تشخیص سلول‌های سرطانی با رادیوداروی ایرانی/ شکست تحریم‌ها و سرطان با کمک محققان کشور

سید احمد شاهچراغ، مدیرعامل این شرکت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا گفت: این محصول ماده موثره رادیو داروی تشخیصی Tilmanocept است؛ یک ماده موثر رادیودارویی که پس از نشان‎دار شدن با رادیوایزوتوپ تکنسیم قابلیت تصویربرداری از سیستم‎ لنفاوی را دارد.

وی اضافه کرد:  این محصول از سال ۲۰۱۳ در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و تولید آن در انحصار یک شرکت آمریکایی بوده که تاییدیه FDA ۲۰۱۳ را دارد. اکنون تولید این محصول با همکاری سازمان انرژی اتمی و ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو در ایران بومی سازی شده است.

وی افزود: یکی از معضلات در حوزه سرطان این است که جراحان و آنکولوژیست‌ها برای پیشگیری از متاستاز یا انتشار سرطان حین جراحی بخش مهمی از سیستم لنفاوی را همراه با توده اصلی از بدن خارج می‌کنند و این مسئله عواقب جبران ناپذیری برای بیمار به همراه خواهد داشت و با توجه به تولید این محصول و اسکنی که به صورت جامع از کل سیستم لنفاوی انجام می‌دهد، این قابلیت به وجود آمده است که جراحان بدانند کدام گره‌های لنفاوی درگیر تومور‌ها و سلول‌های سرطانی شده و به صورت انتخاب شده و گزینشی آن گره‌ها را خارج کنند.

وی اظهارکرد: ماند یک گره بیشتر در بدن بیمار، به سلامت و کیفیتش زندگی بهتر او کمک می‌کند و به این جهت می‌توانیم بگوییم این محصول کاملا نوآورانه است که در حدود ۶ هزار نفر ساعت برای آن تحقیق و توسعه اتفاق افتاده است و در حال حاضر نیز در مرحله بالینی به سر می‌برد و پیش بینی می‌کنیم تا یک سال و نیم آینده به صورت رسمی وارد بازار شود.

رادیودارویی که زیست تخریب پذیر است

وی درباره عملکرد این محصول گفت: سایز ذرات این محصول کمتر از ده نانومتر است و قابلیت حرکت در سیستم لنفاوی را دارد. این محصول ابتدا به سازمان انرژی اتمی تحویل داده می‌شود. در این سازمان تبدیل به کیت‌های تکنسیمی می‌شود. سپس در مراکز پزشکی هسته‌ای چند دقیقه پیش از اینکه به بدن بیمار تزریق شود با رادیوایزوتوپ تکنسیم-۹۹ نشان‌دار می‌شود.

شاهچراغ افزود: پس از اینکه محصول با رادیوایزوتوپ نشان‌دار شد، به صورت مستقیم (داخل تومور) یا زیرجلدی (در قسمت لنفاوری) به بیمار تزریق می‌شود. سپس این ماده موثره در سیستم لنف آغاز به حرکت می‌کند و در نواحی که دارای گیرنده‌های سلول‌های سرطانی هستند، در تصاویر اسکن مشخص می‌شوند. در نهایت جراحان می‌توانند گره‌های لنفاوی درگیر تومور‌ها و سلول‌های سرطانی را شناسایی و به صورت گزینشی آنها را خارج کنند.

این پژوهشگر تاکید کرد: این رادیودارو‌ها در دنیا بالاترین سطح تکنولوژی در تشخیص و درمان دارند. میزان تزریق این دارو‌ها به فرد در مقیاس نانو گرم است یعنی میزان ۵۰ میلی گرم تولید این شرکت طی یک سال برای تمامی بیماران سرطانی کفایت می‌کند در نتیجه، چون تزریق دارو در مقیاس نانو گرم است و هر یک میلی گرم آن را هزار تا دو هزار بیمار دریافت می‌کنند، نمی‌تواند به لحاظ شیمیایی اثرات جانبی به همراه داشته باشد.

