متخصصین حوزۀ فضایی در دوره جدید وزارت ارتباطات مورد ناملایماتی قرار گرفتهاند
به گزارش خبرگزاری آنا؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دورۀ مدیریت سید ستار هاشمی، در مدیریت پروژههای فضایی با چالشهای زیادی روبهرو شده است و همچنان نیز موضوعات مختلفی در این خصوص پیشروی هاشمی قرار دارد که نیازمند حل آنها است.
سیدحمیدرضا نجات، مشاور سابق رسانهای حوزۀ فضایی در وزارت ارتباطات، روز گذشته بعد از برگزاری جلسۀ نظارتی حوزۀ فضایی در وزارت ارتباطات با انتشار پستی در حساب اجتماعی خود خطاب به وزیر ارتباطات نوشت: «جناب آقای هاشمی، جسارتا پیشنهاد میکنم در پنجشنبههای نظارتی حوزه فضایی، به پیگیری پروژههای سند ۱۰ ساله فضایی گوشه چشمی داشته باشید. متخصصین حوزه فضایی چه در سازمان و چه در پژوهشگاه در دوره جدید بسیار مورد ناملایمتی قرار گرفتهاند.»
بیمهری به نخبگان فضایی زمینهای برای خروج آنها از کشور خواهد شد
هاشمی در بخشی از جلسۀ نظارتی حوزۀ فضایی دربارۀ حمایت از نیروی انسانی متخصص گفته بود: «معیشت نیروهای متخصص در این حوزه باید متناسب با ارزش واقعی دانش و مهارت آنان باشد. پذیرفتنی نیست که پرداختی نیروهای توانمند وزارت ارتباطات از نهادهای دیگر کمتر باشد. باید شرایطی فراهم شود که متخصصان علاقهمند باشند به این مجموعه بپیوندند نه اینکه از آن جدا شوند.»
وی این رویکرد را شرط حفظ سرمایه انسانی در وزارت ارتباطات دانست و افزود: «در شرایطی که ریزش نیروی انسانی بهصورت طبیعی در حال وقوع است، باید اهتمام ویژهای برای ارتقای وضعیت معیشتی و انگیزشی همکاران داشته باشیم.»
حال نجات در واکنش به این اظهارات وزیر ارتباطات در جلسۀ نظارتی حوزۀ فضایی از ناملایمتی با نیروهای متخصص در سازمان و پژوهشگاه فضایی سخن گفته است. مسئلهای که در صورت وجود و استمرار میتواند منجر به فرسودگی آنها و افزایش احتمال خروج نخبگان فضایی از بدنۀ دولت یا حتی کشور شود.
افق یک دهۀ ایران در صنعت فضایی
بر اساس سند ۱۰ سالۀ فضایی کشور، ایران در افق ۱۴۱۰، باید تبدیل به قطب منطقهای فناوریهای فضایی شود که منظومههای ماهوارهای بومی توسعه میدهد و حکمرانی فضایی متمرکزی نیز دارد. این سند که توسط شورای عالی فضایی تصویب شده است، نقشه راهی جامع برای توسعه صنعت فضایی کشور در یک دهۀ آینده ترسیم میکند.
تبدیل ایران به قطب منطقهای فناوریهای فضایی، بومیسازی و تثبیت فناوریهای فضایی، ایجاد منظومههای ماهوارهای بومی، توسعه پایگاههای پرتاب ملی، تقویت حکمرانی فضایی و نقشآفرینی بخش خصوصی، توسعه ماهوارهبرهای نسل جدید، افزایش بهرهبرداری از دادههای فضایی در مدیریت کشور؛ از جمله اهداف و چشماندازهایی هستند که برای ایران در سند چشمانداز فضایی کشور در نظر گرفته شده است.
تأمین به موقع منابع یکی از مسائل مهم برای تحقق اهداف سند فضایی است
بررسی اسناد و گزارشهای منتشرشده نشان میدهد تحقق اهداف سند ۱۰ ساله فضایی ایران با چالشهای جدی مواجه بوده است. برنامههای اجرا شده حوزۀ فضایی در چهارسال اخیر هرچند به طور عمومی بیارتباط با سند فضایی نبوده است، ولی برخی کارشناسان معتقدند به دلایلی از جمله عدم تخصیص بودجۀ کافی، تحقق بخشی از برنامههای حوزۀ فضایی کشور با تأخیر مواجه شدهاند.
پرتاب ماهوارههای «نور» و «پارام» در راستای هدف ایجاد منظومههای ماهوارهای بومی انجام شد. ماهوارهبر «قاصد» نیز گامی در جهت توسعه ماهوارهبرهای نسل جدید محسوب میشود. این پروژهها اگرچه از نظر فناوری پیشرفت محسوب میشوند، ولی همچنان برای تحقق اهداف کلان آنها نیاز به تلاش بیشتری وجود دارد.
پایگاه فضایی چابهار میتواند بدل به مبداء پرتابهای ملی و بینالمللی در ایران شود
بهرهبرداری از پایگاه پرتاب چابهار نیز تاکنون انجام نشده است، هرچند مسئولان وزارت ارتباطات میگویند که در ماههای آینده این اتفاق رخ خواهد داد و پایگاه فضایی چابهار میتواند میزبان پرتابهای داخلی و بینالمللی باشد. البته ظرفیتهای بخش خصوصی هم امکان بیشتری برای بهرهبرداری دارد که انتظار میرود، وزارت ارتباطات تلاش خود در این بخش را افزایش دهد و فرصتهای بیشتری برای نقشآفرینی بخش خصوصی در این عرصه فراهم کند.
پایش محصولات کشاورزی و منابع آبی از جمله زمینههای فعالیت جوانان ایرانی در حوزۀ بهرهبرداری از دادههای فضایی هستند، اقداماتی که ارزش بسیاری برای کشور دارند، ولی نیاز است تا تلاشهای بیشتری برای ارتقاء سطح استفاده از دادهها در صنعت فضایی و صنایع پاییندستی انجام شود، تا طی مدت زمان باقی مانده از سند چشمانداز فضایی کشور، اهداف ایران در این زمینه تحقق پیدا کند. بنابراین به نظر میرسد تحقق اهداف سند ۱۰ ساله فضایی نیازمند بازنگری در راهبردها و اختصاص منابع بیشتر است.
گزارش دقیق و جامع از میزان تحقق اهداف برنامۀ فضایی منتشر شود
البته طی بیش از یکسال گذشته که هاشمی سکان هدایت وزارت ارتباطات را در دست دارد، گزارش شفاف و مبسوطی از روند تحقق اهداف سند دهسالۀ برنامۀ فضایی در دسترس قرار ندارد، به همین جهت نمیتوان نتیجهگیری دقیقی دربارۀ گفتههای نجات از میزان تحقق اهداف برنامه داشت. بنابراین باید گفت بهبود ساختار تصمیمگیری، ایجاد شفافیت بیشتر و ارائه راهکارهای عملی برای حل چالشهای موجود، برای تحقق اهداف سند ۱۰ ساله فضایی ضروری به نظر میرسند.
انتهای پیام/
