دیده بان پیشرفت علم، فناوری و نوآوری
20 مهر 1399 - 00:03
آنا گزارش می‌دهد؛

کمک علم ژنتیک به فرزندآوری/ رویای کودک طراحی‌شده به حقیقت می‌پیوندد؟

علم ژنتیک هر روز پربارتر از دیروز می‌شود، پیشرفت‌های این شاخه نه‌تنها فرایند بچه‌دار شدن را آسان‌تر کرده بلکه می‌تواند به تشخیص بیماری‌ها و اختلالات ژنتیکی در سطح جنینی نیز کمک کند.
کد خبر : 522203
okokokokok.PNG

گروه فناوری خبرگزاری آنا،  انسان‌های قرن بیست و یک در جامعه‌ای همواره رو به پیشرفت زندگی می‌کنند و نه‌تنها عادت کرده‌اند هر آنچه می‌خواهند را انتخاب کنند بلکه به محض تقاضا آن را به دست آورند. به لطف تکنولوژی، انسان کنترل نسبی بر زندگی روزمره خود دارد، کنترلی که تا پیش از این هرگز وجود نداشته است. در جهان امروز انسان می‌تواند هر چیزی را شخصی‌سازی کند تا مطابق با نیازها و سلایق‌اش باشد.


بنابراین جای تعجب نیست که بشر به دنبال روش شخصی‌سازی و سفارش‌سازی ویژگی‌های فرزندان آینده است، انسان امروزی می‌خواهد ویژگی‌های ظاهری و باطنی نسل آینده را نیز کنترل کند. البته هنوز انسان به فناوری مورد نیاز برای شخصی‌سازی ویژگی‌های ظاهری جنین دست نیافته اما روش‌های دیگری برای سفارشی‌سازی کودک وجود دارد.


تأثیر پیشرفت فناوری در فرزندآوری شدن


40 سال قبل تنها اطلاعاتی که والدین از فرزند متولدنشده خود در اختیار داشتند، تصاویر اولتراسوند بی‌کیفیتی بود که خواندشان بسیار دشوار به شمار می‌رفت. والدین امروزی نه‌تنها می‌توانند در مورد آرایش ژنتیکی رویان‌ها اطلاعات کسب کنند بلکه براساس همین اطلاعات و  با استفاده از روشی به نام «تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی» امکان تصمیم‌گیری درباره بکارگیری رویان‌ها را نیز دارند.


فرآیند تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی یکی از پیچیده‌ترین روش‌های آزمایشگاهی موجود در دنیاست که از طریق آن می‌توان قبل از شروع حاملگی سرنوشت جنین را تعیین کرد. معمولاً والدین از این روش استفاده می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند فرزندشان دچار بیماری‌ها یا اختلالات ژنتیکی خاصی نمی‌شود.


کودکان طراحی می‌شوند


 بشر امروزی می‌تواند هر چیزی را مطابق میل و سلیقه خود درآورد، پس چرا قادر به انتخاب ویژگی‌های ظاهری فرزند خود نیست؟ شاید این سوال دلیل اصلی یکی از جدیدترین ترندهای جهان یعنی «کودک طراحی‌شده» باشد. کودک طراحی‌شده اصطلاحی در علم ژنتیک است که در آن برای ایجاد ویژگی‌های خاصی در کودک از دستکاری ژنتیکی استفاده می‌شود.


شاید این اصطلاح در ابتدا شبیه به موضوع یکی از فیلم‌های علمی تخیلی به نظر برسد اما گروه‌های تحقیقاتی در جهان روی این موضوع کار می‌کنند. سوالات زیادی در این باره مطرح می‌شود اما شاید مهم‌ترین آنها این است که تداخل در روند بیولوژیکی انسان در بلندمدت  چه پیامدهایی برای ما خواهد داشت؟


لقاح آزمایشگاهی چیست؟


معانی مختلفی برای کودک طراحی‌شده تعریف شده است. در جوامع علمی یک کودک طراحی‌شده، نوزادی است که در مرحله رویانی و طی فرایند آی‌وی‌اف به دلیل دارا بودن ویژگی‌های خاصی انتخاب شده باشد. دو دلیل وجود دارد که از این روش برای بچه‌دار شدن استفاده می‌شود: والدین می‌خواهند جنسیت کودک را انتخاب کنند یا قصد دارند مانع از تولد کودکی با بیماری ژنتیکی خاص شوند.


