موسیقی ملی را قربانی موسیقی وارداتی کردیم

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست تخصصی هنر مقاومت به مناسبت روز دزفول و روز ملی مقاومت و پایداری در چهارم خرداد ماه به همت مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی و هنر معاونت علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحسین خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی، محمد میرزمانی مدرس موسیقی و آهنگساز، کاظم نظری کارگردان تئاتر و رئیس دانشکده هنر دانشگاه سوره، حبیب‌الله صادقی نگارگر و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد و ولی‌الله شالی مدیر دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی حضور داشتند.

محمد میرزمانی در این نشست ضمن تبریک روز دزفول، روز مقاومت و پایداری و درود به یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس، شهدای دفاع از حرم و شهدای ترور گفت: در بخش هنر مقاومت، منابع موسیقی بسیار محدود است. مقاومت جایی معنی پیدا می‌کند که سلطه و ظلم‌ستیزی وجود دارد و هنر مقاومت هم در مقابل تهاجم و سلطه ایجاد می‌شود. ابعاد موسیقی‌های حوزه مقاومت بسیار گسترده است و باید از جهات مختلف ساختارها، رنگ‌آمیزی و محتوی بررسی شود.

این مدرس موسیقی و آهنگساز در ادامه اظهار کرد: برای موسیقی مقاومت می‌توانیم چهار دوره در نظر بگیریم. دوره اول مربوط به دهه ۵۰ و از نقاط مهم و اثرگذار در شکل‌گیری موسیقی مقاومت است. دوره دوم مربوط به دوره انقلاب است که هنر مقاومت به شکوفایی می‌رسد و انقلاب بستری برای رشد موسیقی مقاومت می‌شود. دوره سوم نیز مربوط به دوره هشت ساله دفاع مقدس و دوره چهارم مربوط به امتداد موسیقی مقاومت بعد از دفاع مقدس تا امروز است.

وی عنوان کرد: در دوره اول قطعاً هنر برخاسته از روابط اجتماعی و سیاسی جامعه است. در اواخر دهه ۴۰ و دهه ۵۰ شاهد هستیم که در حوزه موسیقی حرکت‌های تأثیرگذاری انجام می‌شود. به عنوان مثال در موسیقی دو اثر عالی شکل می‌گیرد که زمینه‌ساز موسیقی مقاومت ایران می‌شوند. یک اثر با نام «حصار» از استاد حسین علیزاده است که از جمله موسیقی‌های عالی سنتی به حساب می‌آید و در اواخر دهه ۵۰ کار شده است. اثر دیگر با نام «سواران دشت امید» نیز از استاد حسین علیزاده است که به لحاظ ساختار و دینامیک و آکسان‌گذاری موسیقی از جمله آثار برجسته است. همچنین اثر «شبانه» که فرهاد آن را اجرا کرده است و قطعه «بوی گندم مال من، هر چی که دارم مال تو» در گستره موسیقی سیاسی و مقاومت جای می‌گیرند.

محمد میرزمانی تصریح کرد: در دوره انقلاب نیز ملودی‌ها و آثار زیبایی شکل می‌گیرد که دارای ریتم‌های خاصی هستند و در تظاهرات مردم و راهپیمایی‌ها استفاده می‌شوند. همچنین سرودهای مردمی که توسط گروه‌های سرود در مساجد و محل‌های مختلف اجرا می‌شد از جمله موسیقی مقاومت در دوره انقلاب اسلامی است. بعد از پیروزی انقلاب نیز آثاری از شجریان، شهرام ناظری، محمد گلریز، اسفندیار قره‌باغی، رشید کاظمی و ... در حوزه هنر مقاومت آثار موسیقیایی آثار ارزشمندی ارائه کردند. 

این مدرس موسیقی و آهنگساز اظهار کرد: موسیقی ایران کلام‌محور است و بر اساس شعر بنا نهاده شده، لذا کمتر موسیقی خالص و بی‌کلام تولید شده است. در نگاه بومی محتوای موسیقی بر عهده شعر است. همچنین در موسیقی دفاع مقدس شاهد ریتم کوبنده و جذابی هستیم که با نوعی بزم، مخاطب را به سوی خود جلب می‌کند. هر چند بزم بیشتر در حوزه شعر مطرح است اما دینامیک موسیقی دفاع مقدس، ریتم‌ها و اجرای مختلف سازهای موسیقی به نحوی است که با موسیقی حماسی دنیا تفاوت بارز دارد. در موسیقی حماسی کشورهای غربی، مارش کامل بر موسیقی مسلط است به نحوی که به خشونت نزدیک می‌شود اما موسیقی حماسی ایران با استفاده از دستگاه‌های مختلف توانسته موسیقی را با دستگاه‌های شور، چهارگاه و دشتی آمیخته کند و اصلاً تمایلی به خشونت ندارد مانند قطعه «این پیروزی خجسته باد» که ملودی آن به نحوی است که تأثیر زیادی بر مخاطب می‌گذارد.

میرزمانی در پاسخ به این سؤال که مشکلات امروز موسیقی کشور از کجا نشأت می‌گیرد، گفت: باید وزارت فرهنگ و ارشاد، صدا و سیما، کانون‌های پرورش فکری و هنری، بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس، سپاه و بقیه نهادها وارد عرصه شوند. بعد از پایان دفاع مقدس شاهد کم‌کاری در حوزه موسیقی مقاومت هستیم. در دوره حضور تیمسار علی نعمتی در بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، چندین سمفونی بزرگ چون سمفونی سرداران، سمفونی اروند از دکتر شریفیان، سمفونی خرمشهر از مجید انتظامی برگزار شد. همچنین شاهد برگزاری پنج دوره جشنواره موسیقی مقاومت بودیم.

وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون خبرهای خوبی در حوزه موسیقی مقاومت نداریم و از اواسط دهه ۸۰ تا اواخر دهه ۹۰ فعالیت برجسته‌ای در این حوزه مشاهده نکرده‌ایم و هم‌اکنون موسیقی مقاومت افول پیدا کرده است. در حال حاضر موسیقی رپ و وارداتی رواج یافته و شرایط خوبی برای موسیقی فاخر و ارزشی وجود ندارد.

میرزمانی گفت: مسئله اصلی در حوزه موسیقی مقاومت و ارزشی مربوط به حوزه باور است. اگر مسئولی به مسئله‌ای باور داشته باشد، حتماً آن را انجام می‌دهد اما چنین حس دغدغه‌ای هم‌اکنون مشاهده نمی‌شود. البته در حیطه هنرمندان مشکلی نداریم و همه آماده به خدمت هستند.

این مدرس موسیقی و آهنگساز اظهار کرد: در دوره سازندگی احساس شد که باید به موسیقی وارداتی بها داده شود اما این بهادادن بیش از ظرفیت موسیقی خارجی بوده است  و موسیقی ملی را قربانی آن کردیم. سازمان‌هایی که باید متولی فرهنگ و هنر باشند به موسیقی خارجی تن داده‌اند و آن را در اغلب برنامه‌ها، تیتراژها و فرازهای مهم حضور مردم مشاهده می‌کنیم.

میرزمانی افزود: این در حالی است که بسیاری مراکز و رسانه‌های فرهنگی کشورهای غربی در برابر امواج جهانی شدن تسلیم نشده و هنوز به فرهنگ خودشان توجه دارند. شکی نیست که موسیقی وارداتی در تمام دنیا به منظور شکل‌دهی دهکده جهانی وارد کشورها شده و اشاعه پیدا کرده است اما سؤال این است که در برابر آن باید تسلیم باشیم؟ 

انتهای پیام/۴۱۶۲/