جنبش دانشجویی از فرانسه تا ایران

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، شاید این روزها در فضایی که حتی بسیاری از رسانه‌های به اصطلاح نامدار هم از کمبود و در برخی حوزه‌ها نبود نیروی متخصص رنج می‌برند، انتظارهای فراتر از حد واقع از نشریات دانشجویی کم‌لطفی باشد.

دانشجویی که باید برای راه‌اندازی یک نشریه دانشجویی از موانع بودجه، ممیزی، جمع‌آوری مطالب، پاسخگویی به مسؤلان و ... عبور کند تا دست آخر اگر دانشجویی فرصت کند نشریه را از میز جلوی درب ورودی تشکل یا ورودی همایش‌ها برداشته و با خود ببرد.

هرچند از رقم‌های چندصد تومانی تا بعضا رقم‌های غیر واقع چند هزار تومانی را بر روی صفحه نخست و یا جلد نشریات دانشجویی می‌بینیم اما دست آخر این نشریات باید رایگان توزیع شود؛ حالا هرچه قیمت‌گذاری شده باشد.

صفحه نخست شماره هشتم نشریه دانشجویی «گفتمان» که توسط کانون گفتمان دانشجویی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان توزیع می‌شود به موضوع جنبش دانشجویی پرداخته است و عکسی قدیمی از یک درگیری خیابانی را ضمیمه کرده است که می‌تواند برای مخاطب جذاب و هیجان‌انگیز باشد.

از نرم‌خبری درخصوص لزوم حمایت از رئیس واحد دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان گرفته تا معضل استعمال قلیان توسط دانشجویان دختر، مسائل سیاست داخلی و خارجی، مطالب اجتماعی و حتی پزشکی در این نشریه در کنار پرونده جنبش دانشجویی و طرح‌های جذاب و مخاطب‌پسند سبب شده تا این نشریه نزدیک به 40 صفحه‌ای عموم مخاطبانش را راضی نگه دارد.

اینکه تخصصی کار انجام گیرد مستلزم داشتن تیم خبره و با انگیزه است که این افراد را در «گفتمان»؛ فریــد نادری،علیرضــا رســتم زاده، اصغــر عالمیــان، علیرضــا رحمانــی، فاطمــه علــوی، صالــح کــردگاری، ســید ســعید نوابــی، نازنیــن زهــرا دهقانــی، نســیم حاجیــان، نگیــن معصــوم  به مدیر مسؤولی فرید نادری و سردبیری صالح کردگاری تشکیل می‌دهند.

«جنبش دانشجویی، گمشده امروز» مطلبی است که در نشریه دانشجویی اصفهانی‌ها با عکسی از اعتراضات دانشجویی سال 1968 فرانسه به عنوان مطلب اصلی برای مخاطبان تهیه شده است. این نگاشته را باهم مرور می‌کنیم:

دانشـگاه بـه عنـوان مرکـز نخبـه‌پـروری و تربیـت نیـروی کاردان علمــی کشــور امــروز دچــار مشــکالت بــی‌شــمار مالــی، فرهنگــی و آموزشــی اســت. شــاید امــروز اگــر دانشــگاه بــه ســمت تبدیــل شــدن بــه بنــگاه مـدرک فروشـی مـی‌رود ناشـی از ناتوانـی جنبش دانشـجویی در ســامان دادن بــه امــور پیرامونــی خــود اســت.

امـا ایـن ناتوانـی حاصـل از کف دادن اســتقلال نیــم‌بنــد جنبــش دانشــجویی و پیوســتن بــه بــازی‌هــای قــدرت احــزاب و جریــان‌هــای سیاســی کشــور اســت و همیــن عامــل ســبب شــده اســت کــه ایــن جنبــش بــزرگ بــا تاریخچــه پنجــاه ســاله خــود در ایــران رو بــه افــول و رکــود بگــذارد امــا اگــر بــه صــورت دقیــق و موشــکافانه فاکتورهــای دلایل فقـدان چنیـن جنبشـی در ایـران امـروز را بررسـی کنیـم بـه نتایـج مهمـی دسـت مـی‌یابیـم.

جنبش بی‌رهبر

جنبـش دانشـجویی ماننـد تمامـی جنبـش‌هـای کارگـری، معلمـان و... تابــع شــرایط کلــی تعریــف جنبــش اســت. جنبــش‌هــا زمانــی هدفمنــد و زنــده هســتند کــه رهبرانــی شناســنامه‌دار، دارای هویـت متمایـز، بهـره‌منـد از فضــای رســانه‌هــای ارتبــاط جمعـی و بـا توانایـی معنابخشـی بــه فضــای سیاســی و اجتماعی کشـور باشـند امـا امـروز شـاهد آن هسـتیم کـه انـدک نهادهـای قدرتمنــد دانشــجویی کشــور در جنــگ‌هــای لفظــی عقیدتــی خــود مانــده‌انــد و بــه همیــن ســبب تمامــی پتانســیل خــود از قبیــل رســانه‌هــای ارتباطــی و پتانســیل اثری بــر روی جامعــه را در جهــت بــه حاشــیه رانـدن تفکـر رقیـب بـه کار مـی‌گیردنــد.

وجود بی اثر

اگــر امــروز در ایــران روشــنفکران را طبقــه تحصیــل کــرده و یــا در حــال تحصیــل در مقاطــع دانشــگاهی بایـد دانشـجویان را بدانیـم قطعـا در جرگــه روشــنفکران دانســت امــا امــروزه نــه بــه طــور قطــع اکثریــت دانشــجویان اســتراتژی فکــری مدونــی بــرای ارائه بــه جامعــه دارنــد و نــه بــه طــور حتــم روشــنفکران اصیــل مــا چنیــن اســتراتژی را در اختیــار جامعــه قــرار داده انــد لــذا وجــود جنبــش دانشــجویی کــه اســتراتژی و معنایــی بـرای عرضـه بـه جامعـه نـدارد، حضــورش بــدون اثر وســیع ماست.

