دایرةالمعارف دانشبنیانها ۱۱۹؛
آنا گزارش میدهد؛
بازخوانی بیانات ۱۸ ساله مقام معظم رهبری درباره معاونت علمی ریاست جمهوری
مقام معظم رهبری طی ۱۸ سال اخیر درباره معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نکاتی را ارائه کردند که در قالب گزارشی به این بیانات می‌پردازیم.
خبرگزاری علم و فناوری آنا- گروه علم و فناوری؛ معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری از جمله نهاد‌های دولتی ایرانی مهم و حساسی است که با پیشنهاد مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۵ تشکیل شد تا درارتقا و ایجاد اکوسیستم علم و فناوری، ایجاد و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور کشور نقشی ایفا کند.
این معاونت از بدو تاسیس، همواره در کانون توجه مقام معظم رهبری بوده است. رهبری، ارتباط دانشگاه و صنعت را یکی از اهداف کلیدی ایجاد معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری مطرح میکنند. تهیه سند ملی نخبگان، کلیه مسائل مربوط به نخبگان، معاونت علمی به عنوان یکی از ارکان حرکت پرشتاب علمی کشور، اهمیت کار ستادی در معاونت علمی، تعیین ضوابط کیفی و شاخص‌های دقیق برای پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان و. از سرفصل‌های گفتمان مقام معظم رهبری درباره معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری است.
ایشان همچنین بر اهمیت حمایت از نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان و فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم برای رشد و توسعه این بخش‌ها تأکید فراوان داشته‌اند و دارند.
با توجه به تغییر دولت و احتمال تغییرات مدیریتی در سطح معاون علمی رئیس‌جمهور تلاش کردیم در گزارشی اهمیت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست جمهوری را از نگاه مقام معظم رهبری بررسی کنیم. در این گزارش بیانات ایشان درباره «معاونت علمی» طی ۱۸ سال را بازخوانی کردیم.
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌های استان خراسان در دانشگاه فردوسی ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۶
«یک مسئله هم در مورد رشد دادن به دانشجوها - که اشاره کردم - کار‌هایی است که به عهده اساتید و به عهده‌ی مدیریت‌هاست؛ اینجا مخاطب فقط اساتید نیستند؛ مدیریت‌ها هم هستند. این کار‌ها را واقعاً در برنامه بگذارید: مثل کارگاه‌های آموزشی؛ مثل اردو‌های علمی؛ مثل جایزه به نوآوریها؛ مثل مطالبه‌ی دستگاه صنعت از محقق جوانی که در دانشگاه دارد یک کاری را انجام میدهد، یعنی ارتباط دانشگاه و صنعت که این هم جزو شعار‌های حتمی و قطعیای بوده است که بنده از سه، چهار سال قبل از این مطرح کردم.
خوشبختانه در این دولت، معاونت مخصوصی به نام «معاونت علمی» برای کار‌های علمی بوجود آمد که این جزو برکات این دولت است و اتفاقاً یکی از همشهریان خود شما در این معاونت مشغول کار است. به نظر من این معاونت، معاونت مبارکی است و کار‌های بسیار مهم و خوبی را میتواند انجام بدهد. با کمک این معاونت، آقایانِ دو وزیر - هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی، هم در دولت - مطالبه کنند، تا مدیران بتوانند وسائل را برای این معنا فراهم بکنند.»
بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت ۴ شهریور ۱۳۸۶
«بودجه تحقیقات هم حقیقتاً یکی از آن نقاط ضعف ماست. من گاهی که با دانشگاهی‌ها و اساتید و مسؤولین بخش‌های علمی کشور مواجه میشوم، این مسئله‌ی بودجه تحقیقات را مطرح میکنند. سه، چهار سال است که مرتب به ما گفته‌اند بناست به سه درصد بودجه برسد؛ اما حالا مثلاً با شش دهم درصد یا هفت دهم درصد داریم پیش میرویم و کار میکنیم! واقعاً خیلی کم است. همه‌اش وعده میدهند آقا بهتر خواهد شد و نمیدانم چه خواهد شد؛ اثری هم دیده نمیشود.»
بودجه تحقیقات را حقیقتاً زیاد کنید؛ به جا‌های دیگر فشار بیاورید، ولی این را پیش ببرید. این معاونت علمی و تحقیقیای که بحمداللَّه اخیراً در ریاست‌جمهوری تشکیل شد، این از آن کار‌های بسیار مهم است - یکی از کار‌های ساختاری همین است - به آنها میدان بدهید، راه را باز کنید، کمک کنید و از آنها مطالبه کنید و بخواهید؛ آنها میتوانند این کار‌ها را پیش ببرند. یکی هم این مسئله است.
بیانات در دیدار نخبگان جوان ۱۲ شهریور ۱۳۸۶
«در زمینه نخبه‌ها، یک وظیفه متوجه دولت است، یک وظیفه متوجه نخبه‌هاست. وظیفه‌ی دولت همین چیزهائی است که آقای دکتر واعظزاده - معاون محترم رئیس جمهور عزیزمان - گفتند. اینها وظائف دولت است، باید هم انجام بگیرد، من هم تأکید میکنم و دنبالگیری خواهم کرد ان‌شاءاللَّه. خوشبختانه، جهتگیری دولت هم همین هست که اینها به نتیجه برسد.»
«اینی که شما‌ها گفتید که نخبه‌ها در بنیاد نخبگان و مراکز گوناگون باشند، این حتماً باید تحقق پیدا کند. الان هم میخواهم بگویم همینجور است. همین آقایانی که امروز بنیاد نخبگان و این معاونت علمی را میچرخانند، از جوان‌های نخبه‌ی مایند. اینها با شما‌ها از لحاظ سنیخیلی فاصله ندارند و جزو همین نخبه‌هایند که الحمدللّه حالا آمده‌اند روی کار و توانسته‌اند تا معاونت رئیس‌جمهور و تشکیل معاونت علمی و بنیاد نخبگان بالا بیایند و این کار‌های عظیم را همین شما جوان‌های نخبه هستید که در واقع دارید انجام میدهید. بعد از این هم همینجور پیش برود.»
بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه فناوری و نوآوری‌های علمی در حسینیه امام خمینی (ره) ۱۵ مرداد ۱۳۸۷
«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پایان بازدید از این نمایشگاه، بر لزوم آسان‌سازی روند اداری بررسی طرحها و نوآوری‌های علمی تأکید کردند و افزودند: با توجه به استعداد‌های فراوان در کشور، معاونت علمی ریاست‌جمهوری باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که با آسان‌سازی روند اداریِ بررسی طرحها، نحوه‌ی دریافت مساعدت‌ها باسرعت انجام شود.»
«ایشان همچنین بر لزوم اطلاع‌رسانی مناسب در خصوص نوآوریها در عرصه‌ی علمی و فناوری و جلوگیری از موازی‌کاری در این عرصه تأکید کردند.»
«نمایشگاه فناوری و نوآوری‌های برگزیده که تنها بخشی از توانمندی‌های علمی و فناوری دانشمندان ایرانی بود، به همت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست‌جمهوری برگزار شد.»
