کارآمدترین راهکار کاهش آلودگی هوا، مدیریت هوشمند گذر زمان است
آلودگی هوا در بسیاری از شهرها تنها نتیجه افزایش تعداد خودروها یا فعالیتهای صنعتی نیست؛ بخش مهمی از نحوه استفاده و توزیع گذر زمان در جریان ترافیک شهری ناشی میشود. توقفهای طولانی پشت چراغهای راهنمایی، زمانهای ازدحام و ریتم نامنظم حرکت خودروها، شرایطی ایجاد میکند که غلظت آلایندهها بهمراتب بیش از حالت حرکت پیوسته افزایش مییابد. پژوهشها نشان میدهد که در تقاطعها و نقاطی که زمان متراکم میشود، میزان آلودگی ذرات معلق و گازهای خروجی به شکل قابلتوجهی بالا میرود؛ تا جایی که بخش قابلتوجهی از انتشار آلایندهها حاصل ثانیههایی است که خودروها در حالت سکون موتور روشن باقی میمانند.
تقاطعها، گرههای زمانی و افزایش ذرات آلاینده
مقاله منتشرشده در (MDPI) ما را با یک حقیقت ساده و تکاندهنده روبهرو میکند: تقاطعها جاییاند که زمان متراکم و هوا آلوده میشود. در این گزارش آمده است که میانگین غلظت (PM۱۰) در لحظه توقف تا ۴۰ درصد بیشتر از حالت حرکت آزاد است؛ (PM۲.۵) و (PM۱) نیز به ترتیب ۱۶ و ۱۷ درصد افزایش دارند. اکسیدهای نیتروژن (NOx) در این گرههای زمانی، گاه تا پنج برابر بالا میرود.
این تفاوت نشان میدهد که آلودگی، بیشتر از آنکه تابع تعداد خودرو باشد، تابع کیفیت زمان است؛ زمانی که در صف میگذرد، زمانی که معلق میماند، زمانی که از ریتم طبیعی فضا بیرون افتاده است.
در مقاله منتشرشده در مجله محیط زیست (Environment International)، پس از بررسی ۱۱۳۹ سناریو، به این نتیجه رسیدند که بیشتر مطالعات تنها روی کاهش غلظت آلودگی تمرکز دارند، نه روی کاهش زمان مواجهه؛ و تنها ۳ درصد از پژوهشها کل زنجیره انتشار تا پیامد سلامت را با هم میسنجند.
ورود هوش مصنوعی در مدیریت زمان شهری
سیاستهای شهری، حتی اگر مستقیما به زمان اشاره نکنند، در عمل زمان را بازتوزیع میکنند و تاثیرات بسزایی را بر آلودگی هوا، سلامت شهروندان و کاهش حوادث برجای گذاشتند. در اثر این سیاستها، فشار خون بالا در آلمان ۴.۶ درصد کاهش یافته است؛ مرگومیر قلبی عروقی در ژاپن ۱۱ درصد کمتر شد؛ و تصادفات در لندن ۵.۳ درصد افت کرد. روشن است که وقتی زمان حضور خودروها کاهش یابد، نه فقط هوا، بلکه سلامت نیز تغییر میکند.
جذابیت نقش هوش مصنوعی در شهر نه از آیندهنگری افسانهای آن، بلکه از واقعگراییاش میآید، هوش مصنوعی میتواند زمان را تنظیم کند. پژوهشها خبر میدهند الگوریتمهایی مانند منطق فازی و یادگیری تقویتی میتوانند رفتار خیابان را در لحظه مشاهده کنند و ریتم چراغها را پویا تغییر دهند؛ بهگونهای که توقفها کوتاهتر، جریان تردد پیوستهتر و آلودگی کمتر شود.
این فناوری نه ساختار شهر را تغییر میدهد و نه حتی خودروها را؛ بلکه با جابهجایی دقیق چند ثانیه، واقعیت شهر را بازتنظیم میکند. اینجا تکنولوژی کمتر نقش یک ابزار و بیشتر نقش یک رهبر ارکستر را بازی میکند.
پیتسبرگ و روایت بازنویسی زمان شهری
در پیتسبرگ، سیستم شهری از تصویر زنده تقاطعها، الگوی حرکت خودروها را تحلیل و زمانبندی چراغها را در همان لحظه تنظیم میکند. نتیجه، مجموعهای از تغییرات کوچک بود که در کنار هم، زندگی شهری را دگرگون کرد: کاهش جدی زمان سفر، کاهش توقفهای نابجا، کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار آلایندهها.
این تحول نشان داد که هوش مصنوعی میتواند با کمترین مداخله فیزیکی، بیشترین تغییر را در جریان زمان ایجاد کند.
لسآنجلس؛ شهری که ثانیهها را مهم دانست
بزرگترین سامانه هماهنگکننده چراغهای راهنمایی در جهان (ATSAC) در لسآنجلس بیش از ۴۵۰۰ تقاطع را بهصورت شبکهای واحد مدیریت میکند. در اثر این تنظیم زمان، مدت زمان سفر حدود ۱۲ درصد کاهش یافت، رانندگان مجموعا ۹.۵ میلیون ساعت در سال کمتر پشت چراغ ماندند و انتشار گازهای آلاینده کاهش یافت.
لسآنجلس با این تجربه نشان داد که زمان، همان منبعی است که اگر درست به جریان بیفتد، هوا را پاکتر میکند و زمان را به زندگی شهروندان باز میگرداند.
سیاستهایی که زمان را جابهجا میکنند
پژوهشهای امپریال کالج لندن (NIHR) یادآوری میکند که بسیاری از سیاستهای شهری، حتی اگر مستقیما به زمان اشاره نکنند، در عمل زمان را بازتوزیع میکنند. بهطور مثال، در مناطق کمانتشار، برخی گروههای ترافیکی دیگر اجازه ندارند در زمانهای خاص وارد شهر شوند و در محدوده عوارض ازدحام، سفرهای غیرضروری در ساعات اوج کاهش مییابد.
همین مسئله در کشورهای مختلف تاثیرات بسزایی را بر آلودگی هوا، سلامت شهروندان و کاهش حوادث برجای گذاشت. فشار خون بالا در آلمان ۴.۶ درصد کاهش یافت؛ مرگومیر قلبی عروقی در ژاپن ۱۱ درصد کمتر شد؛ و تصادفات در لندن ۵.۳ درصد افت کرد. روشن است که وقتی زمان حضور خودروها کاهش یابد، نه فقط هوا، بلکه سلامت نیز تغییر میکند.
وقتی زمان چراغ تغییر میکند، فقط مسیر یک خودرو جابهجا نمیشود؛ ریتم شهر تغییر میکند. شهر، مجموعهای از فضاها نیست؛ مجموعهای از زمانها است. آلودگی، نه بهواسطه حضور خودرو، بلکه بهدلیل توقفهای بیهوده و زمانهایی که درجا میسوزند، تولید میشود. اگر شهرها بخواهند آیندهای قابل زیستن داشته باشند، باید یاد بگیرند زمان را مثل هوا و آب مدیریت کنند. گاهی نجات کیفیت هوا، نه از مسیر ساختن خیابانهای بیشتر یا اعمال محدودیتهای سخت، بلکه از مسیر بازگرداندن چند ثانیه به جریان شهر آغاز میشود.
انتهای پیام/
