در تکامل مغز سایز مهم است

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceDaily، نتایج پژوهش اخیر حاکی از آن است که گرچه مغز مهره‌داران سایز، ترکیب و توانایی‌های مختلفی را دارد، تکامل کلی اندازه مغز مسئول به وجود آمدن بسیاری از این تفاوت‌ها است؛ داشتن مغز بزرگ‌تر منجر به کسب توانایی‎های بهتر می‌شود.

تحقیق و بررسی روی 58 گونه از پرندگان آوازه‌خوان نشان می‌دهد هنگامی که مغز یک گونه تکامل یافته و بزرگ‌تر می‌شود، نواحی‌ای از مغز که کنترل منقار، دهان و آهنگ را به عهده دارند شبکه‌های عصبی پیچیده اضافی را توسعه می‌دهند.

این پژوهش به سرپرستی دکتر جردن مور، از دانشگاه کلمبیا و تیموتی دوود، استاد روانشناسی دانشگاه کورنل، صورت گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که این اصل می‌تواند توضیحی برای تکامل انسان نیز داشته باشد. محققان گمان می‌کنند که در ابتدا مغز بشر تکامل یافته و بزرگ‌تر شده است و سپس اجازه تطابق و توافق به آن داده شده تا بدین ترتیب نواحی از مغز که توانایی‌های خاص مانند زبان را کنترل می‌کنند، افزایش یافته است.

دوود در این باره می‌گوید: «اکثر متخصصان اعصاب معتقدند که چیز خاصی درباره روش تکامل مغز ما وجود ندارد. آنچه ما باید انجام بدهیم درک مفاهیمی است که تکامل مغز را به طور کلی توضیح می‌دهند که موضوع مورد بحث در این مطالعه است. راهی که می‌توان یک مغز بزرگ‌تر ساخت، تنها به بزرگ کردن همه چیز محدود نمی‌شود بلکه کم کردن سرعت یا پرورش دادن آخرین قطعه توسعه نیز کارساز است».

بدین ترتیب، مغزهای بزرگ‌تر کورتکس (قشر مخ) توسعه یافته‌تری دارند که آخرین منطقه برای رشد و نمو در حیوانات و انسان‌هاست. قشر مخ نقش کلیدی در حافظه، توجه، ادراک، آگاهی، اندیشه، زبان و هوشیاری ایفا می‌کند.

این مطالعه اولین موردی است که دو نظریه رقیب درمورد تکامل مغز را با یکدیگر مقایسه کرده و حل و فصل می‌کند. یکی‌ از نظریه‌ها بیان می‌کند که انتخاب طبیعی منجر به تغییرات تدریجی در نواحی خاصی از مغز می‌شود و این امر منجر به بزرگ‌شدن اندازه کلی مغز در گونه‌ای می‌شود که برای زنده ماندن به آن نیاز دارد.

نظریه دیگر مدعی است که برخی از گونه‌ها به طور کلی صاحب مغز بزرگ‌تری هستند و بخش‌های بنیادی بزرگ‌تر آن می‌تواند رفتارهای پیچیده‌ خاصی را به کار بگیرد. برای آزمایش این نظریه‌ها، مور و دوود سایز کلی مغز و 30 منطقه مجزای کنترل رفتار در 58 پرنده آوازه خوان (از 20 خانواده مختلف) را اندازه گیری کردند.

دوود در این باره بیشتر توضیح می‌دهد: «یکی از مزایای بررسی مغز پرندگان این است که به راحتی می‌توان نمونه‌های زیادی از گونه‌های مختلف را به دست آورد. همچنین مقدار زیادی اطلاعات درباره این گونه‌ها وجود دارد. نواحی ویژه اختصاص یافته به این عملکردها نیز به راحتی در مغز دیده می‌شوند».

بسیاری از تغییرات در مناطق مغز به خاطر تفاوت در اندازه کلی مغز صورت می‌گیرد اما در دو سیستم خاص، مقدار قابل توجهی از تغییرات وجود داشت که فراتر از چیزی است که بتوان با سایز مغز توضیحش داد. نواحی از مغز که تنظیم آهنگ را برعهده دارند، در گونه‌هایی که ترانه‌های پیچیده‌تر و متنوع‌تری را اجرا می‌کنند، بسیار بزرگ‌تر است. همچنین نواحی از مغز که صورت و دهان را کنترل می‌کنند در گونه‌هایی با منقار کوتاه و پهن که دانه‌خوار هستند، بزرگ‌تر است اما نواحی گفته شده در گونه‌هایی با منقار بلند و نازک که حشره‌خوار هستند، کوچک‌تر است.

مترجم: هانا حیدری