«ارتباط با صنعت» عامل کلیدی توسعه زیست‌بوم نوآوری

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، علیرضا باباخان* طی یادداشتی عامل کلیدی توسعه زیست بوم نوآوری خصوصا در استان البرز را «ارتباط با صنعت» دانست.

متن یادداشت به شرح زیر است؛

«استان البرز یکی از قطب‌های صنعتی مهم ایران است و دارای بیش از ۴۰۰۰ واحد صنعتی و ۴۰۰ شرکت دانش بنیان فعال است. این آمار نشان می‌دهد که این استان از ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای توسعه زیست بوم نوآوری برخوردار است.

با این حال، این زیست بوم هنوز به طور کامل شکل نگرفته و نیاز به تقویت دارد. زیست بوم نوآوری به طور موفقیت آمیز زمانی شکل می‌گیرد که بتواند به طور موثر، ارتباط و تعامل میان بخش‌های مختلف از جمله صنعت، دانشگاه، شرکت‌های دانش بنیان و حاکمیت را برقرار کند. عامل محرک توسعه این زیست بوم در استان البرز، عبارت است از گره خوردن با صنعت و بنابر این، سایر نهاد‌ها همچون دانشگاه ها، شرکت‌های دانش بنیان و غیره، می‏بایست ارتباط صحیحی را با نهاد صنعت در این استان برقرار نمایند. 

در استان البرز، با وجود ظرفیت‌های مناسب صنعتی، به نظر می‌رسد که این ارتباط و تعامل میان بخش‌های مختلف هنوز به طور کامل شکل نگرفته است. بنابراین، برنامه ریزی برای ایجاد پلی میان صنعت و سایر بخش‌ها می‌تواند نقش محوری در تقویت و شکل گیری زیست بوم نوآوری در استان داشته باشد.

این می‌تواند از طریق ایجاد مکانیزم‌های همکاری مشترک میان صنعت و دانشگاه، تسهیل دسترسی شرکت‌های دانش بنیان به بازار‌های صنعتی، و گسترش برنامه‌های حمایتی و تشویقی برای ترغیب همکاری‌های میان بخشی محقق شود.

در مجموع، موتور محرک توسعه زیست بوم نوآوری در استان البرز باید بر محور صنعت و ایجاد ارتباط نزدیک میان بخش‌های مختلف شکل بگیرد. این رویکرد می‌تواند زمینه را برای شکل گیری یک زیست بوم نوآوری پویا و پایدار در این استان فراهم آورد.

برای تقویت ارتباط میان عناصر مختلف زیست بوم نوآوری استان البرز با صنعت، چند راهکار کلیدی وجود دارد که می‌توان بر آنها تمرکز کرد؛

۱. تقویت مکانیزم‌های همکاری میان دانشگاه‌ها و صنعت:
۱.۱. ایجاد مراکز تحقیق و توسعه مشترک میان دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی: 

ایجاد مراکز تحقیق و توسعه مشترک میان دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی یکی از راهکار‌های مهم برای تقویت ارتباط میان زیست بوم نوآوری و صنعت در استان البرز است. این مراکز مشترک می‌توانند مزایای زیادی به همراه داشته باشند:

۱.۱.۱. انتقال دانش و فناوری:

 - امکان انتقال دانش و فناوری روز از دانشگاه‌ها به صنعت

 - کاهش شکاف میان آموزش دانشگاهی و نیاز‌های واقعی صنعت

۱.۱.۲. افزایش همکاری و تعامل:

- ایجاد محیط مشترک برای همکاری و تعامل محققان دانشگاهی و متخصصان صنعتی
- تسهیل شناسایی و حل چالش‌های صنعتی از طریق ظرفیت‌های دانشگاهی

۱.۱.۳.توسعه محصول و فرآیند:

 - امکان توسعه و ارتقای محصولات و فرآیند‌های صنعتی با استفاده از ظرفیت‌های تحقیقاتی دانشگاه‌ها

 - کاهش هزینه‌های تحقیق و توسعه برای شرکت‌های صنعتی

۱.۱.۴. ایجاد فرصت‌های شغلی:

- فراهم آوردن فرصت‌های شغلی مناسب برای دانش آموختگان دانشگاهی در صنعت

 - تقویت پیوند میان آموزش دانشگاهی و نیاز‌های بازار کار

۱.۱.۵.  تجاری سازی نوآوری ها:

 - امکان تجاری سازی ایده‌ها و نوآوری‌های محصول از طریق همکاری دانشگاه و صنعت

 - افزایش احتمال موفقیت تجاری سازی محصولات نوآورانه

برای پیاده سازی این مراکز مشترک، لازم است همکاری‌های مؤثر و پایدار میان دانشگاه ها، شرکت‌های صنعتی و نهاد‌های حمایتی ایجاد شود. همچنین طراحی مکانیزم‌های مالی و حقوقی مناسب نیز می‌تواند در موفقیت آن مؤثر باشد.

