صدور پروانۀ اپراتورهای هوش مصنوعی و هر اقدامی در این حوزه باید با هماهنگی سازمان ملی هوش مصنوعی باشد

هوش مصنوعی در ایران به مرحله‌ای رسیده است که دیگر تنها موضوعات فنی مطرح نیست، بلکه ضرورت ایجاد ساختار‌های قانونی و نهادی برای مدیریت این فناوری احساس می‌شود. مدتی است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی بررسی مفاد طرحی دربارۀ نقشۀ راه کشور در هوش مصنوعی را دنبال می‌کند که موضوعات مختلفی نظیر تشکیل سازمان هوش مصنوعی، صندوق حمایت از طرح‌ها و پروژه‌های مربوط به این حوزه و... را دنبال می‌کند.

برهمین اساس و برای بررسی برخی ابعاد این طرح و موضوعاتی که نیاز به پرداختن به آن‌ها در قالب قوانین مجلس دیده می‌شود، گفت‌وگویی با مصطفی پوردهقان، نماینده مردم اردکان داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.

زیرساخت‌های گرافیکی و پردازشی 

پس از توسعه زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی مانند مزرعه‌های گرافیکی، آیا مدیریت این موارد نیز به سازمان ملی هوش مصنوعی واگذار می‌شود یا متولی دیگری خواهد داشت که مسئولیت زیرساخت‌های پردازشی هوش مصنوعی را در کشور بر عهده بگیرد؟ 

این بحث‌های فنی و جزئی به‌صورت تخصصی در کمیسیون بررسی شد. دستگاه‌هایی که اکنون متولی هستند، هر کدام محدوده‌ای برای خود تعریف کرده‌اند و ورود به آن‌ها نیازمند مجوز‌های قانونی است. اما آنچه در روح قانون در نظر گرفته‌ایم این است که هر جا هوش مصنوعی نیاز به دسترسی داشته باشد، سازمان هوش مصنوعی باید نقش متولی مادر را ایفا کند. دسترسی‌ها، پیش‌نیاز‌ها و زیرساخت‌هایی که مورد نیاز این حوزه است باید توسط این سازمان تأمین شود. 

سرنوشت اپراتور‌های هوش مصنوعی 

وزارت ارتباطات در سازمان تنظیم مقررات طرحی برای صدور پروانه اپراتور‌های هوش مصنوعی را دنبال می‌کند و براساس اعلام مدیران ارشد این وزارتخانه بنا دارد که به برخی شرکت‌ها که حائز شرایط باشند، پروانۀ فعالیت به عنوان اپراتورهای تخصصی هوش مصنوعی دهد، بعد از تصویب طرح مجلس، سرنوشت اپراتورهای تخصصی هوش مصنوعی مدنظر وزارت ارتباطات چه خواهد شد؟

تمامی این موضوعات زیرمجموعۀ سازمان هوش مصنوعی قرار می‌گیرد. هر وزارتخانه‌ای که بخواهد پروانه یا مجوزی صادر کند یا طرحی را آغاز کند، باید با سازمان هماهنگ باشد. 

متولی صدور مجوزهای مرتبط با هوش مصنوعی

خبرنگار: آیا سازمان هوش مصنوعی خودش مجوز صادر می‌کند یا وزارت ارتباطات با نظارت سازمان این کار را انجام خواهد داد؟ 

جزئیات هنوز مشخص نیست. برداشت شخصی من این است که تنظیم‌گری در خود سازمان انجام خواهد شد. اینکه پروانه نهایی را چه کسی امضا کند، موضوعی است که باید توسط رئیس‌جمهور تعیین تکلیف شود. آنچه مسلم است، تنظیم‌گری و رابطه‌گذاری در این سازمان اتفاق خواهد افتاد.