آنا گزارش می‌دهد؛
2 حلقه مفقوده که جذابیت فصل بعدی «گاندو» را تهدید می‌کنند
سریال «گاندو» توانست پیچیدگی‌های جریان نفوذ و جاسوسی در سطوح مختلف مدیریتی را به تصویر بکشد.
به گزارش خبرنگار حوزه رادیو و تلویزیون گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، گاندو «Gando» نام گونه‌ای از خانواده کروکودیل‌هاست که در ایران با نام تمساح پوزه‌کوتاه نیز شناخته می‌شود. گاندو همچون سایر هم‌رده‌های خود شکارچی بی‌رحمی است که با کمین کردن، طعمه‌هایش را شکار می‌کند. با این تفاوت که در عین داشتن قدرت بالا به خاطر جثه کوچک‌تر و وزن پایین‌تر از چابکی بیشتری نسبت به تمساح‌های غول‌پیکر برخوردار است.
نیمه خرداد ماه سال ۱۳۹۸ و با آغاز پخش سریالی با همین عنوان از شبکه سه سیما، این شکارچی متبحر برای بینندگان سریال‌های تلویزیونی به نامی آشنا تبدیل شد. «گاندو» مجموعه ضدجاسوسی به نویسندگی آرش قادری و کارگردانی جواد افشار بود و فیلمنامه آن بر اساس مستندات و وقایعی تاریخی که در کشور رخ داده به نگارش درآمده بود.
جواد افشار کارگردان ۵۳ ساله «گاندوی ۱ و۲» از پرکارترین سریال‌سازان دهه اخیر در تلویزیون است. «سی‌امین روز»، «مادرانه»، «کیمیا»، «برادر» و «آنام» ازجمله آثار اوست که در یک دهه گذشته از تلویزیون پخش شده است. سریال‌هایی که اگرچه جزء آثار ماندگار تلویزیون نبوده‌اند، اما در زمان پخش با اقبال نسبی بینندگان مواجه شدند.
«گاندو» سریالی که جریان‌ساز شد
گاندو سریال جنجالی و جریان‌ساز سال ۱۳۹۸ بود. از توئیت‌های طعنه‌آمیز حسام‌الدین آشنا در واکنش به ادعای سازندگان سریال که مدعی اعمال فشار دولت برای سانسور برخی سکانس‌های سریال شده بودند تا تغییر دیالوگ یکی از شخصیت‌ها که به‌صورت مستقیم از مصونیت وابستگان رئیس‌جمهور انتقاد کرده بود گرفته تا طرح موضوع شهادت شهید طهرانی‌مقدم به‌عنوان یک ترور برنامه‌ریزی‌شده از جانب موساد و به تصویرکشیدن شیوه جاسوسی وابستگان و اقوام برخی مسئولان، همه و همه بخشی از حواشی این سریال موج‌ساز بودند.
این روند به‌گونه‌ای پیش رفت که پس از پخش چند قسمت حتی سخنگوی دولت در جمع خبرنگاران به شایعه فشار دولت برای پخش نشدن قسمت‌هایی از سریال تلویزیونی «گاندو» واکنش نشان داد.
علی ربیعی در نشست خبری هیئت دولت از صدا و سیما خواست که هرچه سفارش شده پخش کنند. او همچنین عنوان کرده بود: «قسمت‌هایی از این سریال را دیدم، هنرپیشه‌های خوبی هم کار می‌کنند. اصلاً از سوی دولت چیزی عنوان نشده که پخش نکنند. البته به مقدار کافی علیه دولت مواردی پخش شده که این در برابر آن چیزی نیست».
اگرچه پیش از این از این هم سابقه داشت که پای سریال‌های تلویزیونی به سطوح بالای اداره کشور باز شود، اما گاندو با توجه به سوژه حساس و مهم خود موردی قابل‌تأمل بود؛ به‌ویژه این‌که بدانیم این مجموعه با ماهیت امنیتی و ضدجاسوسی خود بر اساس مستندات واقعی در سال‌های اخیر ساخته‌شده بود. آرش قادری در فصل اول گاندو پرونده پیچیده جاسوسی جیسون رضاییان و ماجرای تبادل او را محور داستان قرار داده بود. شخصیتی که با بازی تحسین آمیز پیام دهکردی به برگ برنده فصل اول سریال تبدیل شد.
بیشتر بخوانید:
پیشنهاد دهکردی هنگام تبادل جاسوس گاندو چه بود؟
همزمان با پایان این مجموعه تلویزیونی در نیمه تیرماه سال ۱۳۹۸ فشارهای بیرونی به ویژه از سوی دولت بر سازندگان این مجموعه و مدیران سیما نیز افزایش یافت به گونه‌ای که شایعه کاهش بودجه صداوسیما از سوی دولت نیز دهان به دهان چرخید. موضوعی که با مخالفت بسیاری از مدیران حوزه فرهنگ و اهالی هنر همراه شد.
از سوی دیگر خبر گلایه محمد جواد ظریف به محضر مقام معظم رهبری هم از دیگر اخباری بود که مدتی پس از پایان این سریال واکنش سازندگان آن را به همراه داشت.
