چرخش موضع اروپا درباره برجام پس از رایزنی با ترامپ

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ در حالی که تا پیش از ضرب‌الاجل دونالد ترامپ درباره اصلاح برجام، اروپایی‌ها همواره بر لزوم حفظ توافق هسته‌ای تاکید می‌کردند، به‌تازگی مشخص شده است سیاست‌های اروپا دست کمی از مواضع آمریکا ندارد و آن‌ها نیز قائل به «توافق منحصر در موضوع هسته‌ای» نیستند. گرچه پیشتر فرانسه جسته و گریخته اظهاراتی را مطرح می‌کرد ولی پس از اظهارات ترامپ درباره لزوم بازنگری در برجام این کشور و در مجموع اروپا نقاب از چهره کشیدند و نیت خود را از توافق هسته‌ای با ایران برملا کردند.

همانگونه که مقام‌های کشورمان مدتی است مطرح کرده‌اند، اروپا همدست آمریکا در زیاده‌خواهی‌های این کشور برای به اصلاح «اصلاح» توافقی است که در سال 2015 میان 5 قدرت جهانی و ایران امضاء شد. توافقی که مدت‌های مدید به طول انجامید و سیاستمداران و حقوقدانان برجسته‌ای از شش کشور بر سر آن چانه‌زنی کردند.

اروپا اکنون که توافق هسته‌ای با ایران را در آستانه شکست می‌بیند در راه اثبات خلوص نیت خود به آمریکایی‌هاست و این موضوع را پس از سفر ماکرون و مرکل به آمریکا و دیدارشان با ترامپ به‌خوبی می‌توان درک کرد.

48 ساعت از دیدار مرکل با ترامپ در واشنگتن نمی‌گذرد که سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای با ایران با یکدیگر تماس تلفنی می‌گیرند و ماحصل این تماس تلفنی این می‌شود که توافق می‌کنند تا برجام را نه به‌عنوان بهترین راه برای برقراری صلح و امنیت جهانی بلکه راهی برای بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای بپذیرند.

ماکرون شاید یادش رفته که 19 سپتامبر 2017 (28 شهریور 96) در نخستین سخنرانی خود در مقام ریاست‌جمهوری فرانسه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از توافق هسته‌ای میان شش قدرت جهانی با ایران سخن گفت و تاکید کرده بود لغو برجام بدون ارائه جایگزینی مناسب، اشتباهی خطرناک خواهد بود. رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین گفته بود که برجام برای تداوم صلح در منطقه مفید است.

آنگلا مرکل نیز که پس از دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا مدعی شد توافق کنونی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران کافی نیست، شاید فراموش کرده است که تا پیش از این یکی از صریح‌ترین مواضع را نسبت به لزوم حفظ برجام داشته است، چه اینکه وزارت امور خارجه آلمان نیز چهارشنبه گذشته اعلام کرده بود مهمترین اولویت برلین، حفظ توافق هسته‌ای با ایران است.

طبق گزارش رویترز، دفتر نخست‌وزیر انگلیس با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «ترزا می شب گذشته (یکشنبه) در تماس تلفنی با امانوئل ماکرون و آنگلا مرکل بر این موضوع تاکید کردند که نیاز است تا دایره توافق هسته‌ای را تا موضوعاتی همچون موشک‌های بالستیک گسترش داد.»

آن‌ها در حالی اینگونه چرخش موضع داده‌اند که به خوبی اطلاع دارند موضع رسمی و قاطع جمهوری اسلامی ایران چیست و بارها محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در مصاحبه‌های مختلف اعلام کرده‌اند که ایران در موضوعاتی غیر از موضع هسته‌ای هیچ‌گونه مذاکره‌ای با طرف‌های غربی انجام نمی‌دهد.

دفتر نخست‌وزیر انگلیس همچنین تصریح کرد آلمان، انگلیس و فرانسه بر پایبندی خود به ادامه همکاری‌ها با یکدیگر و با آمریکا در راستای مجموعه مشکلات و تهدیداتی که مربوط به هرگونه توافقی جدید می‌شود، تاکید کردند.

به‌طور قطع غربی‌ها که اکنون هدف خود را در بازداشتن ایران از ادامه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز و استفاده از ظرفیت‌های علمی آن محقق شده می‌یابند، به‌دنبال بازداشتن ایران از دستیابی به توان موشکی هستند، توانی که بنا به سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران در راه بازدارندگی و تقابل با تجاوزگری‌های دشمنان تا بن دندان مسلح استفاده می‌شود.

طبعا استفاده از عبارت «توافق جدید» که اکنون علاوه بر آمریکا، اروپا نیز به صراحت از آن استفاده می‌کند چیزی جز درخواست برای انجام مذاکره بر سر توان بازدارندگی موشکی ایران نیست. علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل پیشتر در اظهاراتی گفته بود: «ایران ادعاهایی را که رئیس‌جمهوری آمریکا دارد به هیچ وجه قبول ندارد. یکی از ادعاهای آن‌ها و مطالبات ناحق‌شان این است که ما دفاع موشکی نداشته باشیم که این یک زیاده‌خواهی است و ترامپ با گذاشتن این شروط، پایش را از گلیم خود دراز کرده است.»

وی همچنین افزود: «برجام نه قابل مذاکره و نه بازنگری و نه اصلاح یا کم کردن بعضی از شروط آن است و باید همان‌طور که طرف‌ها بر آن توافق کرده بودند، بند به بند اجرا شود.»