فناوری‌های جدید درمانی در راهند/ پزشکانی که از راه دور بیماران را معالجه می‌کنند

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، پیشرفت‌های فنی روزبه‌روز و از جهات مختلف زندگی ما را بهبود می‌بخشند. یکی از حوزه‌هایی که اهمیت بالایی دارد مراقب‌های بهداشت و درمان است که این اهمیت به‌ویژه در دوران شیوع کرونا بیشتر حس شد. اما پیشرفت‌های معجزه‌آسای فناوری در این حوزه موجب بهبود زندگی بسیاری از افراد شده و راه‌حل‌های نجات‌دهنده و نتایج بهتری برای بیماران فراهم کرده است. این صنعت بازار بزرگی دارد و انتظار می‌رود صنعت فناوری پزشکی تنها در آمریکا تا سال 2023 از 205 میلیارد دلار بگذرد.

در ادامه به پنج فناوری حوزه بهداشت و درمان که در سال 2021 بیشتر از آنها خواهیم شنید، می‌پردازیم.

1. پزشکی از راه دور

«پزشکی از راه دور» (Telehealth) قبل از همه‌گیری COVID-19 در حال افزایش بود، زیرا صنعت بهداشت و درمان برای خدمات‌دهی بیشتر به تعداد فزاینده بیماران با روش‌های مفیدی روبه‌رو شد. دستگاه‌های پوشیدنی که با اینترنت اشیاء ادغام شده‌اند، جمع‌آوری اطلاعات پزشکی «از راه دور» را نه‌تنها زمانی که بیماران در کلینیک حضور دارند بلکه به‌صورت شبانه‌روزی و 7 روز هفته امکان‌پذیر می‌کند.

اگر بیماران برای جمع‌آوری داده‌ها مجبور نیستند در کلینیک حضور داشته باشند، چرا باید برای ارزیابی داده‌ها یا نوشتن نسخه توسط پزشک در کلینیک حضور داشته باشند؟ بله، شیوع ویروس کرونا این روند را تسریع بخشیده است. درواقع نه‌تنها بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها برای ویزیت بیماران غیرکرونایی بسته شدند، بلکه خود افراد نیز نمی‌خواستند ساعت‌ها یا حتی چند دقیقه را در اتاق‌های انتظار پر از بیماران مشکوک به کرونا بگذرانند. همچنین با توجه به عرضه محدود «تجهیزات حفاظت شخصی»، هرچه کادر بهداشت و درمان ارتباط کمتری با بیماران آلوده داشته باشند، بهتر است.

عادی‌ شدن سیستم‌های ارتباط تصویری مانند «زوم» را به این اضافه کنید، درنتیجه می‌بینیم که فناوری پزشکی از راه دور خدمات بهداشت و درمان بیشتر و بهتری ارائه می‌کند. پزشکی از راه دور از مزایای مقرون‌به‌صرفه بودن و کارایی برخوردار است و کادر درمان را قادر می‌سازد تا بیماران بیشتری را معاینه و معالجه کنند. بیماران نیز درعین‌حال هزینه کمتری پرداخت می‌کنند.

2. «نرم‌افزار به‌عنوان یک وسیله پزشکی» (SaMD)

در سال 2018، سازمان غذا و داروی آمریکا دستورالعمل ویژه‌ای را برای تنظیم «نرم‌افزار به‌عنوان یک وسیله پزشکی» (SaMD) صادر کرد. SaMD به‌عنوان یک برنامه نرم‌افزاری تعریف می‌شود که صرف‌نظر از دستگاهی که در آن است، عملکرد پزشکی را انجام می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال، برنامه‌ای که با استفاده از میکروفون داخلی روی گوشی هوشمند، ساعت هوشمند یا رایانه به الگوهای تنفسی نامنظم گوش می‌دهد، SaMD محسوب می‌شود، زیرا بدون توجه به دستگاهی که روی آن بارگیری می‌شود، عملکرد خود را انجام می‌دهد. نمونه‌های دیگر SaMD عبارت‌اند از:

• برنامه‌هایی که از شتاب‌سنج سه‌محوره در تلفن همراه یا ساعت هوشمند برای ردیابی اطلاعات مربوط به عملکرد حرکتی بیمار استفاده می‌کنند.

• برنامه‌هایی که از عملکرد داخلی دوربین برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌های خارجی پوست، چشم و غیره استفاده می‌کنند.

• برنامه‌هایی که از طریق فناوری بی‌سیم با دستگاه‌های کاشته‌شده مانند دستگاه‌های ثبت ضربان قلب، دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون و دستگاه‌های ثبت نوار مغزی ارتباط برقرار می‌کنند.

طبق آمار تحلیلگران، پیش‌بینی می‌شود این فناوری تا سال 2025 یک صنعت 19.3 میلیارد دلاری باشد و نیز انتظار می‌رود موفقیت‌های «نرم‌افزار به‌عنوان یک وسیله پزشکی» برای سال 2021 افزایش یابد.

3. ثبت‌کننده داده (Data Logger)

ثبت‌کننده‌های داده (دیتالاگر) دیجیتال سال‌هاست که در فناوری پزشکی نقش مهمی دارند. آنها دهه‌ها پیش جایگزین ضبط‌کننده‌های کاغذ و قلم شدند تا روند ثبت شرایط مهم موردنیاز برای حفظ انطباق در صنایعی مانند تولید دارو و تولید دستگاه‌های پزشکی را به‌صورت خودکار انجام دهند.