دیدار نخبگان جوان دانشگاهی با رهبر انقلاب ۵ شهریور ۱۳۸۷
«در بخش دیگری از سخنان خود با اظهار رضایت از فعالیت خوب بنیاد نخبگان و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست‌جمهوری، لزوم رفع برخی ناهماهنگی‌ها میان بخش‌های مرتبط با علم و فناوری را خاطرنشان کردند.»
«رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر لزوم بزرگداشت و تکریم نخبگان علمی، مسئولیت اصلی در این زمینه و همچنین معرفی نخبگان علمی به مردم را متوجه رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌ی ملی دانستند و افزودند: در صدا و سیما باید اهتمام بیشتری به نخبگان علمی شود.»
«خوشبختانه بنیاد نخبگان و آقای دکتر واعظزاده، الحمدللَّه خیلی خوب فعالند؛ من خیلی خوشحالم از این که حرکت را شروع کرده‌اند، کار را آغاز کرده‌اند؛ لیکن باید به ضعفهائی که وجود دارد توجه کنند و پی در پی ضعف‌ها را بر طرف کنند.»
«یکی از ضعف‌ها ناهماهنگیهاست؛ در بخش‌های مرتبط با دانش و علم و فناوری، بایستی هماهنگی کامل بوجود بیاید. ما مسئله‌ی ارتباط صنعت و دانشگاه را مطرح کردیم - که خب، الحمدللَّه در این زمینه دارد کار میشود و بیشتر هم کار خواهد شد؛ حالا مسئولین مطالبی هم درباره ارتباط نخبگان با مراکز تحقیقاتی یا با صنایع و امثال اینها، با ما در میان گذاشتند که مژده‌بخش است و ان‌شاءاللَّه در وقت خودش به شما گفته خواهد شد و اطلاع خواهند داد - لیکن هماهنگی بین خود مراکز علمی خیلی لازم است؛ یعنی دو وزارت علوم و بهداشت با همین معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری رئیس‌جمهور و بنیاد نخبگان و سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی و هر بخشی از بخش‌ها که در این زمینه‌ها همکاری میکنند، یک ارتباط و همکاری و هم‌افزائىِ دائم لازم است که مبادا اینها کار هم را خنثی بکنند یا حلقه‌های مفقوده و خلأهائی در این زمینه - از قبیل همین که یک خانمی راجع به مشکل جوان‌های خوارزمی بیان کردند - بوجود بیاید.»
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها ۸ شهریور ۱۳۸۸
«یک مطلب راجع به علم و دانشگاه و اینهاست. اولاً از دوستان مسئولی که اینجا تشریف دارند - دوستان شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیرخانه، آقای دکتر مخبر و بقیه‌ی دوستان؛ دوستان معاونت علمی، آقای دکتر واعظزاده و همچنین دوستانی که در وزارت‌ها هستند یا برادرانی که از مجلس اینجا هستند - خواهش میکنم این توصیه هائی را که این چند نفر برادران یا خواهران در زمینه‌ی مسائل دانشگاه یا پژوهش و این ردیف مسائل، بیان کردند، اینها را یادداشت کنند، تعقیب کنند، روی آنها تأمل کنند. »
«عرض نمیکنیم که بگوئیم مسائلی که امروز مطرح شد، تا حالا رسیدگی نشده یا اینها بار اولی است که مطرح میشود. نه، معلوم است. نقشه‌ی جامع علمی که چند نفر از دوستان اینجا گفتند، چند سال است مطرح شده، در معاونت علمی بررسی شده، به شورای عالی انقلاب فرهنگی آمده. البته هنوز چیز مصوبی در اختیار مسئولین قرار نگرفته؛ فقط بحث شده.»
بیانات در دیدار برگزیدگان استان کردستان ۲۴ اردیبهشت ۱۳۸۸
«برخی از نکاتی که دوستان بیان کردید، نکات اندیشیده‌شده‌ای است؛ یعنی رویش فکر شده، کار شده و تصمیم گرفته شده. بعضی هم البته نکات تازه‌ای است که بایستی به آنها توجه شود.»
« راجع به آن مسائل مربوط به دانشجوها و محققین دانشگاهی که گفته شد و اینکه توجهی به آنها نمیشود، بودجه‌ای صرف نمیشود، من این نهاد تازه‌بنیادِ معاونت علمی رئیس جمهور را - که بسیار نهاد خوبی است و مرجع همین جور چیزهاست؛ کار‌های خوب و بزرگی هم انجام داده‌اند - به شما یادآوری میکنم که به نظر من به آن باید توجه کرد؛ به آن مراجعه کرد؛ و امیدواریم که خداوند متعال به همه‌ی شما‌ها توفیق بدهد.»
دیدار نخبگان و برگزیدگان علمی با رهبر انقلاب ۱۳ مهر ماه ۱۳۹۰
«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان خود، با قدردانی از تلاش‌ها و اقدامات خوبی که در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست‌جمهوری و بنیاد ملی نخبگان انجام گرفته بویژه انجام مراحل تدوین سند ملی نخبگان، افزودند: تهیه سند ملی نخبگان یکی از اقدامات بسیار ضروری و مهم است، زیرا مسیر شناسائی استعدادها، پرورش استعدادها برای تربیت نخبگان، و مراحل بعد از احراز عنوان نخبه را، مشخص خواهد کرد.»
«من میخواهم این را به مسئولین دولتی بگویم که سرمایه‌گذاری در تولید علم و نوآوری علمی، برای کشور ما و ملت ما سود مضاعف داشته؛ این راه را رها نکنید. سرمایه‌گذاری برای تولید علم و برای نوآوری‌های علمی و برای پیشرفت علمی بایستی روزبه‌روز بیشتر شود؛ نباید کم شود. البته امروز حتّی به اندازه‌ای که مثلاً کشور انگلیس یا ایتالیا یا فرانسه در آن اوائل ورودشان در عالم صنعت و علم، سرمایه‌گذاری میکردند، ما آنقدر سرمایه‌گذاری نمیکنیم؛ سرمایه‌گذاریمان کمتر است. هرچه ممکن است، بایستی سرمایه‌گذاری علمی بیشتر شود.»
«البته این سرمایه‌گذاری‌ها باید با ارتقاء مدیریت هم همراه باشد؛ من این را بخصوص به مسئولین محترم دولتی تأکید میکنم. اگر ما منابع مالی را افزایش هم بدهیم، توزیع هم بکنیم، سرریز هم بکنیم، پخش هم بکنیم، اما ارتقاء مدیریت در این بخش وجود نداشته باشد، منابع مالی هدر خواهد رفت. در دانشگاه‌ها، در مجموعه‌ی علمی کشور، در همین بخش معاونت علمی رئیس جمهور، ارتقاء مدیریت لازم است. این مراکز دولتیای که با مسئله‌ی علم و دانشگاه ارتباط پیدا میکند، حتماً باید ارتقاء مدیریتی پیدا کند و البته سرمایه‌گذاری هم بکند.»
