چین جای آلمان را در فهرست نوآورترین کشورهای جهان گرفت

بر اساس گزارش سالانه شاخص نوآوری جهانی که توسط سازمان جهانی مالکیت فکری سازمان ملل متحد منتشر شد، سوئیس برای دوازدهمین سال متوالی جایگاه نخست خود را حفظ کرده و پس از آن سوئد و ایالات متحده در رده‌های دوم و سوم قرار دارند. در این رتبه‌بندی که ۱۳۹ اقتصاد جهانی را بر اساس ۷۸ شاخص مختلف ارزیابی می‌کند، چین با صعود به رتبه دهم، آلمان را که به جایگاه یازدهم سقوط کرده است، پشت سر گذاشت. این اولین بار است که چین به این جایگاه در فهرست دست پیدا می‌کند.

عامل اصلی این جهش، سرمایه‌گذاری عظیم و مستمر پکن در حوزه تحقیق و توسعه عنوان شده است. این گزارش نشان می‌دهد که چین در مسیر تبدیل شدن به بزرگترین هزینه‌کننده جهان در زمینه تحقیق و توسعه قرار دارد و به سرعت در حال کاهش فاصله با کشور‌های پیشرو در زمینه تأمین مالی این حوزه توسط بخش خصوصی است. این روند صعودی در حالی رخ می‌دهد که چشم‌انداز نوآوری جهانی به دلیل کاهش سرمایه‌گذاری‌ها با ابهاماتی رو‌به‌رو است.

آمار درخواست‌های ثبت اختراع بین‌المللی نیز این تغییر موازنه را تأیید می‌کند. در سال ۲۰۲۴، حدود یک‌چهارم کل درخواست‌های ثبت اختراع در جهان از سوی چین ارائه شده است که این کشور را به بزرگترین منبع ثبت اختراع در سطح بین‌المللی تبدیل کرده است. در مقابل، ایالات متحده، ژاپن و آلمان که مجموعاً ۴۰ درصد از کل درخواست‌ها را به خود اختصاص می‌دهند، همگی با کاهش جزئی در این زمینه مواجه شده‌اند. مالکیت حق ثبت اختراع به طور گسترده به عنوان یکی از نشانه‌های مهم قدرت اقتصادی و دانش فنی-صنعتی یک کشور در نظر گرفته می‌شود.

گزارش شاخص نوآوری جهانی همچنین به کند شدن روند رشد سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه در سطح جهان اشاره دارد. پیش‌بینی می‌شود رشد سرمایه‌گذاری در این حوزه از ۲.۹ درصد در سال گذشته به ۲.۳ درصد در سال جاری کاهش یابد. نرخ رشد سال گذشته، پایین‌ترین میزان از سال ۲۰۱۰ و پس از بحران مالی جهانی بوده است که این امر اهمیت موفقیت چین در حفظ روند سرمایه‌گذاری خود را دوچندان می‌کند.

با این حال، کارشناسان معتقدند سقوط آلمان به رتبه یازدهم نباید به عنوان یک زنگ خطر بلندمدت تلقی شود. ساشا وونش-وینسنت، یکی از ویراستاران گزارش GII، اظهار داشت که این رتبه‌بندی جدید هنوز تأثیر تعرفه‌های اعمال‌شده توسط دولت پیشین ایالات متحده را منعکس نمی‌کند. او تاکید کرد که آلمان همچنان یک قطب قدرتمند نوآوری صنعتی است.

دارن تانگ، مدیرکل سازمان جهانی مالکیت فکری، نیز چالش پیش روی آلمان را تشریح کرد. به گفته او، «چالش آلمان این است که چگونه در کنار جایگاه قدرتمند و چندین دهه‌ای خود به عنوان یک موتور محرک نوآوری صنعتی، به یک قدرت برتر در حوزه نوآوری دیجیتال نیز تبدیل شود.» این گذار از نوآوری سنتی به دیجیتال، کلید حفظ رقابت‌پذیری این کشور در آینده خواهد بود.

فهرست ۱۰ کشور برتر در شاخص نوآوری جهانی ۲۰۲۵ پس از ایالات متحده و پیش از چین، به ترتیب شامل کره جنوبی، سنگاپور، بریتانیا، فنلاند، هلند و دانمارک است. این رتبه‌بندی نشان‌دهنده تداوم سلطه اقتصاد‌های اروپایی و آسیای شرقی در کنار ایالات متحده در عرصه نوآوری جهانی است.