم.

این زیست‌بوم بازیگران مختلفی دارد. خانه‌های خلاق و نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، استارت‌آپ‌ها، کارخانه‌های نوآوری، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق که همگی برای حرکت در مسیر خودکفایی و پیشرفت در تلاش هستند. در حال حاضر با وجود این زیست‌بوم؛ اقتصاد دانش‌بنیان و بازار جذب نیروی متخصص و خلاق در کشور به رشد و توسعه قابل ملاحظه‌ایی رسیده است.

اما نکته مهم که نباید از آن غافل شویم گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان در سطح جامعه است. به گونه‌ای که تمام اقشار مردم با آن آشنا شوند و این گفتمان به دل جامعه راه یابد. در این راستا نیز ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری فعالیت‌های ترویجی بسیاری انجام می‌دهد تا فرهنگسازی این زیست‌بوم به خوبی در کشور انجام شود.

در این مسیر نیز از تلاش های بسیاری شد از برگزاری جشنواره فرهنگی، هنری و ملی ایران ساخت تا برگزاری نمایشگاه دائمی محصولات ایران ساخت در نمایشگاه بین‌المللی و رویدادهای کارآفرینانه که نقطه آغاز هر فعالیت استارت‌آپی بود.

کمک به تثبیت گفتمان علم و فناوری و اصلاح فرهنگ اقتصادی و علمی جامعه به عنوان زیر ساخت اساسی و الزام برای موفقیت کشور در عرصه اقتصاد خلاق و دستیابی به اهداف نظام در حوزه گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش‌بنیان و تحقق اقتصاد مقاومتی از اهداف این ستاد است.

شناسایی گروه های مخاطب گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان

در گام نخست حرکت در مسیر فرهنگسازی باید گروه‌های مخاطب شناسایی می‌شد. این کار با برنامه و دقت هر چه تماتر انجام شد تا تولید محتوا بر اساس هر یک از این گروه‌ها انجام شود. گروه‌های فعالان اقتصادی، نهادهای دولتی و حاکمیتی، نخبگان علم و فناوری (اساتید، پژوهشگران و دانشجویان)، عامه مردم و مراکز و سازمانی دولتی این مخاطبان هستند.

از سویی ستاد برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت نهادهای تاثیرگذار در گفتمان‌سازی علم و فناوری و فرهنگ سازی اقتصاد دانش‌بنیان از اولویت های خود قرار داد و در این راستا نهادهای تاثیر گذار را شناسایی کرد.

برنامه‌های اجرایی برای توسعه گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان

همچنین برای توسعه گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان برنامه‌های اجرایی توسط ستاد در نظر گرفته شد. گسترش رویدادهای کارآفرینی با رویکرد فرهنگسازی و توانمندسازی، مستندسازی از فعالیت‌های مرتبط و موفقیت‌های مربوط به حوزه‌های دانش‌بنیان، تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی مرتبط برای تشویق مخاطبان، حمایت از تشکیل گروهای دانشجویی و دانشکده‌های مرتبط، حمایت از نشریات تخصصی حوزه اقتصاد دانش‌بنیان، تبلیغات محیطی و اطلاع رسانی در دانشگاه‌ها و مراکز مرتبط، برگزاری تورهای علمی و فناوری و حمایت از سمینارها و کارگاه های آموزشی برای دانشجویان و آشنایی آنها با زیست‌بوم دانش‌بنیان برخی از این برنامه‌ها برای نخبگان علمی و فناوری است.

البته برنامه‌هایی همچون کمک به راه‌اندازی نشریات مرتبط مانند اقتصاد دانش‌بنیان و سرآمد، کمک به برندسازی محصولات موفق ایران ساخت از طریق ترویج و تبلیغ، تدوین گزارش های اقتصادی و معرفی فضاهای نوین کسب و کار و انتشار کتاب های مرتبط با این حوزه مانند تجربیات جهانی استارت‌آپ‌های برتر نیز در میان فعالان اقتصادی برای رونق این گفتمان‌سازی انجام شد.

