سایه سنگین «بی‌تدبیری» بر کرسی‌ آزاداندیشی/ اندیشه‌هایی که روی طاقچه وزارت علوم خاک می‌خورند!

به گزارش خبرنگار حوزه تشکل‌های دانشگاهی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها بارها از سوی مقام معظم رهبری اشاره شده است؛ با تأمل در بیانات معظم‌له می‌توان دریافت که گسترش برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی یکی از مطالبات اساسی ایشان از جامعه دانشگاهی است.

مقام معظم رهبری سال 94 در دیدار با دانشجویان عنوان کردند: «نکته‌ دیگری که یکی از دانشجویان عزیز گفتند، این بود که کرسی‌های آزاداندیشی به معنای واقعی کلمه تشکیل بشود. کاملاً درست است؛ من موافقم که کرسی‌های آزاداندیشی تشکیل بشود. ما که گفتیم کرسی آزاداندیشی، از اول نظرمان همین بود؛ کسی بیاید و نظر مخالف خودش را هم بگوید».

خبرگزاری آنا در سی‌ام آبان ماه سال 97 در گزارش‌هایی نسبت به کم‌فروغ بودن جایگاه کرسی‌های آزاداندیشی در عملکرد مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مواردی مطرح کرد که با عنوان «فراز و فرودهای کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه» نیز منتشر شد؛ اما نتایجی که از پیگیری‌های فراوان به دست می‌آمد حاکی از این بود که «انگار وزارت علوم در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی اهتمام کافی را ندارد».

برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی یکی از مهم‌ترین مطالبات رهبری است اما انگار وزارت علوم در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی اهتمام کافی را ندارد

پس از پیگیری‌های فراوان معاونت فرهنگی وزارت علوم تحقیقات و فناوری درباره عملکرد خود پیرامون برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی گزارشی ارائه کرد.

مشخص نیست سایت کرسی آزاداندیشی وزارت علوم دست چه کسی است!

زهرا پارساپور، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در واکنش به فعال نبودن سایت اطلاع‌رسانی کرسی‌های آزاداندیشی به خبرگزاری آنا، گفت: این سایت به وزارتخانه ارتباطی ندارد و هنوز نتوانسته‌ایم به متولی این سایت دسترسی پیدا کنیم.

وی در تشریح توضیحات خود بیان کرد: علت دسترسی پیدا نکردن به کسانی‌ که سایت اطلاع‌رسانی کرسی‌های آزاداندیشی را راه‌اندازی کرده بودند هم این است که کارشناسان معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تغییر کرده‌اند و هنوز معلوم نیست که این سایت دست چه کسی است و چه کسی آن را طراحی کرده است.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: اگر به این سایت رجوع کنید مشاهده خواهید کرد که نشانی از وزارتخانه در آدرس آن سایت نیست. بنابراین به اطلاعات آن سایت توجهی نداشته باشید و اطلاعات لازم در مورد کرسی‌ها را از کارشناس معاونت فرهنگی وزارتخانه دریافت کنید.

پارساپور در پاسخ به اینکه آیا امکان ندارد این سایت از طریق پلیس فتا یا مراجع قانونی دیگر تعطیل شده و یا نشان وزارت علوم و اداره کل فعالیت‌های فرهنگی معاونت فرهنگی وزارت علوم از آن حذف شود، تصریح کرد: بله، متعلق به معاونت فرهنگی بوده ولی نگاه کنید متعلق به چه زمانی است؟ ظاهراً این سایت در زمان معاونت س ید ضیاء هاشمی راه‌اندازی شده و بعد از آن دیگر هیچ ارتباطی با معاونت فرهنگی نداشتند. پیگیری‌هایی برای توقف فعالیت یا به‌روزرسانی این سایت داشتیم اما کارشناسان معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موفق نشده بودند طراح این سایت را پیدا کنند.

سایت کرسی‌ها از دسترس خارج شد

پس از پیگیری خبرنگار آنا، سایت کرسی‌های آزاداندیشی که زمانی توسط معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مدیریت می‌شد از دسترس خارج شد تا تنها صورت مسئله به‌روز نبودن این سایت پاک شود.

پارساپور: این سایت در زمان ضیاء هاشمی راه‌اندازی شده و بعد از آن دیگر هیچ ارتباطی با معاونت فرهنگی نداشت. پیگیری‌هایی برای توقف فعالیت یا به‌روزرسانی این سایت داشتیم اما کارشناسان معاونت فرهنگی وزارت علوم موفق نشده بودند طراح این سایت را پیدا کنند.