نــه بــه گشــایش سیاســی، ســلام بــــه گشـــــایش اقتصــادی

جــوان و بالاخــص دانشــجوی جــوان زمانــی مــی‌توانــد بــه فعالیــت بــی‌دغدغــه مشــغول باشــد کــه سرشــار از امیــد شود تـا بتوانـد تغییـرات جـدی در محیــط پیرامونــی خــود به وجــود آورد البتــه بــر همــگان واضــح و مبرهــن اســت کــه در روزگار کنونـی بخـش عمـده مطالبــات دانشــجویان معطــوف بــه بــرآوردن نیازهــای اولیــه و مشــروع خــود از قبیــل اشــتغال، ازدواج، مســکن و... اســت و در همیــن اثنــا گشــایش فضــای سیاسـی در صندوقچـه فراموشـی گذاشــته مــی‌شــود.

سیاســت در طبقــه منفــی یک

جنبــش‌هــا و علــی‌الخصــوص جنبــش دانشــجویی در دورانــی رونــق مــی‌گیــرد کــه عطــر سیاســت فضــای جامعــه را پــر کــرده باشــد، بــرای این موضوع مــی‌توانیــم شــعار جنبــش دانشــجویی «مــه 68» فرانســه را یــاد آوریــم کــه امــر شــخصی را امــر سیاســی مــی‌دانســت.

فضــای سیاســی فضایــی اســت کــه امــکان گردهمایــی‌هــای سیاســی، رونــق احــزاب و... در آن وجـود داشـته باشـد و بـه عبارت دیگـر فضـای جامعـه از سیاسـت سرشــار شود. از همیــن رو در ایـران امـروز اقتصاد و دیپلماسـی در مرکــز توجــه جامعــه اســت و نمــی‌تــوان انتظــار داشــت کــه عمــوم مــردم بــه امــر سیاســی و وجــود جنبــش دانشــجویی اهمیتــی دهنــد.

همای بی‌سعادت

اگــر کار در معــدن را بتــوان پــر ریســک‌تریــن و ســخت‌تریــن کار در جهــان دانســت، بــی شــک کار سیاســی و سیاســت در ایــران را نیــز مــی‌توان در رده دوم قرار داد. سیاســت طــی دهــه‌هــای گذشــته بــرای دانشــجویان بســیار پرهزینــه و پیـش‌بینـی ناپذیـر گشـته اسـت لــذا جنبــش دانشــجویی امــروز بــه دانشــجویانی نیــاز دارد کــه خطرپذیـر باشـند، طبیعـی اسـت کــه امــروز پیــدا کــردن چنیــن دانشــجویانی از پیداکــردن مرواریـد سـیاه در اعمـاق دریای کارائیــب ســخت‌تــر اســت امــا حتــی بــدون توجــه بــه ایــن عرصــه بــا قاطعیــت بایــد گفــت کــه ایرانیــان اعــم از نخبــگان و مــردم در توافقــی نانوشـته مـی‌خواهنـد تـا آرامش سیاسـی داشـته باشـند، چـراکـه داشـتن رکـود سیاسـی بـه انـدازه رکــود اقتصــادی خطرنــاک نیســت!.

از همیـن رو اسـت کـه هـر سـال در بســیاری از دانشــگاه‌هــا، مراسـم 16 آذر بـا حـال و هـوای برنامــه‌هــای طنــز، تقلیــد صــدا، آکروبــات و... برگــزار مــیشود و دانشــگاه را بــه کلــی از دغدغــه ســخنرانی، مناظــره و مباحثــه سیاســی و حواشــی پیرامونــی آن نجــات مــی‌دهــد! دلایل بــالا، دلایلی هســتند کــه مــیتــوان از آنهــا نتیجــه گرفــت جنبــش دانشــجویی بــه معنــای اثرگــذار و قدرتمنــد در ایــران وجــود نــدارد امــا تحــرکات هــر از چنــد گاهــی دانشــجویان را بایــد از ذیــل کــدام یــک از مفاهیــم جامعــه بدانیــم؟ واقعیــت تلــخ امــروز مــا ایــن اســت کــه بــا پویــش دانشـجویی گلخانـهای مواجـه هســتیم.

امــروز عــده ای از دانشــجویان توانســته‌انــد بــا وابســتگی بــه جایــگاه‌هــای خانوادگــی خــود در فضــای دانشــجویی رشــد کننــد و خــود را بــه عنــوان نماینــده دانشــجویان معرفــی کننــد، از ســمت دیگــر دولــت‌هــا نیــز هــرگاه بــه انتخابــات نزدیــک مــیشــویم بــرای توجیــه از یــاد نبــردن وعــده‌هــای انتخاباتــی فضایــی انــدک و مختصـر در اختیـار دانشـجویان قــرار مــی‌دهنــد. تحــت هــر عنــوان امــروز فضایــی گلخانــه‌ای و نــه طبیعــی بــر جریــان دانشــجویی کشــور حاکــم اســت کــه بــا مفهــوم جنبــش دانشـجویی ایـران در دهـه پنجـاه و شــصت فرســنگ‌هــا فاصلــه دارد.

«گفتمان» می‌تواند حداقل برای پر کردن ساعات بین کلاس‌های دانشجویان اصفهانی  تا بیش از یک هفته مفید باشد چراکه تنوع مطالبش درخور توجه است.

انتهای پیام/4107/