در یک سال و نیم گذشته موضوع ساخت فصل دوم این سریال بارها مطرح شد و مجتبی امینی تهیه‌کننده این مجموعه نیز چند بار از جمله پس از جریان دستگیری روح‌الله زم از تولد فصل دوم «گاندو» خبر داده بود. سرانجام زمستان امسال بود که مشخص شد سازندگان «گاندو» در سکوت کامل خبری در حال ساختن فصل دوم این سریال هستند. فصل دوم با همان نویسنده، کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگران اصلی گاندوی ۱ ساخته شد. بازیگرانی همچون داریوش فرهنگ، وحید رهبانی، سوگل طهماسبی، علی افشار، خسرو شهراز، مجید نوروزی، پندار اکبری و نسرین نکیسا که در فصل دوم بازیگرانی همچون شهرام قائدی، حسن میرباقری، محمد مختاری، امیریل ارجمند، شهرزاد کمال زاده و بهمن دان نیز به آنها اضافه شدند.
بیشتر بخوانید:
تولید «گاندو2» نامعلوم و بلاتکلیف است
پیام‌های گل‌درشتی که رمق یک سریال جذاب را گرفت
گاندو در فصل دوم خود نیز نشان داد که اثری متفاوت و جسور است. این جسارت در محتوا و نزدیک‌شدن به خطوط قرمز در مسائل امنیتی حتی از فصل اول آن نیز بیشتر بود.این اثر در دسته سریال‌های ضدجاسوسی قرار می‌گیرد و خالقان آن تلاش کرده‌اند تا هم در محتوا و هم در فرم، عناصر هیجان، معما و حادثه را به‌طور همزمان در سریال تعبیه کنند. با این‌حال به نظر می‌رسد با وجود برخی موفقیت‌ها به‌ویژه در نشان دادن گستردگی و مهارت اقدامات جاسوسی دشمن و البته هوشیاری مأموران امنیتی داخلی، این فرایند در برخی سکانس‌ها به شکلی اغراق‌آمیز درآمده و یا در وادی افراط و تفریط می‌افتد.
برای نمونه حضور دائمی و همیشگی دوربین‌های امنیتی در مکان‌های مختلف و رصد همیشگی در یک مرکز امنیتی، بیشتر شبیه گونه‌های فانتزی از فیلم‌های ضدجاسوسی هالیوود است که همواره مورد انتقاد منتقدان قرار داشته است. به‌این‌ترتیب جایی برای توانمندی‌های انسانی در حل معماها و غلبه بر بحران‌ها باقی نمی‌ماند.
افراط و تفریط در روند فیلمنامه و معرفی شخصیت‌های خیر و شر را می‌توان در شیوه کار آنان دید. عوامل خارجی و جاسوسان از یک‌سو چه از حیث ظاهر و رفتار بیرونی و چه از لحاظ عملکرد به شکل افرادی مرموز، باهوش و مخوف ترسیم شده و از سوی دیگر اشتباهات بچه‌گانه‌ای را مرتکب می‌شوند که از یک خلافکار معمولی هم بعید است.
بیشتر بخوانید:
از روح‌الله زم تا موسوی مجد؛ سوژه‌هایی مهیج برای شکارچیان «گاندو»
علاوه بر این باید به تعبیه برخی پیام‌های گل‌درشت و مستقیم‌گویی در فیلمنامه سریال هم اشاره کرد. دیالوگ‌هایی که به شکلی عریان و بدون تزئینات هنری و استعاری مسائل روز کشور و منطقه و تهدیدهای امنیتی و خرد و کلان را مطرح می کرد. این دیالوگ‌های مستقیم گاهی آنقدر نابجا و تصنعی بود که قصه را از هیجان و تب و تاب می‌انداخت. از جمله باید به دیالوگ رد و بدل شده بین مأموران امنیتی اشاره کرد. جایی که یکی از مأموران جوان به مأمور ارشد خود از ماهیت «اف ای تی اف» پرسید.
این سکانس و دیالوگ‌های رد و بدل شده در آن احتمالاً برای آشنایی مخاطبان با این موضوع طراحی شده است. اما این هدف با بی‌سلیقگی و به صورت کپسولی به خورد بیننده داده می‌شود. شاید بهترین روش برای تحلیل موضوعات این چنینی طراحی یک برنامه گفتگومحور با حضور کارشناسان باشد. چیزی شبیه به برنامه «هنگام درنگ» شبکه یک سیما که پس از پایان هر قسمت از سریال مختارنامه روی آنتن می‌رفت و به تبیین وقایع و شخصیت‌های سریال از زبان مورخان و کارشناسان می‌پرداخت.
این که مأموران زبده امنیتی که در کارنامه خود خنثی‌سازی عملیات پیچیده ترور را دارند (شبیه آنچه در زمان حضور مقام روس در ایران رخ داد) اطلاعی (ولو مختصر) از «اف ای تی اف» نداشته باشند برای بیننده قابل پذیرش نیست. از آن بدتر چگونگی طرح و توضیح آن و تلاش برای ارائه مستقیم اطلاعات است. اتفاقی که چند بار و در موضوعات مختلف البته با غلظت کمتر رخ می‌دهد.
البته اشاره به این موارد منافاتی با جذابیت‌های داستان و ویژگی‌های مثبت فنی و ریتم مناسب «گاندو» در هر دو فصل آن ندارد. این سریال به خصوص در فصل اول توانست پیچیدگی‌های جریان نفوذ و جاسوسی در سطوح مختلف مدیریتی را به خوبی به تصویر بکشد. هرچند توقف یکباره سریال در قسمت سیزدهم و اعلام ادامه پخش آن در زمانی نامعلوم تا حد زیادی مخاطبان این مجموعه پلیسی را غافلگیر کرد. اتفاقی که باز هم «گاندو» این شکارچی متبحر و کاربلد را در قامت یک سریال جریان‌ساز و جذاب بر سر زبان‌ها انداخت.
انتهای پیام/۴۱۰۴/
انتهای پیام/
