مبنای علمی عدم شرکت در دورهمی‌های یلدایی/ دنیا چگونه به استقبال جشن‌های کریسمس می‌رود؟

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، به نظر می‌رسد از شب یلدای سال 1398 یک عمر گذشته است و خطرات بالقوه برگزاری هر نوع مراسمی، ما را نسبت به برپایی این سنت و آیین به صورت جمعی بر حذر می‌دارد. خبر بد اینکه اگر بسیار پایبند سنت‌ها هستید، شب یلدای امسال را باید صرفاً با خانواده بگذرانید. عدم حضور در اجتماعات یکی از راه‌های کلیدی مبارزه با شیوع ویروس است و حتی جمع‌های ده‌دوازده نفره‌ اعضای فامیل در یک مکان واحد، خطر کووید-19 را برای تمام حضار به خصوص افراد مسن‌تر تشدید می‌کند.

مبنای علمی عدم شرکت در دورهمی‌ها چیست؟

در مطالعه تحقیقاتی PNAS که ماه گذشته به چاپ رسید، مشخص شده است فاصله‌گذاری اجتماعی و عدم حضور در جمع‌های دوستانه و خانوادگی نیرومندترین ابزار برای کاهش نرخ ابتلا و کنترل کووید-۱۹ است. پژوهشگران این مطالعه برای بررسی اشکال مختلف شیوع کووید-19، نرخ انتقال آن را در سناریوهای مختلف ارزیابی کرده بودند. از این‌رو تردیدی وجود ندارد که رویداد بزرگ سراسری همچون جشن یلدا(و یا هر آیین جمعی دیگری) می‌تواند انتقال ویروس را سرعت ببخشد و از ارزش تمام محدودیت‌های هفته‌های اخیر بکاهد.

به طور کلی شب یلدا و دورهمی‌هایش با هم گره خورده‌اند. در تحقیقات صورت‌گرفته از میان 600 نفر در سال 95 مشخص شد بیش از 72 درصد از شهروندان تهرانی در شب یلدا مراسم برپا می‌کنند. از این میان، 40 درصد افراد اوقات خود را تنها با خانواده و 33 درصد اوقات خود را با جمع‌ بزرگتر‌های فامیل می‌گذراندند. این نشان می‌دهد حدوداً یک‌سوم جامعه تمایل به حضور در جمع‌های بزرگ‌تر دارند و اگر اطلاع‌رسانی درست و دقیق صورت نگیرد، ناخواسته به گسترش افسارگسیخته کووید-19 کمک خواهند کرد. اصلی‌ترین خطر ناشی از شب یلدای 1399 تجمعات و حضور و غذا خوردن مشترک در فضای بسته است.

کروناویروس جدید می‌تواند از طریق قطرات و تعلیق مایع به صورت گرد و گاز در هنگام سرفه، عطسه، صحبت یا حتی تنفس در هوا پخش ‌شود. به همین علت است که ماسک‌ها را مؤثر می‌دانند زیرا از انتشار این قطرات جلوگیری می‌کند و به همین دلیل هم است که رستوران‌ها و کافه‌ها را کانون انتشار کووید-19 می‌دانند. به طور بدیهی مردم هنگام خوردن و آشامیدن نمی‌توانند ماسک بزنند و برگزاری میهمانی یلدا که بخش از اعظم آن متکی بر صرف انواع خوردنی‌ها و تنقلات خوشمزه است، به غذا خوردن در یک رستوران در مرکز شهر شبیه است.

ماسک‌ها نجات‌بخش هستند؟

متأسفانه اکثریت ماسک‌هایی که ما استفاده می‌کنیم حتی از تعلیق مایع به صورت گرد و گاز جلوگیری نمی‌کنند و ذرات آلوده به ویروس ممکن است ساعت‌ها در هوای فضای داخل منازل با تهویه ضعیف پخش باقی بمانند. از سوی دیگر، در مهمانی یلدا بی‌شک افراد باید برای صرف خوراکی خود، ماسک را کنار بگذارند اما ضمناً بهترین ماسک هم نمی‌تواند جلوی سرایت بیماری را از طریق چشم بگیرد.

 ماهیت جشن یلدا به گونه‌ای است که افراد فامیل در سنین مختلف دور هم جمع می‌شوند و ویروس کرونا با لمس سطوحی که قطرات روی آن فرود آمده و سپس لمس دهان، بینی یا چشم(قبل از شستن دست‌ها) منتقل می‌شود. در چنین جمع‌هایی به سختی می‌توان کودکان را کنترل کرد و خیلی از سالمندان نیز به دلایل مختلف حواس‌شان پرت می‌شود. بنابراین حتی برگزاری یک جشن یلدای بسیار محتاطانه و با حفظ فاصله و ماسک نیز دارای خطرات مربوط به خود است.  