به گفته وی، همچنین این ساختار یک بستر پلیمر قندی دارد و کاملا زیست تخریب پذیر است به راحتی از سیستم بدن دفع می‌شود؛ رادیوایزوتوپی که در فرایند پزشکی هسته‌ای به دارو اضافه می‌شود پس از گذشت ساعت به صورت ادرار و مدفوع از بدن فرد دفع می‌شود.

تحریم‌ها شکست خورد

وی عنوان کرد: سازمان انرژی اتمی از حدود ده سال قبل تحریم کنگره آمریکاست و کالا‌هایی مربوط به این سازمان و پزشکی هسته‌ای کاملا تحریم هستند. این مجموعه با تمام ارتباطاتی که سازمان داشت چندین سال به دنبال یک ویال از نمونه استاندارد این محصول بود، اما حتی موفق نشدیم استاندارد آن را به واسطه تحریم‌ها از آن شرکت آمریکایی دریافت کنیم از اینرو تیم تحقیق و توسعه‌ کاملی متشکل از متخصصان داخلی دانشگاهی و صنعتی تشکیل دادیم و کل فرایند آن را از صفر تا صد بهینه‌سازی کردیم. به امید خدا کمتر از یک سال و نیم آینده به عنوان یکی از محصولات پر مصرف در حوزه پزشکی هسته‌ای وارد بازار خواهد شد.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان درباره قیمت این محصول اظهارکرد: اکنون با سیاست‌هایی که سازمان انرژی اتمی در حوزه رادیودارو‌ها دارد همواره قیمت‌هایی که در ایران عرضه می‌شود، یک بیستم کشور‌هایی همسایه مانند ترکیه است. ماده موثره این محصول پیش از اینکه تبدیل به کیت شود به صورت تجاری قابل خریداری نیست به همین دلیل برآوردی از قیمت نداریم.

وی یادآورشد: اسکن‌هایی که اکنون در دنیا انجام می‌شود، حدود ۲ هزار تا ۲۵۰۰ دلار در هر تزریق برای بیمار هزینه دارد بنابراین اگر فرد ایرانی برای مداوای بیماری‌اش به کشور‌های اروپایی مراجعه کند، هزینه‌های رفت و آمد و اسکانش نیز اضافه می‌شود. هزینه کل این فرایند در ایران حدود ۵ تا ۶ هزار دلار (۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان) است و نهایتا بیماران برای اسکن تنها کمتر از ۵ میلیون تومان هزینه پرداخت خواهد کرد. 

شاهچراغ تصریح کرد:۹۰ درصد هزینه تولید رادیودارو‌ها مربوط به دانش فنی تولید (نه صرفا ماده دارویی که استفاده می‌شود) است. یک ویال (ظروف شیشه‌ای کوچک) از این محصول به اندازه یک حبه قند کوچک برابر مصرف کل سال در کشور است. قیمت آن یک دهم تا یک بیستم قیمت جهانی است.

نیاز به تسهیلات دولتی داریم

وی به مشکلات اجرای محصول پرداخت و گفت: مانند دیگر تولید کنندگان دغدغه اصلی‌مان تامین سرمایه است برای اینکه بتوانیم به فرایند تحقیق و توسعه‌مان سرعت دهیم. در حال حاضر تولیدمان در یک فضای کوچک آزمایشگاهی انجام می‌شود و این مساله توان تحقیق و توسعه را کاهش می‌دهد. اکنون یک زمینی در شهرک صنعتی پاکدشت خریداری کرده‌ایم و به دنبال راه اندازی نخستین کارخانه مواد موثره رادیو دارو در ایران هستیم.

وی افزود: در حال حاضر برای تحقق این امر نیاز به نقدینگی داریم. اگر دولت تسهیلات ویژه‌ای به این امر اختصاص دهد، فرایند تحقیق و توسعه‌مان سرعت پیدا می‌کند.

گفتنی است، این شرکت از سال ۹۹ فعالیت خودش را آغاز کرده است و به صورت تخصصی در حوزه تولید مواد موثره رادیودارو‌های تشخیصی و درمانی سرطان فعالیت می‌کند.