«مطالبی که دوستان گفتند، بعضی از اینها البته مربوط به مسائل نخبگان است - که به بنیاد نخبگان مربوط میشود - بعضی فراتر از مسئله‌ی نخبگان است، که من اسم‌ها را یادداشت کردم و ان‌شاءاللَّه گفته‌های برادران و خواهران هم در مجموعه‌ی دفتر مورد توجه قرار خواهد گرفت و به مسئولین منتقل هم میشود. خب، بعضی از حضرات مسئولین هم اینجا حضور دارند، که این مطالب مورد توجه آنها قرار خواهد گرفت؛ بنابراین بعضی از اینها فراتر از مسئله‌ی نخبگان است؛ مربوط به مسئله‌ی علم است، مربوط به پیشرفت علم است.»
«در این زمینه‌ها نکاتی گفته شد که به نظر من اینها بسیار درست بود. یک چیزهائی هم جنبه‌های اجرائی دارد، که این باز مربوط میشود به خانم سلطانخواه، به حیث معاونت علمی رئیس جمهور. البته ایشان درست میگویند؛ این کار شبیه رشته‌های بین‌رشته‌ای دانشگاه است؛ یک کارِ بین‌رشته‌ای است و به نحوی به همه ارتباط پیدا میکند. باید دستگاه‌های مختلف هم به ایشان کمک کنند. من شنیده‌ام - نه از گزارش‌های رسمی؛ از گزارش‌های غیر رسمی اطلاع دارم و شنیده‌ام - که کار‌های خیلی خوبی انجام گرفته یا ان‌شاءاللَّه در شرف انجام است، که امیدواریم خروجی آنها را مشاهده کنیم.»
دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش‌بنیان با رهبر انقلاب ۸ مردادماه ۱۳۹۱
«رهبر انقلاب اسلامی اقدامات انجام‌گرفته در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست‌جمهوری برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را دلگرم‌کننده خواندند و افزودند: برخی نقاط ضعف و مشکلات نیز وجود دارد که باید شناسایی و سریعاً برطرف شوند.»
دیدار شرکت‌کنندگان در هفتمین همایش ملی نخبگان جوان با رهبر انقلاب ۱۷ مهرماه ۱۳۹۲
«رهبر انقلاب اسلامی در تبیین عوامل استمرار این قدرت ملی، حفظ شتاب علمی کشور را ضرورتی بسیار اساسی خواندند و خاطرنشان کردند: تحقق رسالت تاریخی انقلاب اسلامی نیازمند آن است که حرکت پرشتاب علمی کشور از دور نیفتد و سکته، وقفه یا تردید و تنبلی در آن به‌وجود نیاید.
ایشان جامعه‌ی پرطراوت نخبگان، وزارت «علوم، تحقیقات و فناوری»، وزارت «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و معاونت علمی رئیس‌جمهور را ۴ رکن استمرار حرکت پرشتاب علمی کشور برشمردند و با اشاره به اهمیت فراوان معاونت علمی رئیس‌جمهور افزودند: این معاونت و بنیاد نخبگان که زیر نظر آن است، وظایف بسیار حساسی در روند پیشرفت علمی ایران بر عهده دارند.»
«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به خدمات آقای واعظزاده و خانم سلطانخواه -مسئولان قبلی این بخش- و انتصاب آقای ستاری به معاونت علمی افزودند: مسئولان جدید معاونت علمی کار‌ها را از صفر شروع نکنند، بلکه با تکیه بر کار‌های برجسته‌ی انجام‌شده و نقاط قوت موجود، به رفع نقائص، خلأ‌ها و کمبود‌ها اقدام کنند.»
«رهبر انقلاب همچنین نوآوری علمی را در روند پرشتاب پیشرفت کشور، بسیار مؤثر خواندند و افزودند: مسئولان وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و درمان و معاونت علمی رئیس‌جمهور، همه‌ی همت خود را برای گسترش نوآوری علمی به‌کار گیرند.»
«این معاونت علمی رئیس‌جمهور، بخش بسیار مهمّی است، کار بسیار حسّاسی است - این معاونت با اصرار بنده، با دنبالگیری بنده در چندین سال قبل به‌وجود آمد - بعد هم بنیاد نخبگان. کسانی هم [که بودند]واقعاً خدمت کردند؛ خانم سلطانخواه، آقای واعظزاده، امروز هم آقای ستّاری - که خب ایشان فرزند شهید هم هستند - (۴) مسئول این معاونت مهم و این بنیاد مهمّند. توصیه‌ی من به مسئولین معاونت علمی و بنیاد نخبگان این است که کار را باید دنبال کنید؛ کار‌ها را از صفر شروع نکنید؛ کار‌های برجسته‌ای انجام گرفته، براساس آن کار‌ها پیش بروید؛ سعی کنید خلأ‌ها را پیدا کنید، نقایص و ضعف‌ها را پیدا کنید، آنها را جبران کنید؛ قوّتها را، نقاط قوّت را از دست ندهید.»
«به نظر من مهم‌ترین کاری که این دو وزارت و این معاونت مهم میتوانند انجام بدهند، این است که باید همّت خود را صرف کنند برای زمینه‌سازىِ نوآوری علمی؛ نوآوری مهم است. این جریان نوآوری نباید متوقّف بشود؛ هر قدمی باید به دنبال خود، قدم بعدی را پیش بیاورد. برای اینکه ما بتوانیم جریان نوآوری را در کشور حفظ کنیم، یک رصد دائمی لازم است؛ دائم بایستی همین مسئولین محترمی که در معاونت علمی حضور دارند، این جریان علمی در کشور را رصد کنند؛ ببینند گره‌ها کجا است، گیر‌های کار کجا است، مشکلات کجا است، ناهماهنگی‌ها کجا است، آنها را برطرف کنند.»
«شورای عالی انقلاب فرهنگی که البتّه به این مسائل در حدّ وظایف و مسئولیّتهای خودش میپردازد مهم است، بخش معاونت علمی هم که یک مجموعه‌ی ستادی است برای هماهنگ کردن دستگاه‌ها، و خود دستگاه‌های علمی کشور یعنی این دو وزارت، و پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها و مراکز گوناگون علم و فنّاوری که مجریان کار هستند، اینها باید همه هماهنگ عمل بکنند؛ ناهماهنگی‌ها بایستی از بین برود.»
بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در هشتمین همایش ملی نخبگان جوان ۳۰ مهرماه ۱۳۹۳
«از بیانات آقاى ستّارى هم حقیقتاً من لذّت بردم. خود ایشان هم نخبه است، پدر شهید ایشان هم - شهید منصور ستّارى - حقیقتاً یک نخبه بود؛ هم از لحاظ فکرى، ذهنى، علمى و عملیّاتى، هم از لحاظ انگیزه و ایمان و حضور در عرصه‌هاى دشوار. خداوند ان‌شاءالله شهید ستّارى عزیزمان را با اولیائش محشور کند؛ به ایشان هم توفیق بدهد. مطالبى که گفتند، مطالب بسیار خوبى بود و کاملاً درست بود؛ و امیدواریم ان‌شاءالله بنیاد نخبگان و این معاونتى که با اصرار و پیگیرى چندین ساله‌ى ما بحمدالله راه افتاد و شروع شد و به شکوفایى رسیده، بتوانند وظایفشان را بدرستى انجام بدهند.»
