فردا؛
آشنایی با مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان (۳۷)
زوایای مخرب توقف ایده‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی
کارشناس بخش کشاورزی گفت: نبود معیار، قالب و استاندارد‌های معین موجب شده تا ایده‌های خوب متوقف شوند و ایده‌هایی که اسم و رسمی نداشته یا شو و نمایش هستند، زمینه کار بیشتری داشته باشند.
مهدی قیصری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری علم و فناوری آنا با بیان اینکه کشاورزی در ایران سنتی است و تا رسیدن به کشاورزی صنعتی فاصله زیادی دارد، بیان کرد: بخش عمده کشاورزی در کشور خرده‌مالکی بوده و یکپارچه‌سازی اراضی و کشاورزی صنعتی یک ضرورت مهم برای اقتصاد بخش کشاورزی است. طبیعی است که در چنین شرایطی فاصله زیادی تا افزایش بهره‌وری در این بخش وجود دارد.
رئیس هیئت مدیره یک شرکت دانش‌بنیان در بخش کشاورزی خاطرنشان کرد: وضعیت موجود کشور از نظر مصرف آب و بحران آن ضرورت حضور دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد بخش کشاورزی را اجتناب‌ناپذیر کرده است، اما انتقال دانش در این بخش با محدودیت‌های بسیاری از جمله تحریم روبه‌رو است.
قیصری عنوان کرد: از نظر ابعاد و مساحت شرایط یکسانی میان مزارع و زمین‌های در داخل و خارج از کشور وجود ندارد. به طور مثال هر قطعه زمین کشاورزی در اروپا یا آمریکا حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ هکتار است و زمین‌های کوچک در حدود ۲۵۰ هکتار هستند در حالی که در ایران این متراژ از زمین کشاورزی جزء اراضی بزرگ محسوب می‌شوند.
تفاوت معضلات بخش کشاورزی در ایران با سایر کشور‌ها
کارشناس بخش کشاورزی خاطرنشان کرد: جنس مشکلات و معضلاتی که در بخش کشاورزی ایران نیز وجود دارد با سایر کشور‌ها متفاوت است.
بارش دوبرابری مناطق گرم و خشک چین یا آمریکا در مقایسه با ایران
وی ادامه داد: به طور مثال وقتی در مورد منطقه گرم و خشک در ایران صحبت می‌شود بحث ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر بارش مطرح است در حالی که منطقه گرم و خشک در چین ۶۰۰ میلیمتر بارش دارد. در آمریکا نیز وقتی صحبت از کم‌بارشی یا منطقه گرم و خشک صورت می‌گیرد به معنای ۷۰۰ میلیمتر بارش است و تفاوت بسیاری از نظر منطقه‌ای میان ایران و کشور‌های دیگر مطرح است.
ظرفیت مناسب بخش کشاورزی برای جذب دانش‌بنیان‌ها
رئیس هیئت مدیره یک شرکت دانش‌بنیان در بخش کشاورزی با اشاره به بحران آب و مدیریت مصرف در بخش کشاورزی و ظرفیتی که برای دانش‌بنیان‌ها در این بحث وجود دارد، عنوان کرد: کشور ما از نظر نیروی انسانی و تولید دانش و ایده وضعیت مناسبی در بحث دانش‌بنیان‌ها برای پاسخ به نیاز‌های موجود دارد، اما انجام اقدام در این بخش‌ها نیازمند انگیزه و حمایت از دانش‌بنیان‌هاست.
کارشناس بخش کشاورزی گفت: وضعیت موجود کشور از نظر مصرف آب و بحران آن ضرورت حضور دانش‌بنیان‌ها در اقتصاد بخش کشاورزی را اجتناب‌ناپذیر کرده است، اما انتقال دانش در این بخش با محدودیت‌های بسیاری از جمله تحریم روبه‌رو است.
محصول یا فناوری دانش‌بنیانی برای پاسخ به یک نیاز مشخص تولید شود
قیصری گفت: موضوع مهم این است که حتما محصول یا فناوری دانش‌بنیانی برای پاسخ به یک نیاز مشخص تولید شود. اینکه محصول دانش‌بنیانی تولید شود که نیازی در بازار محصولات کشاورزی ندارد هدردادن وقت خواهد بود.