اما ثبت‌کننده‌های داده در سال 2021 با ادغام در اینترنت اشیاء مؤثرتر خواهند شد. ثبت‌کننده‌های داده سابق، یکپارچگی داده‌ها را به‌خوبی انجام می‌دادند، اما داده‌ها هنوز هم باید به‌صورت دستی دانلود و در گزارش‌های انطباق جمع‌آوری می‌شدند. اما دیتالاگرهای دارای اینترنت اشیاء نه‌تنها داده‌ها را مستقیماً در ابر بارگذاری می‌کنند، بلکه به‌طور خودکار داده‌ها را در گزارش‌های انطباق پردازش می‌کنند. برای اولین بار، استفاده گسترده از ثبت‌کننده‌های داده مبتنی‌ بر اینترنت اشیاء قادر خواهد بود تا کاربران را از شرایط غیرسازگار آگاه کند، درحالی‌که هنوز زمان برای اصلاح شرایط وجود دارد.

ثبت‌کنندگان داده عملکردهای مختلفی را در فضای بهداشت و درمان انجام می‌دهند. برای مثال چالش لجستیکی توزیع جهانی واکسن COVID-19 را در نظر بگیرید؛ نیازهای نظارت بر زنجیره سرد واکسن کرونا که به‌طور گسترده در سال 2021 در حال سفارش و توزیع است، این فناوری را بسیار حیاتی می‌کند.

توزیع واکسن فایزر از محل کارخانه باید در دمای منفی 70 درجه سانتی‌گراد انجام شود. اگر واکسن‌ها حتی برای لحظات کوتاهی بیش از این دما قرار بگیرند، کاملاً از بین می‌روند. در صورت افزایش دمای ذخیره‌سازی، یک ثبت‌کننده داده مبتنی بر اینترنت اشیاء می‌تواند از طریق پیام کوتاه یا ایمیل به مسئولان هشدار داده تا مشکل را برطرف کنند و دوزهای واکسن را حفظ کنند.

4. بلاک‌چین

فناوری بلاک‌چین معمولاً مربوط به بیت‌کوین و دیگر رمزارزهای ایجاد‌شده توسط آن می‌شود. اما پیامدهای عمیق این فناوری به‌مرورزمان شناخته شد و موفقیت و نتایج درخشانی به‌ویژه در صنایعی همچون بهداشت و درمان از خود به جا گذاشته است. پیشرفت غيرمنتظره بلاک‌چین فقط برای این نبود که برخی افراد از این طریق ثروتمند شوند، بلکه این بود تا اکوسیستمی از رایانه‌های متصل را ایجاد شود تا بتوانند حجم عظیمی از داده‌ها و تراکنش‌های دیجیتال را ذخیره‌سازی کنند. گمنام‌سازی داده‌ها روی بلاک‌چین راحت است و درعین‌حال هک یا جعل کردن آن غيرممکن است.

اما کاربردهای این فناوری برای صنعت بهداشت و درمان چیست؟ 1.قراردادهای امن: فرم‌های رضایت‌نامه و مجوز بیمار می‌تواند برای امنیت و شفافیت در این زنجیره ذخیره شود. 2. جمع‌آوری پرونده پزشکی: سوابق پزشکی ذخیره‌شده با استفاده از بلاک‌چین هم دسترسی آسانی را فراهم می‌کند و هم جعل آن دشوار است. انتظار می‌رود بلاک‌چین نقشی اساسی در متمرکز کردن، استانداردسازی و دیجیتال‌سازی سوابق پزشکی داشته باشد.

5. یادگیری ماشین

یادگیری ماشین زیرمجموعه هوش مصنوعی است که به برنامه‌های دیجیتال امکان پردازش مقدار زیادی داده و شناسایی الگوهای ظریف را می‌دهد. با گذشت زمان، برنامه‌های یادگیری ماشین می‌توانند در شناسایی الگوی بهتر و بهتر شوند و مشاهدات گذشته را برای بهبود داده‌ها ادغام کنند. برای مثال شبکه اجتماعی فیس‌بوک از این فناوری استفاده کرده و رفته‌رفته از تاریخچه مرورگر شما می‌آموزد چه محتوایی را به شما ارائه کند تا بیشتر درگیر آن شوید.

البته یادگیری ماشین پیش‌ازاین برای پردازش داده‌های فراوان بیماران استفاده شده است. به‌این‌ترتیب، برنامه‌ها می‌توانند پروفایل‌های پیچیده‌ای برای بیماری‌های مختلف ایجاد کنند که اگر این کار قرار بود توسط انسان‌ها انجام شود سال‌ها به طول می‌انجامید، چراکه مغز انسان توانایی پردازش و کنترل آن حجم از داده را ندارد.

یادگیری ماشینی فراتر از حوزه داده‌ها حرکت کرده و در تشخیص تصویر نیز در حال رشد است. درواقع این امر به متخصصان پزشکی اجازه می‌دهد ناهنجاری‌های ظریف را در تصاویر «ایکس رِی» (Xray) یا «ام آر آی» (MRI) تشخیص دهند. این فناوری با تشخیص بموقع بیماری‌ها می‌تواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد.

اگرچه جهان با شیوع ویروس کرونا با مشکلات زیادی مواجه شده، اما پاسخ‌های هوشمندانه علم و فناوری در کاهش مشکلات مؤثر بوده است. جهان با نفس خسته منتظر این شگفتی است که توسعه‌دهندگان فناوری‌های پزشکی و بهداشت و درمان در سال 2021 باقدرت کار کنند تا ما را سالم‌تر، شادتر و ایمن‌تر کنند.

انتهای پیام/4112/پ