در گفت‌وگو با آنا به‌مناسبت هفته کودک
شهرام اقبالزاده: فراکسیون کودک و نوجوان مجلس چه می‌کند؟ شاهد افت روزافزون مطالعه در کودکان هستیم
نویسنده و کارشناس ادبیات کودک و نوجوان معتقد است تا وقتی که از نهادهای مردمی در پیشبرد اهداف فرهنگی کشور استفاده نشود، بحران‌هایی نظیر افت فرهنگ مطالعه و کتابخوانی روز به روز تشدید خواهند شد.
شهرام اقبالزاده، نویسنده، مترجم و کارشناس ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگویی که به مناسبت هفته کودک ترتیب داده شد، به خبرنگار آنا گفت: «حرکت‌هایی که کانون پرورش فکری و برخی نهادهای دولتی در حال برگزاری آن هستند، حرکت‌هایی نمادین هستند، اما این حرکت‌ها تا زمانی سرمنشأ ایجاد جریان نشوند، دردی را دوا نمی‌کنند.»
وی با اشاره به رکود بازار نشر و افت کتابخوانی در اقشار جامعه، خصوصا کودکان و نوجوانان اظهار داشت: «همانطور که بارها گفته شده، تیراژ کتاب‌های کودک و نوجوان در دهه اول انقلاب در هر شماره بیشتر از 10 هزار نسخه بود و بعضی از کتاب‌ها در طول یک سال، 100 هزار تیراژ داشتند و فروش می‌رفتند. حالا چه اتفاقی افتاده که با وجود چند ده میلیون کودک و نوجوان، وضع نشر در این حوزه تا این حد بحرانی شده است؟»
وی با انتقاد از حرکت‌های آیین‌نامه‌ای، بروکراتیک و از پایین به بالا افزود: «کسی نمی‌داند برنامه فراکسیون کودک و نوجوان مجلس شورای اسلامی ایران برای بهبود وضع حاضر چیست؟ همچنین مشخص نیست شورای عالی انقلاب فرهنگی در نگارش برنامه کلان توسعه تا چه حد به ضرورت‌های این قشر مهم جامعه توجه نشان خواهد داد.»
این نویسنده پیشکسوت تاکید کرد: «اگر ما معتقدیم انقلاب اسلامی، تنها انقلاب فرهنگی جهان است، باید برای آینده برنامه داشته باشیم، اما متاسفانه بعد از گذشت بیش از سه دهه، برنامه مشخص و مفیدی به صورت کلان وضع نشده است.»
اقبالزاده توضیح داد: «برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی، نباید به صورت فرمالیته صرفا از چند نفر به عنوان کارشناس دعوت به عمل آید؛ بلکه باید نظرخواهی‌های به صورت گسترده و از گروه‌های مختلف کارشناسان انجام شود. از طرفی معتقدم تا وقتی که سازمان‌های دولتی مسئولیت تام و تمام داشته باشند و به نهادهای مردمی در جریان فرهنگی توجه نشود، هیچ مشکلی حل نخواهد شد.»
وی گفت: «وقتی می‌گوییم انقلاب ما یک انقلاب مردمی است، باید نقش مردم و نهادهای مردمی در آن پررنگ شود. اما همچنان از معدود تشکل‌های مردم‌نهاد فرهنگی برای برگزاری از مناسبت‌ها و برنامه‌های مختلف دعوت نمی‌شود. برخی از نهادهای کوچک مثل شورای نویسندگان کودک و نوجوان نیز به موازات توانایی و امکاناتش، حرکت‌های کندی دارد.»
این مترجم و کارشناس نشر کودک و نوجوان با اشاره به بحران‌های اقتصادی جامعه طی سال‌های اخیر، اظهار کرد: «متاسفانه شرایط بحرانی و تحریم‌زده کشور، بستر مناسبی را برای کسب درآمد دلالان و مطرح شدن نوکیسه‌گان در کشور فراهم آورد و از سوی دیگر، عرصه بر خانواده‌های تحصیل‌کرده تنگ‌تر شد. در چنین وضعی، معلوم است که خانواده‌ها از کتاب و کتابخوانی و کسب دانش و علم دل‌زده می‌شوند.»
وی حرکت‌های نمادین زیر عنوان کودک و نوجوان را در حکم ضرب‌المثل «کاچی به از هیچی» خواند و گفت: «به هر حال نشست‌ها و سخنرانی‌ها خوب است اما آنچه مهم است، خروجی آن‌ها و تاثیرگذاری‌شان بر تصمیمات و رویه‌های فرهنگی کشور است. همین دیروز من به دعوت از کانون در مراسمی شرکت کرده بودم که با کودکان و نوجوانان ارتباط داشت، اما اکثریت قریب به اتفاق حضار، کارشناسان و مربیان کانون پرورش فکری بودند و به جز این‌ها، شاید کمتر از 10 نفر در سالن حضور داشتند.»
اقبالزاده همچنین با انتقاد به مدارس و برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: «همچنان مدارس ما، درس‌محور اداره و دروس به صورت یک‌طرفه بر دانش‌آموزان تحمیل می‌شود. بسیاری از مدارس هنوز هم کتابخانه ندارند، یا اگر دارند، فاقد کتاب‌های جدید و جذاب بوده و از کتاب‌دار آگاه و دل‌سوز بی‌بهره‌اند.»
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
