هوش مصنوعی چگونه به بهینه سازی انرژی کمک می‌کند؟

مرتضی تقوایی نائب رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت‌های دانش‌بنیان استان خراسان رضوی و مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی در گفت‌وگو با خبرنگار آنا پیرامون استفاده از هوش مصنوعی در بهینه‌سازی مصرف انرژی گفت: بعضی صنایع ساده هستند و نیاز به هوش پیچیده‌ای ندارد، هوش مصنوعی یا «تحقیق در عملیات» در اکثر صنایع بزرگ پالایشگاه، معادن سیمان، فولاد و آب که پیچیدگی دارد قابل استفاده است.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان ادامه داد: بهینه‌سازی مصرف انرژی در سه محور تجهیزات محور، فرایند محور و بهره‌برداری قابل انجام است. در ابتدا تجهیزاتی که در فرایند، انرژی برهستند و صنایع بالا دستی با آن مواجه می‌شوند انتخاب و با در نظر گرفتن مکمل‌های تجهیزات، مصرف آن نسبت به حالت عادی کمتر می‌شود که آب، برق، گاز، صنایع معدنی و خانگی را شامل می‌شود.

وی در ادامه افزود: مورد بعدی فرایند محوراست یعنی افزایش بهره‌وری انرژی با بهینه سازی فرایند‌ها که در صنایع فرایندی مثل آب، پتروشیمی، پالایشگاه کاربرد دارد به این صورت که با چه فرایندی برق یا آب برسانیم که هدررفت کمتر و فرآیند بهینه‌ای باشد که هر دو در بهره برداری تاثیر دارد.

تقوایی بیان کرد: باتوجه به بزرگی داده‌ها در صنایع تصمیم گیری برای اپراتور سخت است که در زمان‌های بحران بهترین تصمیم را بگیرد، اما با استفاده از هوش مصنوعی این اتفاق به سرعت و در کسری از ثانیه می‌افتد مثلا در صنعت آب در ابتدا بهره برداری با کیفیت خوب باید صورت انجام شود و پس از آن بهینه سازی مصرف انرژی صورت بگیرد.

وی در ادامه گفت: همین اتفاقات در صنعت برق، گاز و در صنایع معدنی رخ می‌دهد چون تعداد پارامتر‌هایی که باید برای تصمیم گیری شود زیاد است و ذهن انسان کشش این تعداد داده را ندارد که بتواند بر مبنای آن بهترین تصمیم را بگیرد. بنابراین هوش مصنوعی می‌تواند با انجام اولویت‌بندی‌های مورد نظر در آن صنعت بهترین تصمیم را بگیرد.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان ادامه داد: مثلا اولویت اول تامین آب است به طوری‌که درابتدا بتوانیم آب با کیفیتی را تهیه کنیم و پس از آن با نگهداری مناسب بهره برداری بهتر هم صورت بگیرد و در نهایت با تحقق این موارد انرژی بهینه مصرف شود. برای شهر بزرگی مثل مشهد ۷۰۰ هزار معادله در ۷۰۰ هزار متغیر وجود دارد که ذهن انسان امکان حل همچین موردی را ندارد . هوش مصنوعی عملا با سیستم‌هایی مثل «دی اس اس» (سیستم‌های تصمیم یار) به اپراتور کمک می‌کند که در هر لحظه تصمیم بهینه بگیرد؛ یعنی بر اساس توان هوش مصنوعی و پارامتر‌های موجود به مدیریت شرایط بحران کمک می‌کند که بتواند در هر شرایطی اولویت‌های تعیین و در نهایت انرژی تامین کند.

تقوایی در ادامه بیان کرد: بهره‌برداری تقریبا اثری یک دهم نسبت به دو مورد تجهیزات و فرایند دارد یعنی هرچقدر فرایند و تجهیزات خوبی داشته باشیم ولی بهره برداری خوبی نداشته باشیم باز هم انرژی بالایی مصرف کردیم.  

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان با اشاره به اینکه اگر بهره‌برداری خوبی داشته باشیم نتایج بسیار خوبی نیز مشاهده می‌کنیم افزود: این نتایج مثبت شامل بازگشت سرمایه در کمتر از۶ماه است، چون استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند پارامتر‌ها‌ی زیادی علاوه بر انرژی بهینه را می‌کند و در نهایت باعث نتیجه مطلوب و رضایت بهره بردار و مصرف بیهنه انرژی می‌شود.