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها ۱۳ تیرماه ۱۳۹۴
«من البتّه یکی از چیز‌هایی که یادداشت کرده‌ام، مسئله‌ی افزایش تعداد دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی است -که خوشبختانه در این چند سال اخیر افزایش چشمگیری پیدا کرده و این یک مزیّت بسیار فوق‌العاده‌ای است- منتها بایستی برنامه‌ریزی صحیحی نسبت به خروجی این پدیده‌ی مهم انجام بگیرد. در دوره‌های تحصیلات تکمیلی، دانشجویان دنبال این هستند که یک چیزی را تحقیق کنند، یک چیزی را بنویسند، رساله‌ای را تهیّه کنند؛ این احتیاج دارد به یک نظام، احتیاج دارد به یک نگرش کلان، به یک هدایت کلّی که چه تهیّه بشود که کشور بتواند از آن استفاده بکند. اگرچنانچه این نشد، ما منابع را هدر داده‌ایم؛ هم استاد را، هم دانشجو را، هم پول را، هم مدیریّت را، هم امکانات گوناگون دیگر را هدر داده‌ایم. این نگاه‌های کلان، این برنامه‌ریزی‌های کلان، این انتظام‌بخشیدن‌های کلان به مسائل مربوط به وزارت علوم، کار‌های اساسی است که بایستی انجام بگیرد و گره‌های کشور ان‌شاءالله از این طریق باز بشود.»
«کاری که شما اساتید میکنید کار مهمّی است. کاری که دستگاه مدیریّت علمی کشور انجام میدهد -که عمدتاً وزارت‌ها هستند و معاونت علمی رئیس‌جمهور- کار مهمّی است؛ این کار را اهمّیّت بدهند؛ آن تقویم و ارزیابی حقیقی نسبت به این انجام بگیرد؛ بدانیم که چه کار مهمّی دارد انجام میگیرد.»
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضاى هیئت دولت ۴ شهریور ۱۳۹۴
«مسئله سلامت یکی از نقاط خوب است. کار‌های علمی که در معاونت علمی دارد انجام میگیرد، کار‌های باارزشی است. مسئله‌ی آبیاری زمین‌ها که معاون اوّل محترم هم در این قضیّه فعّال شدند و خوزستان و ایلام و زابل و جا‌های دیگر را مثل اینکه خود شما [رفتید]. (زابل را نرفتید؟ بله، پس زابل را هم حتماً بروید؛ خوب شد که گفتیم.) اینها حتماً کار‌های خوبی است که انجام گرفته.»
«در این دهه اوّل -که خوشبختانه طبق آمار‌های جهانی، ما شروع کردیم به پیشرفت علمی و به اینجا رسیدیم- این است که حرکت علمی تبدیل شد به یک گفتمان؛ یعنی کار، منحصر نماند در چند دستگاه دولتی؛ یعنی بین دانشگاه‌ها و دانشجوها؛ شد یک گفتمان عمومی. بنده در ملاقات‌هایی که با مجموعه‌های دانشگاهی در این چند سال اخیر بخصوص، داشتم ملاحظه میکردم که می‌آیند صحبت میکنند -یا استاد است یا دانشجو است- و به‌عنوان مطالبه‌ی از حقیر، همان حرف‌هایی را میزنند که ما اینها را مثلاً چند سال قبل در مجامع دانشگاهی مطرح کردیم؛ من خیلی خوشحال میشوم.»
«معلوم میشود که این حرف‌ها تبدیل شده به گفتمان، تبدیل شده به یک فضای عمومی و خواست عمومی؛ این خیلی باارزش است. این گفتمان را حفظ کنیم؛ یعنی من اصرار دارم مجموعه‌های مرتبط -مجموعه‌های دانشگاهی، آموزش و پرورش و بخصوص همین دستگاه معاونت علمی، که ظاهراً امروز هم اینجا نیستند- حتماً در این زمینه، یعنی حفظ این گفتمان پیشرفت علمی، بایستی پافشاری کنند.»
دیدار رئیس و اعضای شورای عالی فضای مجازی با رهبر انقلاب ۱۶ شهریور ۱۳۹۴
«رهبر انقلاب همچنین برنامه‌ریزی و حمایت دولت به‌ویژه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری ریاست جمهوری برای گسترش صنایع مرتبط با فناوری ارتباطات را بسیار ضروری خواندند و تأکید کردند: گسترش این صنایع از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان، تأثیر بالایی در اشتغال‌زایی و تحول در اقتصاد کشور خواهد داشت.»
دیدار شرکت‌کنندگان در نهمین همایش ملی «نخبگان فردا» با رهبر انقلاب ۲۲ مهرماه ۱۳۹۴
«چند توصیه هم توصیه‌های مدیریّتی و کاری است که هم برادران مسئول در بنیاد نخبگان و معاونت علمی و هم خود شما‌ها مخاطب این توصیه‌ها هستید. اوّل این است که بنیاد نخبگان را باید جدّی گرفت؛ بنیاد نخبگان یک بنیاد ملّی است؛ یک بنیاد راهبردی است؛ این را باید کاملاً جدّی گرفت. شنیدم که برخی کار‌های بنیاد نخبگان به دانشگاه‌ها سپرده میشود؛ این کار مصلحت نیست. دانشگاه‌ها اگر میتوانستند کار بنیاد نخبگان را بکنند، این بنیاد را اصلاً ما راه نمی‌انداختیم. بعضی از دانشگاه‌های ما واقعاً برجسته‌اند، مرکز نخبه‌هایند، امّا کار بنیاد نخبگان را نمیتوانند بکنند. کار دانشگاه چیز دیگر است، کار بنیاد نخبگان چیز دیگر است. بنیاد نخبگان را جدّی بگیرید؛ یک بنیاد ملّی است، یک بنیاد راهبردی است؛ هم مسئولین بنیاد، هم مسئولین کشور، چه [سازمان]برنامه و بودجه، چه وزرای محترم مربوط، چه شورا‌های علمی و ... که وجود دارند و چه شما جوانها. بنیاد خیلی مهم است.»
«یک توصیه دوّمی دارم؛ برنامه‌های بنیاد نخبگان باید جوری باشد که نخبه‌ی جوان احساس کند که وجودش مفید است. حالا به شما جوانها هم خواهم رسید؛ شما هم خودتان نقش دارید و در این زمینه میتوانید نقش ایفا کنید. باید برای جوان نخبه، میدان کار به‌وجود بیاید؛ احساس کند مفید است؛ احساس مفید بودن بکند.»
«یک مسئله تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان است که حالا در این زمینه من بعداً عرض خواهم کرد. این شرکت‌های دانش‌بنیان، چیز بسیار خوبی است. البتّه امروز من اطّلاع دارم، هزاران شرکت دانش‌بنیان در کشور هست لکن همین تعدادی که الان وجود دارد، میتواند به ده‌برابر افزایش پیدا کند؛ ده‌برابر. جوانها، آن کسانی که محصول علمی دارند، وجودشان در شرکت‌های دانش‌بنیان، مفید است.»