۱.۲. راه اندازی پروژه‌های تحقیقاتی و توسعه محصول مشترک: 

راه اندازی پروژه‌های تحقیقاتی و توسعه محصول مشترک میان دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی در استان البرز می‌تواند مزایای زیادی به همراه داشته باشد:

۱.۲.۱. انتقال دانش و فناوری:

 - امکان انتقال دانش روز و فناوری‌های پیشرفته از محیط دانشگاهی به صنعت

 - افزایش قابلیت‌های فنی و تکنولوژیکی شرکت‌های صنعتی

۱.۲.۲.افزایش نوآوری و توسعه محصول:

 - امکان توسعه و ارتقای محصولات و خدمات موجود شرکت‌ها

- خلق محصولات و خدمات نوآورانه با همکاری محققان دانشگاهی

۱.۲.۳. صرفه جویی در هزینه ها:

 - کاهش هزینه‌های تحقیق و توسعه برای شرکت‌های صنعتی

 - استفاده بهینه از امکانات و زیرساخت‌های موجود در دانشگاه‌ها

۱.۲.۴. افزایش رقابت پذیری:

- کمک به ارتقای توانمندی‌های فنی و تکنولوژیکی شرکت‌ها

- افزایش قدرت رقابت شرکت‌ها در بازار‌های داخلی و بین المللی

۱.۲.۵.جذب و حفظ استعدادها:

 - فراهم آوردن فرصت‌های شغلی برای دانش آموختگان دانشگاهی

- افزایش علاقه و انگیزه دانشجویان برای همکاری با صنعت

برای موفقیت این پروژه‌های مشترک، ایجاد ساختار‌های مناسب حقوقی و مالی، تدوین قوانین و مقررات مشخص، و ایجاد نظام‌های انگیزشی و پاداش دهی مؤثر ضروری است. همچنین وجود مدیریت و رهبری قوی در هدایت این پروژه‌ها نیز بسیار مهم است.

۱.۳. برگزاری رویداد‌ها و نشست‌های تخصصی مشترک: 

برگزاری رویداد‌ها و نشست‌های تخصصی مشترک میان دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی در استان البرز می‌تواند مزایای متعددی داشته باشد:

۱.۳.۱. تسهیل تبادل دانش و ایده ها:

 - امکان آشنایی و تعامل محققان دانشگاهی با نیاز‌های صنعتی

 - امکان به اشتراک گذاری آخرین دستاورد‌های تحقیقاتی و فناورانه

۱.۳.۲. تقویت همکاری‌های بین بخشی:

- ایجاد فرصت‌های ارتباطی میان اساتید، محققان و صنعتگران

- تسهیل شکل گیری پروژه‌های مشترک تحقیقاتی و توسعه‌ای

۱.۳.۳. افزایش انگیزه و مشارکت:

- ایجاد انگیزه در دانشجویان و محققان برای حل مسائل واقعی صنعت

- تقویت روحیه همکاری و مشارکت میان دانشگاه و صنعت

۱.۳.۴.توسعه مهارت‌های فردی و سازمانی:

- ارتقای مهارت‌های ارتباطی، تیم سازی و حل مسئله

 - توسعه توانایی‌های کارآفرینی و نوآوری در دانشجویان و صنعتگران

۱.۳.۵. ایجاد شبکه ارتباطی:

 - تقویت شبکه‌های همکاری میان دانشگاه‌ها و شرکت‌های صنعتی

 - تسهیل جریان اطلاعات و ایده‌ها بین بخش‌های مختلف

برای موفقیت این رویدادها، طراحی برنامه‌های متنوع و جذاب، حمایت مالی و لجستیکی مناسب، و استفاده از ظرفیت‌های فکری و تجربی دو بخش دانشگاهی و صنعتی ضروری است. همچنین شناسایی و دعوت از متخصصان و شخصیت‌های صاحب نام نیز می‌تواند به افزایش کیفیت و اثرگذاری این رویداد‌ها کمک کند.

۲. ایجاد بستر‌های سرمایه گذاری و مالی برای شرکت‌های دانش بنیان:

۱.۱.     تقویت صندوق پژوهش و فناوری استان البرز از طریق هم سرمایه گذاری با مشارکت بخش خصوصی و صنعت
۱.۲.     طراحی برنامه‌های مشوق مالیاتی و تجاری برای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان

۳.     تسهیل دسترسی شرکت‌های دانش بنیان به بازار و مشتریان صنعتی:

۳.۱.     برگزاری نمایشگاه‌ها و رویداد‌های تخصصی برای معرفی محصولات و خدمات شرکت‌های دانش بنیان
۳.۲.     طراحی مکانیزم‌های مناقصه و ارجاع کار از سوی شرکت‌های صنعتی به شرکت‌های دانش بنیان

۴.     ایجاد زیرساخت‌ها و فضا‌های مشترک همکاری با محوریت پارک علم و فناوری استان:

۴.۱.     ایجاد مراکز رشد و شتاب دهنده‌های مشترک میان دانشگاه‌ها و صنعت با محوریت پارک علم و فناوری استان
۴.۲.     طراحی برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای انتقال دانش و مهارت‌های موردنیاز صنعت

۵.     ایجاد مکانیزم‌های هماهنگی و حکمرانی:

۵.۱.     تشکیل کارگروه‌های میان بخشی برای هماهنگی و تسهیل همکاری‌های صنعت و زیست بوم نوآوری با محوریت پارک علم و فناوری استان 
۵.۲.     ایجاد سازوکار‌های سیاستگذاری و قانونگذاری حمایتی از تعامل صنعت و نوآوری

به کارگیری این راهکار‌ها می‌تواند به تقویت ارتباط و تعامل میان صنعت، دانشگاه ها، شرکت‌های دانش بنیان و سایر عناصر زیست بوم نوآوری استان البرز کمک کند و زمینه را برای شکل گیری یک زیست بوم نوآوری پویا و پایدار فراهم آورد.»

مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی استان البرز *