فرزین زندی*
«تنهایی لیلا»، جفا به روابط انسانی زیر لوای رسانه ملی
«تنهایی لیلا» نام سریال جدیدی است که به تازگی از صداوسیما درحال پخش است. خط اصلی داستان با پناه بردن یک دختر جوان (لیلا) که خودرواش دچار مشکل شده است و مجبور به پناه بردن به یک امامزاده می‌شود، آغاز می‌شود.
متولی امامزاده، پسری با ظاهری متشرع و منزوی است که از تنها ماندن با این دختر، مضطرب شده و به قول عُرَفا، همچون بید بر سر ایمان خویش می‌لرزد و برای خویشتن‌داری، دستانش را در معرض شعله‌های آتش قرار می‌دهد.
شخصیت دختر این داستان هم با رفتارهایی بس مبالغه‌آمیز که گویی تا پیش از پیاده شدن از خودرواش و وارد شدن به امامزاده، هیچ اطلاع و شناختی از فرهنگ کشورش نداشته و نحوه تعامل با مردم، به‌ویژه افراد متشرع را نمی‌داند، برخوردی «راحت» با متولی جوان امامزاده دارد و برای معرفی خود، به او «دست می‌دهد».
فارغ از ادامه داستان و اتفاقاتی که پس از این دیدار روی می‌دهد، ارائه چنین کاراکترهای مبالغه‌آمیز و سیاه‌وسفید به‌قدری غیرواقعی و اغراق‌آمیز صورت گرفته است که مخاطب را منزجر می‌کند و کلیشه‌ای نخ‌نما را به‌تصویر می‌کشد. این دیدگاه که هر برخورد زن-مرد و دختر-پسر قطعاً باید به یک رابطه گریزناپذیر منتهی شود، اوج نگاهِ رذیلانه و فرومایه به انسان است و به این معنی است که انسان فقط در جایگاه و نقش «جنسیت» قرار دارد. چنین نگرشی به انسان، تأثیر بسیار مخربی بر «ناخودآگاهِ مخاطب» خواهد داشت و زمینه فکری جامعه را آماده این موضوع می‌کند که هر گاه و در هر مکان، دو نفر در موقعیت این‌چنینی قرار بگیرند، اولین کنشی که به ذهنشان باید خطور کند، برقراری رابطه خاص است.
ایجاد حساسیتِ نادرست نسبت به رابطه زن و مرد و القای تصویری مسموم و مخدوش از این ارتباط که در آن، زن همیشه «موجودی اهریمنی» و مرد یک «ضعیف‌النفس» است و به محض دیدن جنس مخالف، تحریک به برقراری رابطه می‌شود، ازدیگر دست‌آوردهای این مجموعه است! این در حالی است که در قرآن، نمونه‌های بسیارخوبی از ارتباطات اجتماعی و برخورد بین زن و مرد را می‌توان یافت. به عنوان مثال، در سوره قصص، از برخورد حضرت‌موسی با دختران شعیب در هنگام آب دادن به گوسفندان یاد می‌شود که در نتیجه‌ی این برخورد و تعاملِ کاملاً عادی و مرسوم، ازدواج و وصلت مبارکی بین آن‌ها شکل می‌گیرد. قرآن بدون منع و خودداری از ارتباط سالم بین زن و مرد، همواره انسان‌ها را به خوش‌رویی و تعامل و در عین حال حفظ عفت تشویق می‌کند و این امر، نکته‌ای است که در سریال فوق، به آن هیچ‌اعتنایی نشده و رفتاری «تارِکِ دنیا» را برتر دانسته و توصیه می‌کند.
ترویج این نگاه که شوربختانه در زیر لوای یک کُنش مذهبی، خود را تطهیر می‌کند و با سپر قرار دادن دین، قصد تبلیغ رفتاری مذهبی را دارد، تقلیل دین‌داری و عرفان به خودداری از هرگونه ارتباط اجتماعی با جنس مخالف و خلق یک «دیوار ذهنی» بین زن و مرد، بزرگ‌ترین ضربه را به اصلِ دین‌داری وارد می‌کند.
پخش و اشاعه این نگرش از دریچه‌ای که متعلق به یک ملت است و با عنوان رسانه ملی - بدون کمترین تناسبی با خواست، سلیقه و صلاح ملت - از آن یاد می‌شود، بزرگ‌ترین جفا به مردم این سرزمین است. رسالت و هدف رسانه، آموزش و ترویج اخلاقیات به جامعه است که در این موردِ ویژه، شایسته است که روابط انسانی، کاملاً عادی و مبتنی بر اخلاق، شخصیت و منِش آدمیان، بدون هیچ برچسبی تعریف و تبلیغ شود.
* منتقد سینما و تلویزیون
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