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت ۳ شهریور ۱۳۹۵
«یکی هم مسئله حمایت جدّی از اقتصاد دانش‌بنیان؛ خب حالا الحمدلله آقای ستّاری اینجا بیان کردند و اعتراف کردند در واقع -به یک معنا اعتراف بود- که همه به ایشان دارند کمک میکنند؛ واقعاً احتیاج به کمک است؛ بایستی همه به معاونت علمی کمک بکنند، همه‌ی دستگاه‌ها بایستی کمک بکنند. اگر واقعاً این‌جور شده حالا که همه به شما کمک میکنند، خب الحمدلله. ما باید مسئله‌ی اقتصاد دانش‌بنیان را جدّی بگیریم، این شرکت‌های دانش‌بنیان را واقعاً جدّی بگیریم. شاید بتوان گفت میلیون‌ها جوان الان در کشور هستند که اینها آماده‌ی کارند که اگر یک کمکی به اینها بشود، میتوانند واقعاً در این قسمت‌ها پیش بروند و بخش‌های مختلف را [فعّال]کنند.»
بیانات در دیدار نخبگان علمی جوان ۲۸ مهرماه ۱۳۹۵
«یک نگرانی دیگر هم که به آقای ستّاری اجمالاً گفتم، نگرانی از خود بنیاد نخبگان است؛ بنیاد نخبگان خیلی مهم است؛ لازم است بنیاد نخبگان، زنده و پرتحرّک باشد. من البتّه به آقای دکتر ستّاری واقعاً اعتماد دارم، یعنی حقیقتاً، هم به توانایی‌های ذهنی و علمی ایشان، هم به صحّت عمل ایشان اطمینان دارم. آقای ستّاری! اگر واقعاً می‌بینید که معاونت علمی و بنیاد نخبگان با هم نمیسازند، یعنی وظایف بنیاد نخبگان با فعّالیّتهای وسیع معاونت علمی سازگار نیست، یک فکری برایش بکنید؛ یا از هم جدایشان کنید یا لااقل در ذیل همان چهارچوب معاونت علمی، یک مدیر قوی برای بنیاد نخبگان بگذارید؛ کار بنیاد نخبگان را به دانشگاه‌ها واگذار نکنید. اگر دانشگاه‌ها این‌کاره بودند و میتوانستند این کار را بکنند، اصلاً بنیاد نخبگان را تشکیل نمیدادیم.»
«یک نکته دیگر این است که گزارش‌هایی به من میرسد که بعضی از طرح‌های کلان در موضوعات تحقیقاتی مهم مثل هوافضا، ماهواره و امثال اینها، دچار توقّف یا لنگی است؛ این من را نگران میکند، این را میخواهم اینجا بگویم که مطالبه‌ی عمومی باشد، من از مسئولین امر به طور جدّی درخواست میکنم به این مسائل بپردازند. این طرحها، طرح‌های بسیار مهمّی است؛ حتّی بعضی از طرح‌های تحقیقاتی مربوط به انرژی هسته‌ای همین طور [است]. اینها نبایستی مطلقاً توقّف پیدا کند؛ نباید تعطیل یا نیمه‌تعطیل باشد که میگویند بعضی از اینها نیمه‌تعطیل است یا بعضی مُشرف به تعطیل است. من به نظرم میرسد اینجا هم معاونت علمی میتواند در این زمینه نقش ایفا کند؛ حالا یا اینها اصلاً بکلّی محوّل بشود به معاونت علمی و دانشگاه‌ها این را بسپرند به معاونت علمی، یا لااقل معاونت علمی در این زمینه نقش ایفا کند؛ خیلی مهم است.»
«اینها، هم خسارت علمی است برای ما، هم دانشمند جوانی که در بخش مثلاً هسته‌ای یا در بخش هوافضا یا در بخش نانو یا زیست‌فنّاوری با امیدواری مشغول فعّالیّت است، وقتی‌که این بخش مورد بی‌اعتنایی قرار میگیرد و نیمه‌تعطیل میشود، مأیوس میشود. من قبلاً هم عرض کرده‌ام که یأس و نومیدی جوانان ما خیلی خطر بزرگی است. حالا بنده اینجا یادداشت کرده‌ام که این طرحها یا باید به معاونت علمی داده بشود یا لااقل معاونت علمی یک اشراف حسابی بر اینها داشته باشد؛ استعدادها باید به سمت اینها جذب بشوند.»
«رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به اهمیت بنیاد ملی نخبگان، به توانایی‌ها و صحت عمل دکتر ستاری معاون علمی رئیس‌جمهور ابراز اعتماد عمیق کردند، اما افزودند: درباره‌ی مشکلات موجود میان معاونت علمی و بنیاد نخبگان نگرانی وجود دارد و باید با جداسازی آنها یا انتصاب مدیری قوی برای بنیاد، این مشکلات را حل کرد.»
«ایشان با ابراز خرسندی از تشکیل معاونت فرهنگی در بنیاد نخبگان و تأکید بر ارتقای فعالیت‌های این معاونت، برگزاری اردو‌های جهادی برای نخبگان را نیز مهم و مفید دانستند.»
دیدار نخبگان جوان علمی با رهبر انقلاب ۲۶ مهرماه ۱۳۹۷
«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با استناد به ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ی کشور، بستر پیشرفت علمی و فناوری را مهیا دانستند و با ابراز رضایت از اقدامات بنیاد نخبگان و معاونت علمی ریاست جمهوری افزودند: البته نباید به این حد از پیشرفت قانع بود، زیرا تا رسیدن به نقطه‌ی مطلوب فاصله‌ی زیادی داریم.»
««افزایش کیفیت ضوابط شرکت‌های دانش‌بنیان»، «لزوم افزایش بودجه‌ی علم و فناوری»، «مدیریت صحیح منابع مالی در این بخش» و «ضرورت ارتقای کیفیت مقالات علمی»، نکاتی بود که رهبر انقلاب اسلامی به آنها اشاره کردند.»
«ایشان، معاونت علمی ریاست جمهوری و بنیاد نخبگان را به استفاده‌ی بیش از پیش از ظرفیت‌های دستگاه‌ها، توصیه‌ی مؤکد کردند.»
«ایشان به موضوع لزوم اهمیت دادن به فعالیت‌های فرهنگی در معاونت علمی ریاست جمهوری و بنیاد نخبگان نیز اشاره کردند و افزودند: خطرناک‌تر و تلخ‌تر از ترور فیزیکی که در سال‌های گذشته انجام شد و تعدادی از دانشمندان ما شهید شدند، اسیر فکری و فرهنگی شدنِ دانشمندان است، بنابراین نخبگان باید با تقوا از خود مراقبت کنند.»