مصرف عمده آب در بخش کشاورزی و ضرورت حضور دانش‌بنیان‌ها برای مدیریت مصرف
وی تاکید کرد: حوزه آب به ویژه در بخش کشاورزی ظرفیتی مهم برای جذب دانش‌بنیان‌هاست و می‌تواند تنها راه‌حل بحران آب در کشور باشد به این دلیل که عمده مصرف آب در کشور مصروف بخش کشاورزی می‌شود.
اضافه برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی و کسری آب‌خوان
وی تصریح کرد: ایران از نظر منابع آب کشوری محدود است و طی سال‌های گذشته اضافه برداشت زیادی از آب‌های زیرزمینی انجام شده و کسری آب‌خوان وجود دارد.
انتقال آب بین‌حوزه‌ای و آب‌های نامتعارف کارکردی برای کشاورزی ندارد
کارشناس بخش کشاورزی خاطرنشان کرد: مباحثی هم که در مورد انتقال آب بین‌حوزه‌ای و آب‌های نامتعارف مطرح است در مورد حجم اندکی از آب است که نمی‌تواند جوابگوی نیاز کشاورزی کشور باشد و فقط در سطح آبیاری فضای سبز یک منطقه محدود مطرح است.
قیصری عنوان کرد: ایده‌هایی که می‌تواند روی بهره‌وری آب کارآیی داشته باشد در مورد بحث آب قابلیت استفاده دارند.
وی با بیان اینکه خود دارای شرکتی دانش‌بنیان است، گفت: در مسیر فعالیت در حوزه دانش‌بنیانی مسائلی وجود دارد که فعالان را به ناامیدی می‌رساند، اما وقتی همین فناوری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مطرح شد، مشخص شد شرایط در این حوزه سهل‌تر بوده و دنیای بزرگتری پیش‌رو است.
توقف ایده‌های دانش‌بنیانی به دلیل نبود معیار، قالب و استاندارد‌های معین
کارشناس بخش کشاورزی تاکید کرد: نبود معیار و قالب و استاندارد‌های معین موجب شده تا ایده‌های خوب متوقف شود و ایده‌هایی که اسم و رسمی نداشته یا شو و نمایش هستند، زمینه کار بیشتری دارند. فضایی ایجاد شده که کار‌ها در این حوزه بیشتر به سمت نمایشی‌شدن پیش‌رفته است و برخی اقدامات که دانش‌بنیانی هم هستند چندان نیاز بازار نیست.
وی بیان کرد: برخی اقدامات نیز ممکن است در مقایسه بین‌المللی چندان دانش‌بنیان نباشد، اما علمی باشد که در کشور به آن پرداخته نشده باشد و حوزه‌های بین‌رشته‌ای در کشاورزی امروز می‌تواند خیلی مورد توجه قرار گیرد به طور مثال اگر شرکتی دانش‌بنیان کود تولید کند، اما به موضوع باقی‌مانده آن در گیاه توجه نکند یا به توزیع یا مباحث زیست‌محیطی توجه نکند، موفق نخواهد بود.
بسیاری از ایده‌های دانش‌بنیانی در بخش کشاورزی چندرشته‌ای و تخصصی هستند
رئیس هیئت مدیره یک شرکت دانش‌بنیان در بخش کشاورزی گفت: بسیاری از ایده‌های دانش‌بنیانی در بخش کشاورزی یا آب، چند بخشی و چند رشته‌ای و تخصصی هستند که می‌توانند در نهایت حل مشکلات را به دنبال داشته و موفق باشند.
سقف حمایت‌ها در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری محدود است
قیصری به موضوع حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از دانش‌بنیان‌ها اشاره کرد و افزود: این حمایت‌ها خیلی موثر است و می‌تواند کمک‌کننده باشد، البته سقف این حمایت‌ها برای رشد بیشتر دانش‌بنیان‌ها محدود است.
انتهای پیام/
ایران فناور در دولت آینده؛ (۲۰)