انتقاد اصلی از متولی برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی کم‌کاری در این زمینه است، بر اساس ماده 12، فصل سوم آیین‌نامه تشکیل کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور، هیئت‌های دانشگاه‌ها و هیئت مرکزی موظف هستند از کرسی‌های برتر و نمونه و افراد فعال در برگزاری آن به نحوه شایسته‌ای تقدیر کنند؛ رئیس دانشگاه موظف است اعتبار مشخصی را برای این منظور پیش بینی کرده و اختصاص دهد.  

رشد خوبی در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی داشتیم!

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تشریح اقدامات معوق معاونت فرهنگی وزارت علوم در معرفی «کرسی برتر ماه»، اذعان کرد: ما در حال حاضر کرسی برتر ماه نداریم، دلیلش هم این است که این اطلاعات را معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها به‌روز بارگذاری نمی‌کنند. مثلاً هر چند وقت یک بار گزارش پروژه‌های خود را بارگذاری می‌کنند و در طول یک ماه نمی‌شود آن را مورد بررسی قرار داد!

وی ادامه داد: در نشستی که سال گذشته داشتیم و اطلاعات آن روی سایت معاونت فرهنگی وزارت علوم هم موجود است، برترین و فعال‌ترین کارشناس‌های متولی برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی دانشگاه را معرفی کردیم.

پارساپور تأکید کرد: به کارشناسان متولی کرسی‌های‌ آزاداندیشی در دانشگاه‌های کشور به‌صورت اختصاصی حکم مسئولیت داده شده است، کارشان مشخص است و برترین‌های‌ این کارشناسان را نیز معرفی کرده‌ایم.

وی اشاره کرد: از زمان قبول مسئولیت دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در سال ۹۶، با نگاه به وضعیت برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها نیاز به یک سیاست‌گذاری را احساس کردیم؛ یعنی بیشتر کرسی‌های آزادندیشی برگزار شده به‌صورت فرمایشی توسط دو یا سه تشکل یا خود معاونت برگزار می‌شد و به‌صورت خودجوش نبود!

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری عنوان کرد: تنوع موضوعات و تنوع مجریان کرسی‌های آزاداندیشی را در دستور کار قرار دادیم؛ سیاست‌گذاری کرده و با توزیع نظرسنجی و کاربرگ‌هایی که قابلیت گزارش‌گیری داشته باشد به دنبال کرسی‌های شفاف و روشن بودیم.

پارساپور اعلام کرد: تحلیلی که در آخر کار داشتیم و با این آماری که وجود دارد، سال ۹۷ رشد قابل توجهی در زمینه برگزاری کرسی‌های‌ آزاداندیشی را شاهد بودیم، هم از نظر کمی و هم از حیث کیفی رشد بسیار خوبی داشتیم!

وی در پاسخ به اینکه آیا ضعف معاونت فرهنگی این وزارتخانه را در برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی را قبول دارد یا خیر؟ گفت: ضعف وجود داشت ولی سال ۹۷  وضعیت خیلی خوب است!

تحلیلی از یک وضعیت خوب! فقط 565 کرسی آزاد اندیشی در 2 هزار واحد دانشگاهی وزارت علوم در طول سال 97

دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارائه گزارش عملکرد خود را تشریح کرد؛ در بخش مربوط به عملکرد حوزه کرسی‌های آزاداندیشی آمده است: در بسط و گسترش فضای تضارب آراء به منظور مشارکت دانشگاهیان در مسائل جامعه دانشگاهی است. تحقق این سیاست، مستلزم زمینه سازی های فرهنگی، جلب اعتماد و تمهیدسازی‌های حقوقی و قانونی از جمله آن‌هاست.

در بخش اقدامات انجام شده نیز عنوان شده است که  565 کرسی آزاداندیشی در سال 1397 در دانشگاه‌های دولتی کشور برگزار شده است؛ تدوین شیوه‌نامه برگزاری جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی؛ که در آن مسئله تکثر موضوعی و گستردگی مفهومی با تقلیل 14 حوزه به 6 حوزه شامل مناظره، کرسی نقد، کرسی مطالبه‌گری، کرسی مکتوب، میزگرد و گفتگوی آزاد دانشجویی در قالب کاربرگ مشخص مرتفع شده است.

آخرین بند برنامه‌های اعلامی دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، برنامه‌ریزی اجرایی دومین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی در سال 98 است.