«نکته دوّم درمورد وضع بنیاد نخبگان و معاونت علمی است. بحمدالله خیلی پیشرفت کرده و بهتر شده؛ موارد زیادی پیش آمده در این چند سال که وضعیّتِ معاونت علمی را و هم بنیاد نخبگان را بهتر کرده. شرکت‌های دانش‌بنیان رشد جهشی پیدا کرده. سال ۹۳ بود که بنده در همین جلسه راجع به شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کردم. خوشبختانه امروز شرکت‌های دانش‌بنیان، خیلی رشد جهشی خوبی پیدا کرده؛ سرمایه‌گذاری‌های خوبی شده. هیئت‌های علمی، هسته‌های علمی در دانشگاه‌ها -که باز این هم مورد تأکید ما بود- بحمدالله به وجود آمده.»
«جهت‌گیری‌های فکری نخبه‌پروری تصحیح شده. خیلی از این مطالبی که شما دوستان اینجا بیان کردید، در ذهن مسئولین بنیاد نخبگان و معاونت علمی هست که با من در میان گذاشته‌اند و یک روش و منش و مسیر تصحیح‌شده و تکمیل‌شده‌ای در واقع بنا است پیش بیاید و پیگیری بشود؛ اینها هست، منتها درعین‌حال بنده قانع نیستم؛ نه اینکه من قانع نیستم، [بلکه]اکتفا نمیشود کرد. ما هنوز خیلی راه داریم، خیلی فاصله داریم تا اینکه به نقطه‌ی مطلوب برسیم. این چیزی است که بنده تأکید میکنم؛ هم به خود آقای دکتر ستّاری، هم به مسئولینی که هستند، هم به شما عزیزان نخبه. ما بایستی در زمینه‌ی پیشرفت علمی به تحرّک نقطه‌ای در فلان دانشگاه یا فلان پژوهشکده یا ... اکتفا نکنیم؛ باید روندسازی بشود، رویّه‌سازی بشود؛ باید در کشور جریان‌سازی بشود در زمینه‌ی علم و پیشرفت علمی؛ به‌صورت جریان در بیاید، به‌صورت رویّه در بیاید که قابل توقّف نباشد. این‌جور نباشد که اگر چنانچه این دولت آمد و سلیقه‌ی خاصّی داشت، بتواند در پیشرفت علمی کشور تأثیری ایجاد کند و مثلاً نُکسی به وجود بیاورد، یا فلان مسئول دولتی اگر آمد و عقیده‌ی دیگری داشت، همین‌طور. نبایستی سلایق و شیوه‌ها و روش‌های مدیریّتی در پیشرفت علمی کشور اثر بگذارد؛ این وقتی خواهد شد که رویّه‌سازی بشود.»
«یک نکته دیگر در همین زمینه، مطلبی است که من قبلاً هم به آقای ستّاری این را تذکّر داده‌ام که معاونت علمی و بنیاد به کار ستادی اهمّیّت بدهند؛ یعنی در واقع مثل یک ستاد از همه‌ی دستگاه‌های گوناگون کشور که در زمینه‌ی علم و فنّاوری نقشی میتوانند ایفا کنند، استفاده کنند؛ هم از دو وزارت مربوط به آموزش عالی، هم از دانشگاه آزاد، هم از وزارت‌های مربوط به صنعت و مربوط به نفت استفاده کنند؛ [چون]اینها امکانات فراوانی دارند که این امکانات میتواند در خدمت پیشرفت علم و فنّاوری قرار بگیرد؛ و معاونت علمی با تکیه به جایگاه مدیریّتی خودش میتواند این کار را انجام بدهد. ضمناً از نخبه هم باید کار خواست؛ نخبه باید احساس کند که وجودش نافع است؛ یعنی احساس نافع بودن بکند؛ این، آن چیزی است که نخبه را خرسند میکند، خوشحال میکند، ثابت‌قدم میکند، پایدار در کشور میکند؛ بفهمد برای کشورش مفید است، نافع است؛ کار بایست خواست که این با همین کار ستادی به نظر من قابل تحقّق است.»
«یک نکته دیگر این است که ما باید یک فکری برای صنعت کشور بکنیم که حالا من در این بحث‌هایی هم که دوستان کردند، دیدم بخش مهمّی با این مشکل ارتباط پیدا میکند. صنعت کشور دچار آفت مونتاژکاری است که یک آفت قدیمی است؛ وقتی‌که مسئله، مسئله‌ی مونتاژکاری است، نوآوری دیگر خیلی معنی ندارد؛ وقتی نوآوری وجود نداشت، پس تحرّک علمی و کار علمی دیگر وجود ندارد؛ وقتی کار علمی مطرح نبود، ارتباط صنعت و دانشگاه که ما این‌همه داریم داد میزنیم، تحقّق پیدا نمیکند. صنعت و دانشگاه اگر به هم ارتباط پیدا کردند، هم دانشگاه پیشرفت پیدا میکند، هم صنعت؛ این واضح است. بنده البتّه این مسئله‌ی ارتباط صنعت و دانشگاه را از خیلی وقت پیش با دولت‌ها مطرح کردم که همین معاونت علمی بالاخره بر اثر فشار‌ها و اصرار‌های ما تشکیل شد، به‌خاطر همین که ارتباط صنعت و دانشگاه تحقّق پیدا کند. منتها ارتباط صنعت و دانشگاه وقتی به‌معنای واقعی کلمه تحقّق پیدا میکند که صنعت احساس نیاز کند به دانشگاه؛ در مونتاژکاری چنین احساسِ نیازی نیست. باید به صنعت سفارش کرد؛ همچنان‌که یکی از دوستان عزیز که صحبت کردند گفتند که از صنایع خواسته بشود؛ خب خواستن از صنایع یک مسئله است، احساسِ نیاز صنعت کشور یک مسئله‌ی دیگر است؛ این احساس نیاز باید به وجود بیاید. این هم وقتی خواهد شد که این مشکل قدیمی برطرف بشود. بایستی در یک مقطع زمانی مثلاً ده‌ساله -خیلی هم ما عجله نمیخواهیم بکنیم- در یک بازه‌ی زمانی ده ساله، این مسئله‌ی «تبدیل نگاه از مونتاژکاری به نوآوری» در صنعت به وجود بیاید و این باید در کشور حاکم بشود.»
«نکته بعدی در مورد مسئله‌ی نخبگان و بنیاد نخبگان و ... این است که به فعّالیّتهای فرهنگی در بنیاد اهمّیّت داده بشود؛ این خیلی مسئله‌ی مهمّی است. ما این را باید توجّه کنیم که فنّاوری همراه با خودش فرهنگ می‌آورد؛ فنّاوری حامل فرهنگ است؛ این را نمیشود ندیده گرفت. ما وقتی فنّاوری را از دیگران گرفتیم، در واقع فرهنگ آنها را هم آورده‌ایم. درست است که ما در پِی استقلال فنّاوری هستیم -در این تردیدی نیست و این باید تحقّق پیدا کند-، امّا بالاخره این مثل ظروف مرتبطه است؛ در همه‌ی زمینه‌ها بده‌بستان است. بنابراین، به مسئله‌ی فرهنگ بایست اهمّیّت داد. ما در بنیاد نخبگان و معاونت علمی نیاز داریم به اینکه به مسئله‌ی فرهنگ اهمّیّت بدهیم و کار فرهنگیِ درست و هوشمند انجام بگیرد.»