برنامه‌هایی برای عموم مردم

اما عامه مردم بخش مهم ماجرا برای توسعه این گفتمان بودند که ستاد برنامه‌های متنوعی را برای این بخش در نظر گرفت. تولید فیلم و سریال و برنامه های مرتبط در شبکه‌های مختلف رادیو، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی، تولید انیمیشن و موشن گرافی برای صدا و سیما، تولید محتوا در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فراگیر، تورهای علم و فناوری برای اقشار مختلف، بهره گیری از پژوهش سراهای دانش آموزی، کمک به ایجاد سایت‌ها، شبکه‌ها و نشریات دانش آموزی و برنامه‌های ترویجی با همکاری امور مساجد و دیگر نهادهای مردمی و فرهنگی این برنامه‌هاست.

همچنین مستندهایی مانند سفر رویاها، هواپیمای دوزیست، گنج دانش، خلاقیت ضربدر هفت، گام‌های روشنایی، جهش تولید و پرواز تا پردیس نمونه‌های از مستندهای تولید شده است.

حمایت از رویدادهای کارآفرینی و جشنواره‌های علمی و فناورانه همچون نخستین دوره مسابقات ملی پایان نامه سه دقیقه‌ای، جشنواره نشان فی، الکام استارز، جشنواره فرهنگی، هنری و ملی ایران ساخت و اینوتکس نیز اقداماتی دیگر است که توسط ستاد انجام شد.

انتشارات بخش دیگری از فعالیت‌های ستاد برای توسعه فرهنگسازی است. در این زمینه نیز سالنامه مهاجرتی ایران، بررسی تجربیات جهانی شرکت‌های استارت‌آپی، شناخت دره سیلیکون، دانش‌بنیان، سرآمد و حمایت از جهش تولید از جمله مجموعه های منتشر شده است.

تولید برنامه های رادیویی و تلویزیونی ویژه فرهنگسازی و گفتمان‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان همچون نسیم دانش، دیرین دیرین، دات آی آر، فن آور، چرخ، رادیکال 7، صفر تا صد، معتاد به نفت و چکامه.

برنامه‌های اجرا شده برای فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان

کمک به گفتمان‌سازی و ترویج فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه‌ها توسط ایجاد دفتر مشترک همکاری، حمایت از کنفرانس‌ها، همایش‌ها و گردهمایی‌های گوناگون برای آموزش، همفکری و به اشتراک گذاشتن تجربیات، کمک به برگزاری نمایشگا ه و نشان دادن دستاوردهای پارک ها، مراکز رشد در حوزه کسب و کارهای نوین، برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه دانشجویان و اساتید، مستندسازی و معرفی شرکت‌های دانش‌بنیان و برگزاری نمایشگاه دستاوردهای آزمایشگاهی ایران ساخت برخی از اقداماتی است که توسط ستاد انجام شده است.

*مشاور معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری و دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز

انتهای پیام/4021/

توسعه زیست‌بوم خلاق

البته در دی ماه 99 ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان و ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز معاونت علمی و فناوری با یکدیگر ادغام شدند. از این پس ستاد با عنوان جدید یعنی فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق ماموریت های بیشتری را در کار خود گنجاند. از این زمان تلاش جدیدی برای توسعه زیست‌بوم صنایع خلاق و فرهنگی با قدرتی بیشتر آغاز شد. به گونه ایی که تعداد این شرکت ها اکنون به 1400 رسیده است.

همچنین رونق فعالیت زیست‌بوم خلاق با راه‌اندازی خانه‌های خلاق و نوآوری در استان‌های مختلف و حوزه‌های تخصصی متنوع و افزایش آنها به 15 خانه خلاق در استان‌های تهران (6)، زاهدان، اصفهان، مشهد، کاشان، یزد، خراسان شمالی، رشت، قزوین، گرگان و قم تا تابستان سال 1400 دنبال شد و طبق برنامه ریزی ها تا پاییز 1400 تعداد خانه‌های خلاق به 25 مورد می‌رسد.

تلاش های ستاد برای زیست‌بوم خلاق به ثمر نشست و نخستین روزهای تیرماه تابستان 1400 سند ملی توسعه فناوری های فرهنگی و نرم ابلاغ شد.

تلاش برای استمرار این حرکت یعنی تقویت و استقرار اقتصاد خلاق از طریق پیگیری قانون جهش تولید توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دستور کار است.