اکثر آمارهای داخلی نشان می‌دهد که آداب ماسک زدن ملکه ذهن اکثریت قاطع مردم در اقصی نقاط ایران شده است. با این وجود برخی گزارش‌های جشن شکرگزاری آمریکا که بی‌شباهت به یلدا نیست نشان می‌دهد نمی‌توان تنها بر حفظ پروتکل توسط افراد تکیه کرد(برای مثال در این جشن ویروس از بدن یک فرد آلودهِ بدون ماسک به 11 نفر دیگر منتقل شد) و این زنجیره متزلزل خواهد بود. در تحقیقات اخیری که در آمریکا انجام شده است از هر 3 نفر یک نفر بیان درخواست ماسک زدن از مهمان را بی‌ادبی می‌داند و متأسفانه احتمالاً این آمار برای مردم مبادی آدابی همچون ایرانیان بیشتر خواهد بود.  

سلامتی بالاتر از هر چیزی

طولانی شدن دوران کووید-19 بسیاری از افراد را کسل و خسته کرده است اما در هر صورت ارزش سلامتی بیش از هر چیز دیگری است. پس تا جای ممکن ماسک بزنید، به دستورالعمل‌های بهداشتی توجه کنید و از فناوری‌های مجازی به جای دیدارهای حضوری استفاده کنید. یک یلدای مجازی خاطره‌ای متفاوت را برای‌تان رقم خواهد زد.  

واقعیت این است که مقاومت‌پذیری ویروس در سرما باعث می‌شود به طور عادی انتظار داشته باشیم اوضاع در طول فصل زمستان بدتر شود و در حالت خوشبینانه تا در دسترس قرار گرفتن واکسن ماه‌ها فاصله وجود دارد. کارشناسان بهداشت عمومی این نظریه را مطرح می‌کنند که سرما، افراد را مجبور به حضور در فضاهای بسته می‌کند که این مسئله به خودیِ خود ویروس را به طور موثری می‌گستراند. بسیاری از کشورهای دیگر نیز همچون ایران برای کنترل موارد ابتلا سیاست‌های بازدارنده سفت و سخت را در پیش گرفته‌اند زیرا خطر حضور در اجتماعات زیاد است.

مشکلات کریسمس در کشورهای مسیحی

در مقررات کریسمسی فرانسه حضور بیش از شش فرد بالغ برای دورهمی‌ها غیرقانونی خوانده شده است. نخست وزیر انگلستان هشدار داده است کریسمس امسال یک کریسمس عادی نخواهد بود. در آلمان این محدودیت‌ها ۱۰ نفره در نظر گرفته شده است(البته افراد زیر ۱۴ سال محاسبه نمی‌شوند). دولت آلمان از خانواده‌هایی که اصرار دارند حتماً سال نو را به صورت جمعی جشن بگیرند، خواسته است از یک هفته قبل خود را قرنطینه کنند.

در ایتالیا افراد مذهبی حق ندارند در مراسم دسته‌جمعی عشای ربانی نیمه‌شب کریسمس شرکت کنند و قانون منع تردد شبانه از ساعت ده شب تا پنج صبح اجرا می‌شود. همچنین سفر در این کشور از تاریخ ۲۰ دسامبر تا 6  ژانویه ممنوع است. در اسپانیا تعداد افراد مجاز برای دیدارهای خانوادگی حداکثر ۱۰ نفر تعیین شده است.

در بلژیک افراد تنها و مجرد حق دارند در طول کریسمس تنها با یک نفر باشند و مقام‌های بلژیکی هشدار داده‌اند اگر این موارد رعایت نشود پلیس وارد عمل می‌شود.  اداره بهداشت عمومی سوئیس قرنطینه ۱۰ روزه را  قبل از شام کریسمس در نظر گرفته است.  

در عین حال پایین آمدن آمار مرگ‌ومیر و رعایت موارد ایمنی و جوانب احتیاط در جشن یلدا این امیدواری را می‌دهد تا در تعطیلات بعدی بیشتر به «حالت عادی» نزدیک شویم. هر چند کووید-19 ما را از یکدیگر جدا کرده است، اما همه باید در کنار هم برای شکست ویروس منحوس مبارزه کنیم. این جشن یلدا را در خانه خودتان بمانید.

انتهای پیام/پ