بیانات در دیدار جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها ۸ خردادماه سال ۱۳۹۸
«نکته دوّم. ما راجع به «علم نافع» زیاد صحبت کرده‌ایم؛ در دیدار‌های مختلف دانشگاهی، دانشجویی و ... بحث کرده‌ایم راجع به آن. گفتیم «علم نافع» هم یعنی علمی که مسائل کشور را حل میکند؛ حلّ مسائل کشور، علمِ نافع است. یعنی با مسائل گوناگونی که در کشور وجود دارد، مواجهه‌ی علمی بشود؛ فقط هم مسئله‌ی ما، مسئله‌ی صنعت نیست. بله، ارتباط صنعت و دانشگاه یک نقطه‌ی خاص و مهمّی بود که ما خیلی [وقت]پیش روی آن تکیه کردیم -که من با رئیس‌جمهور وقت صحبت کردم و این معاونت علمی اساساً از آن وقت به وجود آمد که بین صنعت و دانشگاه یک ارتباط علمی برقرار بشود- این مربوط به صنعت بود، لکن مخصوص صنعت نیست. در بخش‌های مختلف و گوناگون، ما نقاط کور داریم؛ حالا مثلاً در مسائل اقتصادی، بیماری‌های مُزمنی داریم؛ مِن باب مثال، «پایین بودن بهره‌وری». یکی از مشکلات اقتصادی ما پایین بودن بهره‌وری فعّالیّتها است؛ خب این، راه [حلّ]علمی دارد، روی این باید کار علمی بشود، راه حلّ علمی دارد. فرض بفرمایید «اسراف در مصرف انرژی» -که شدّت مصرف انرژی ما چند برابر دنیا است- خسارت بسیار بزرگ و فراوانی است؛ این راه حل دارد. این را البتّه بنده چند سال پیش در سخنرانی گفته‌ام، امّا این جوری نیست که با گفتن و مثل یک نصیحت، قضیّه حل بشود؛ نه، [برای]این باید راه حلّ علمی پیدا بشود و مشخّص بشود؛ اینجا و [در مسائلی]از این قبیل بایست از دانشگاه استفاده بشود.»
بیانات در دیدار جمعی از نخبگان و استعداد‌های برتر علمی کشور ۲۶ آبان ماه ۱۴۰۰
«من پیشنهاد میکنم یکی از مسائلی که مورد تکیه و توجّه و تعمیق واقع میشود، مسئله‌ی هوش مصنوعی باشد که در اداره‌ی آینده‌ی دنیا نقش خواهد داشت؛ حالا یا در معاونت علمی رئیس‌جمهور یا در دانشگاه باید کاری کنیم که ما در دنیا حدّاقل در [بین]ده کشور اوّل در مورد هوش مصنوعی قرار بگیریم که امروز نیستیم؛ امروز کشور‌هایی که درجه‌ی اوّل در مسئله‌ی هوش مصنوعی هستند، حالا غیر از آمریکا و چین و ... که در رده‌های بالا هستند، بعضی از کشور‌های آسیایی هم هستند، بعضی کشور‌های اروپایی هم هستند [امّا]ما نیستیم؛ البتّه کشور‌های آسیایی ظاهراً بیشتر هم هستند؛ در آن ده رتبه‌ی اوّل، تعداد کشور‌های آسیایی بیشتر است. باید کاری کنیم که حدّاقل به ده کشور اوّل دنیا در این مسئله برسیم.»
دیدار مسئولان نظام با رهبر انقلاب ۲۳ فروردین ماه ۱۴۰۱
«حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، معاونت علمی را موظف به تعیین ضوابط کیفی و شاخص‌های دقیق برای پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان دانستند و خاطرنشان کردند: افزایش تعداد شرکت‌ها کافی نیست و در این زمینه باید شاخص‌های حیاتی دیگری همچون نوآوری، کاهش ارزبری، اشتغال‌آفرینی، قابلیت صادرات و رقابت‌پذیری نیز مورد نظر قرار بگیرد.»
«یک نکته در مورد این شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید دانش‌بنیان که بنده لازم است تذکّر بدهم، این است که ــ البتّه تذکّراتی قبلاً عرض شده لکن اینها را هم اضافه‌ی بر آن عرض میکنم ــ برای شرکت‌های دانش‌بنیان باید ضوابط کیفی تعیین بشود؛ این جور نباشد که فلان شرکتی که با فنّاوری چهل سال پیش دارد کار میکند، بیاید به عنوان شرکت دانش‌بنیان ثبت نام کند، مثلاً از بهره‌مندی‌ها و امکانات و تسهیلاتی که هست استفاده کند؛ این درست نیست. به معنای واقعی کلمه در [یک شرکت]دانش‌بنیان یک نوآوری‌ای باید وجود داشته باشد که حالا بعضی از خصوصیّات دیگر را هم عرض خواهم کرد. یا فلان شرکت مونتاژی، مونتاژگران، که در واقع مونتاژ هم همان واردات بی‌رویّه است با یک شکل دیگری؛ این تولید نیست، این به اصطلاح آفرینندگی محصول نیست؛ این یک نوع واردات است، این بیاید به عنوان شرکت دانش‌بنیان مثلاً شناخته بشود! این جوری نیست؛ بنابراین احتیاج است به اینکه شاخص‌های دقیقی، شاخص‌های کیفی‌ای ــ که فکر میکنم [این]کار مربوط به معاونت علمی است یا هر جایی که بالاخره متصدّی تأیید این شرکت‌ها است ــ معیّن کنند و آنها را جدّی بگیرند.»
بیانات در دیدار کارگران ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
«نظام آموزشی ما با همه‌ی تأکید‌هایی که شده، همچنان بیشتر یک نظام ذهنی است تا یک نظام عملی و کاربردی؛ غالباً این جور است. حالا البتّه کارگاه‌های آموزشی در بعضی از بخش‌ها هست، [ولی]همه جا نیست و همیشه هم نیست. البتّه تربیت ذهنی دانشجویان کار لازمی است، باید دانش بیاموزند، امّا این کافی نیست؛ در کنار کار ذهنی، کار عملی باید تعلیم بگیرند. این همکاری دانشگاه و صنعت ــ که این را هم ما سال‌ها پیش به یکی از رؤسای جمهور گفتیم و بالاخره این معاونت علمی رئیس‌جمهور راه افتاد؛ که کار عمده‌اش همین است که ارتباط بدهد دانشگاه را به صنعت؛ یعنی دانشجو از دوران دانشجویی با صنعت ارتباط پیدا کند ــ هم برای صنعت خوب است و دانش جدید سرریز میشود، ابتکارات سرریز میشود، هم برای دانشگاه خوب است برای خاطر اینکه اعتبارات به سمت دانشگاه می‌آید، پول و درآمد دارد برای یک دانشگاه؛ این کار باید انجام بگیرد. علاوه‌ی بر این، همین موارد مهارت‌آموزی و مهارت‌افزایی که ذکر کردند، کار بسیار خوبی است، کار لازمی است، باید دنبال بشود؛ مهارت کارگران باید بالا برود؛ کارگر باید بتواند عمل خودش را ماهرانه همراه با ابتکار و نوآوری و اِعمال سلیقه‌های خوب انجام بدهد و کیفیّت را بالا ببرد.»
