آنا گزارش میدهد؛
فناوری مانور مداری ماهواره چیست؟/ از ایجاد منظومه ماهوارهای تا ساخت سازههای بزرگ در فضا
فناوری مانور مداری ماهواره یکی از پیشرفتهترین فناوریهای فضایی است که تنها تعداد محدودی از کشورها و سازمانهای فضایی به آن دسترسی دارند.
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ روزگذشته ماهواره تحقیقاتی چمران ۱ توسط ماهواره بر قائم ۱۰۰ در مدار۵۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفت. یکی از مهترین ویژگیهای ماهواره چمران1 تست سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری به منظور اثبات فناوری مانور مداری در ارتفاع و فاز بود. فناوری پیشرفتهای که علاوه بر بهبود دقت مأموریتهای ماهوارهای، امکان اجرای مأموریتهای چندگانه و افزایش عمر مفید ماهوارهها را نیز فراهم میکند.
فناوری مانور مداری ماهواره یکی از پیشرفتهترین فناوریهای فضایی است که تنها تعداد محدودی از کشورها و سازمانهای فضایی به آن دسترسی دارند. این کشورها به واسطه دسترسی به فناوریهای پیشرفته و برنامههای فضایی گسترده قادر به انجام مانورهای مداری برای کاربردهای مختلف تجاری، علمی و... هستند.
دستیابی ایران به فناوری مانور مداری ماهواره، علاوه بر نشاندهنده پیشرفتهای فناورانه، ابزاری استراتژیک در توسعه توانمندیهای فضایی کشور و تقویت استقلال و خودکفایی در این عرصه محسوب میشود. این دستاورد، گامی بزرگ در راستای تحقق اهداف ملی و توسعهای کشور در حوزه فناوری فضایی است. اما فناوری مانور مداری ماهواره چیست و چه کمکی به رشد و ارتقا صنعت فضایی کشور میکند؟
فناوری مانور مداری ماهواره چیست؟
مانور مداری ماهواره به تغییرات عمدی در مسیر یا مدار یک ماهواره در فضا گفته میشود. این تغییرات میتواند شامل تغییر ارتفاع، تغییر صفحه مداری، تغییر سرعت یا تغییر جهت باشد و معمولاً با استفاده از موتورهای پیشرانه ماهواره انجام میشود. مانورهای مداری برای اهداف مختلفی مانند اصلاح مدار، جلوگیری از برخورد با اشیاء فضایی، افزایش طول عمر مأموریت ماهواره، یا جابجایی به مدارهای بهتر جهت بهینهسازی مأموریت مورد استفاده قرار میگیرند.
این نوع مانورها نیازمند محاسبات دقیق و استفاده از انرژی ذخیرهشده در ماهواره هستند و نقش مهمی در مدیریت و نگهداری ماهوارههای فعال دارند.
یکی از مهمترین ویژگیهای ماهواره چمران 1 مجهز بودن به فناوری مانور مداری است که حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی ایران در توضیح آن گفت: وقتی که ماهواره در مدار خاصی قرار میگیرد اگر بتوانیم بهصورت کاملاً اختیاری موقعیت مداری آن را اصلاحکرده یا حتی تغییر دهیم تا از یک نقطهبهنقطه دیگری جابهجا کنیم توانستهایم به قابلیت مانور مداری دست پیدا کنیم.
کاربردهای فناوری مانور مداری/ از ایجاد منظومه ماهوارهای تا ساخت سازههای بزرگ در فضا
دستیابی به فناوری مانور مداری ماهواره مزایای فراوانی برای کشورهای دارای این توانمندی به همراه دارد و به رشد و توسعه صنعت فضایی کمک میکند. از جمله این مزایا میتوان به افزایش طول عمر ماهوارهها اشاره کرد، چرا که با استفاده از این فناوری، مدار ماهوارهها اصلاح شده و عمر عملیاتی آنها بهطور قابل توجهی افزایش مییابد.
همچنین، این فناوری به محققان اجازه میدهد تا از برخورد ماهوارهها با یکدیگر یا زبالههای فضایی جلوگیری کنند و بهطور فعال مسیر ماهوارهها را تغییر دهند. مانورهای مداری انعطافپذیری بیشتری به مأموریتهای ماهوارهای میبخشند و کشورها میتوانند متناسب با نیازها و شرایط جدید مأموریتهای خود را تغییر دهند.
علاوه بر این، در مأموریتهای پیچیده علمی و بینسیارهای نیز این فناوری ضروری است و کشورها را قادر میسازد در کاوشهای فضایی و مأموریتهای پیشرفته شرکت کنند. از سوی دیگر، این فناوری امکان مشارکت بیشتر کشورها در صنعت فضایی تجاری را فراهم کرده و میتواند منبع درآمدزایی مهمی از طریق ارائه خدمات به مشتریان خارجی باشد. کشورهایی که به این فناوری دست پیدا میکنند، در جامعه بینالمللی بهعنوان کشورهای پیشرفته فضایی مطرح شده و جایگاه دیپلماتیک آنها تقویت میشود.
رئیس سازمان فضایی ایران نیز درخصوص کاربردهای فناوری مانور مداری ماهواره چمران1 توضیح داد: یکی از مهمترین ویژگیهای ماهواره چمران انجام مانورهای مداری در ارتفاع و فاز بود که دستیابی به آن برای ایجاد منظومههای ماهوارهای ضروری است. در جو زمین ماهوارههای متعددی وجود دارد، از این رو قابلیت مانور مداری دقیق برای مدیریت ترافیک فضایی یک امر ضروری محسوب میشود.
حسن سالاریه با اشاره به اینکه یکی از کاربردهای مهم این ماهواره ساخت سازههای بزرگ فضایی است گفت: ماهوارههای بزرگ، ایستگاههای فضایی و سازههای غول پیکر فضایی معمولا بهصورت یکپارچه بر روی زمین ساخته و پرتاب نمیشوند بلکه اغلب در فضا به تدریج ساخته میشوند و عمل مونتاژ در همان فضا صورت میگیرد و برای این کار به تکنولوژی مانور مداری اختیاری نیاز داریم. یعنی ما بتوانیم موقعیت مداری ماهواره را تغییر داده و بتوانیم موقعیت ماهواره را تغییر داده و اجزا سازه بزرگتر را سرهم کنیم.
انتهای پیام/