این آمار در حالی منتشر می‌شود که تعداد دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به بیش از 2 هزار دانشگاه می‌رسد و از این تعداد 140 دانشگاه دولتی، 346 دانشگاه و موسسه آموزش‌عالی غیرانتفاعی و غیردولتی، 170 دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای، بیش از 400 واحد دانشگاه پیام‌نور و قریب به 900 دانشگاه علمی و کاربردی هستند.

انتشار آمار برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌های دولتی و تفکیک نکردن آمار دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سؤالات پیرامون عملکرد معاونت فرهنگی و اجتماعی این وزارت را مجدداً پررنگ می‌کند.

برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی پیشرفتی نداشته است/ منتظر مسئولان نباشید

مقام معظم رهبری در دیدار خود با دانشجویان که اول خردادماه 98 برگزار شد در بخشی از سخنان خود گفتند: «تشکیل میزگردها و کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌ها که بنده مکرر این را تکرار کرده‌ام و تأکید کرده‌ام و توصیه کرده‌ام؛ خیلی پیشرفتی نداشته است.»

اینکه رهبری به دانشجویان فرمودند خودتان این کرسی‌ها را راه بیندازید، به این معناست که ایشان از بدنه مدیریتی دانشگاه در زمینه راه‌اندازی و اجرای کرسی‌های آزاداندیشی راضی نیستند.

معظم‌له با طرح پرسشی مبنی بر اینکه چه کسی باید کرسی‌های آزاداندیشی را اجرا کند؟ تصریح کردند: اگر منتظر باشید که رئیس دانشکده یا معاون فرهنگی یا مانند این‌ها بکنند، فایده‌ای ندارد؛ خودتان باید بکنید. در دانشگاه‌ها کرسی‌های آزاداندیشی را باید تشکیل بدهید؛ منتها همین طور که گفتم همه این حرکت‌ها باید منضبط باشد؛ با انضباط، پیش‌بینی، مطالعه خوب از سوی افرادی که صاحب ذهن فعال و زبان گویا هستند راه بیفتد؛ اینها حتماً کمک می‌کنند، تأثیر می‌گذارد.

مقام معظم رهبری به دانشجویان توصیه کردند: «الان مجموعه دانشجویانی که همراه با تشکل‌ها هستند، درصد بالایی از دانشجوهای کشور نیست. اگر چنانچه شما این کارها را بکنید، این درصد قطعاً رشد خواهد کرد. خب دانشجویی که متعهد نباشد یا سرگرم کارهای بی‌ربط باشد، در پیشرفت کشور هیچ تأثیر مثبتی نمی‌گذارد اگر تأثیر منفی نگذارد. شما می‌توانید تأثیرگذاری کنید با همین کار. یک فصل هم این؛ یعنی یکی از راهکارهایی که ذکر می‌شود همین است.»

نارضایتی رهبری از بدنه مدیریت دانشگاه در راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی

حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز در اظهاراتی بیان کرد: اینکه رهبری به دانشجویان فرمودند خودتان این کرسی‌ها را راه بیندازید، به این معناست که ایشان از بدنه مدیریتی دانشگاه در زمینه راه‌اندازی و اجرای کرسی‌های آزاداندیشی راضی نیستند. بررسی‌هایی پیرامون موانعی که در این زمینه وجود دارد، انجام دادیم و دلایل مختلفی را استخراج کردیم. یکی از موانع آن است که اهتمام جدی در بدنه مدیریتی دانشگاه‌ها اتفاق نیفتاده و به این علت که فضای کرسی‌های آزاداندیشی، فضای به چالش کشیدن مدیریت‌های دانشگاهی است و در داخل این مدیران تمایلی نداشته‌اند به چالش کشیده شوند و نیز در بیرون از دانشگاه هم به این دلیل که مسئولان باید پاسخگوی مطالبی باشند که در این کرسی‌ها گفته می‌شود، احساس می‌کنند در برپایی این کرسی‌ها هزینه وجود دارد و به همین دلیل تمایلی به برپایی آن وجود ندارد.

با این همه به نظر می‌رسد که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنان نتوانسته است فعالیت‌های خود را در حوزه کرسی‌های آزاداندیشی ارتقاء دهد. با این حال چنین آشفته بازاری در وضعیت کرسی‌های آزاداندیشی باعث کاهش سطح تفکر و مناظره در بین جامعه دانشگاهی خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که مسئولان فرهنگی وزارت علوم این بار چه پاسخی برای این کم‌کاری در حوزه کرسی‌های آزاداندیشی خواهند داشت.

انتهای پیام/4107/4115/پ