دیدار نخبگان و استعداد‌های برتر تحصیلی با رهبر انقلاب ۲۷ مهرماه ۱۴۰۱
« روزی، یک آقایی گفته بود که ما از لحاظ سلاح در مقابل آمریکا صفر هستیم، میتواند مثلاً در یک ساعت فلان [ضربه را بزند]؛ من اینجا گفتم که یک تور گردشگری بگذارید، این آقایان بروند سلاح‌های نظامی ما را ببینند، این صنایع تسلیحاتی ما را ببینند تا از این اشتباه بیرون بیایند؛ حالا این تور را برای همه‌ی شما‌ها باید گذاشت. یکی از کار‌های مهم این است. به نظر من یکی از کار‌های معاونت علمی همین است. بچّه‌ها را آشنا کنید با آن چیزی که در کشور وجود دارد؛ آن ظرفیّتهایی که هست و کار‌های فراوانی که دارد میشود. من میدانم که خیلی‌ها مطّلع نیستند؛ حتّی بعضی از این ظرفیّتها را انکار میکنند، مثل آن شاه نادان؛ به یکی از شاه‌ها گفتند یک مادّه‌ی بدبوی سیاه‌رنگ منحوسی به نام نفت از یک جا‌هایی جوشیده، این خارجی‌ها، بیچاره‌ها، حاضرند بیایند این را بردارند ببرند؛ اجازه بدهیم ببرند؛ او هم گفت: خیلی خب، ببرند راحت بشویم! حالا هم به ما میگویند که یک چیزِ زحمت‌دارِ مشکلی به نام صنعت هسته‌ای وجود دارد در کشور که بگذارید جمعش کنند ببرند، نماند. میگویند این حرف را! بدروغ ادّعا میشود که دنیا از صنعت هسته‌ای و از انرژی هسته‌ای روگردان شده؛ دروغ محض! روزبه‌روز دارند پایگاه‌های هسته‌ای‌شان را ــ نه پایگاه‌های نظامی، [بلکه]پایگاه‌های صنعتی ــ دارند اضافه میکنند، افزایش میدهند.»
بیانات در دیدار دانش آموزان ۱۱ آبان ماه ۱۴۰۱
«همه کار‌های شما‌ها و ماها، همه، و حرفهایمان و حرکاتمان یک پیامی به بیرون کشور میفرستد. مواظب باشیم ببینیم ما چه پیامی میدهیم. پیام لازم نیست به زبان باشد؛ گاهی کیفیّت نشستن شما پیام دارد؛ گاهی تجمّع شما در یک جا پیام دارد؛ گاهی شعاری که میدهید پیام دارد. مراقب این پیامی که به دنیا میدهید باشید. من میگویم مهم‌ترین چیزی که باید از طرف ملّت ایران و از طرف جوانان ایران به جبهه‌ی دشمن منتقل بشود، عبارت است از قدرت مقاومت ملّت ایران. ملّت ایران، جوانان ایران، باید با اقدام‌های خود، با حرکات خود، با شعار‌های خود، با کارکرد خود به دنیا بفهمانند ــ که البتّه دشمن هم خواهد فهمید ــ که ملّت ایران قدرت مقاومت دارد، عزم راسخ دارد برای ایستادگی در مقابل زورگویی. البتّه این، وظیفه‌ی آحاد مردم است. دولتمردان وظایف سنگینی دارند؛ دولتمردان در این زمینه خیلی وظیفه دارند. باید کوتاهی‌های گذشته تکرار نشود.
بعضی از دستگاه‌های دولتی بشدّت بایستی در این زمینه فعّال باشند، مِن‌جمله آموزش و پرورش، مِن‌جمله وزارت علوم، وزارت بهداشت، مِن‌جمله وزارت ارشاد، مِن‌جمله وزارت‌های مربوط به تولید: وزارت صنایع، وزارت کشاورزی؛ یا وزارت‌های مربوط به همین مسئله‌ی حمل و نقل ــ اینها دستگاه‌های مهمّی است ــ یا معاونت علمی که نخبه‌ها را به بنیاد نخبگان [متّصل میکند]؛ اینها وظایف سنگینی دارند که باید انجام بدهند.»
بیانات در دیدار کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش بنیان‌ها ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۱
«دانش و فنّاوری باید بالا برود. همین مقداری که ما امروز موفّقیّت داریم، ناشی از پیشرفت علم در کشور است که بحمدالله از پانزده شانزده سال پیش در کشور شروع شده؛ یک روند خوبی داشته، پیشرفت خوبی داشته. اینکه می‌بینید این جوان اینجا می‌آید، با شجاعت اظهار میکند که ما این کار را کرده‌ایم، و این کار را میتوانیم بکنیم و مانند اینها، به خاطر این است که اینها در دانش پیشرفت کرده‌اند، راه علم باز شد. گفتیم بروید خطوط مقدّم علم را بشکنید، از آن عبور کنید، بروید جلو؛ اکتفا نکنید به اینکه در قسمت‌های مؤخّرِ قافله‌ی علمی جهان باقی بمانید. جلو بروید. آن چیزی که من به عنوان یک آرزو، چند سال قبل از این مطرح کردم و باید به این آرزو برسیم، این است که گفتم ما باید جوری برنامه‌ریزی کنیم، جوری حرکت کنیم که پنجاه سال بعد اگر کسی در دنیا خواست حرفِ علمیِ نو بشنود، مجبور باشد فارسی یاد بگیرد تا بتواند سخنِ علمیِ نو را بشنود.
ما باید این‌جوری حرکت کنیم. آن «پنجاه سال» که من گفتم، حالا بیش از ده سالش گذشته؛ باید دنبال کنید، باید همّت کنید. بنابراین، یک کار هم مسئله‌ی پیشرفت دانش و فنّاوری است ــ دانش و فنّاوری، هر دو ــ که مسئول این کار، مخاطب این کار، بنگاه‌ها و مراکز دانش و تحقیقند؛ دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقی، پژوهشگاه‌ها و اندیشکده‌ها؛ اینها بایستی دنبال بکنند، و [هم]معاونت علمی رئیس‌جمهور، که این به نظر من بسیار کار مهمّی است. در دولت هفتم یا هشتم بنده اصرار کردم این معاونت به وجود آمد؛ مرحوم دکتر ابتکار ــ خدا رحمتش کند ــ که مسئول این معاونت بود، آمد پیش من شکایت که به من نه میدان داده میشود، نه کار گفته میشود، نه مسئولیّت مشخّص میشود؛ یعنی توجّه نمیشد. خب الحمدلله پیشرفت کرده؛ بعدها، در این سال‌های اخیر، بحمدالله پیشرفت خوبی کرده و مخاطب این حرف، از جمله معاونت علمی است که باید دنبال بشود.»
انتهای پیام/