آی‌وی‌اف یا لقاح آزمایشگاهی فرایندی است که در آن روند تخمک‌گذاری تشدید شده تا چند تخمک بالغ از تخمدان برداشت شود. این تخمک‌ها در محیط آزمایشگاهی با اسپرم ترکیب شده و در نتیجه رویان به وجود می‌آید. در مرحله بعدی رویان‌های وارد رحم مادر می‌شوند و بدین‌ترتیب احتمال بارداری افزایش می‎یابد.


دستکاری ژنتیکی جنین ممکن است؟


 تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی نوعی فناوری مشتق‌شده از  آی‌وی‌اف است. تخمک‌ها از رحم مادر برداشت شده، با اسپرم پدر بارور می‌شوند و سپس کیفیت کلی رویان‌های به دست‌آمده آزمایش می‌شود. در حال حاضر بشر می‌تواند دو نوع آزمایش ژنتیکی روی رویان انجام دهد: تست کامل کروموزوم برای تشخیص ناهنجاری‌های تریزومی (حضور یک کروموزوم اضافی در سلول) و سندورم داون و تست اختلال تک ژنی برای تشخیص بیماری سلول داسی‌شکل، دیستروفی عضلانی و فیبرویز سیستیک.


علم ژنتیک با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و هر روز روش‌های نوین‌تری در آن ابداع و کشف می‌شود، به زودی پزشکان می‌توانند برای تشخیص شرایط ژنتیکی پیچیده از روش‌های غربالگری‌ بهره ببرند.


چرا آنالیز ژنتیکی جنین مهم است؟


بیماری‌های قلبی نوعی بیماری پلی‌ژنی است، بنابراین وقوع آنها را با یک ژن نمی‌توان پیش‌بینی کرد. با این حال دانشمندان ترکیبات ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده‌اند که حضور آنها احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. حال پزشکان برای پیش‌بینی احتمال وقوع بیماری‌های قلبی در یک جنین از این روش استفاده می‌کنند.


محققان ژن‌های عامل بروز سرطان سینه را نیز شناسایی کرده‌اند. 70 درصد از افرادی که با ژن «BRCA1» و «BRCA2» متولد می‌شوند تا قبل از 70 سالگی مبتلا به سرطان سینه می‌شوند. یکی از دلایلی که بسیاری از والدین از روش تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی استفاده می‌کنند، پیش‌بینی احتمال ابتلای هر رویان به سرطان‌های مختلف است.


ویرایش ژنتیکی برای ویژگی‌های ظاهری امکان‌پذیر است؟


ناباروی بیماری شایع است که دلایل مختلفی از جمله سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، ناهنجاری لوله‌ رحمی، کیفیت پایین اسپرم و آندومتریوز(نابه‌جایی آستر رحم) باعث آن می‌شوند. حدود یک سوم از ناباروری‌ها به دلیل ناباروری زن، یک سوم به دلیل ناباروری مرد و یک سوم دیگر به دلیل ناباروری هر دو والد یا دلایل ناشناخته است. نرخ ناباروری با افزایش سن والدین افزایش می‌یابد. بارداری در زنان بالای 35 سال دشوارتر است و احتمال سقط جنین به دلیل کاهش کیفیت تخمک نیز افزایش می‌یابد.


در حال حاضر هیچ تکنولوژی برای شناسایی ویژگی‌های ظاهری مانند قد، وزن، مو یا رنگ چشم جنین وجود ندارد و بیشتر افراد از روش تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی برای غربالگری بیماری‌های ژنتیکی استفاده می‌کنند. در این روش رویان برای بیش از 100 نوع بیماری و اختلال غربالگری می‌شود.


انتهای پیام/4021/


انتهای پیام/

ارسال نظر
قالیشویی ادیب