بررسی راه‌های شناسایی و جذب نخبگان/ استعداد‌های برتر رشد داده می‌شوند

سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: یکی از کارهایی که در تغییر و تحولات بنیاد انجام دادیم، شناسایی فعال نخبگان است؛ اساسا با مکانیزم‌های خوداظهاری موافق نیستیم؛ چراکه مکانیزم عادلانه‌ای نیست و بسیاری از افراد به دلایل مختلف در دایره شمول این انتخاب قرار نمی‌گیرند.

وی افزود: برخی هم هستند استعداد دارند، اما خوداظهاری نمی‌کنند تا خودشان را در معرض بررسی قرار دهند و اتفاقا بخش عمده‌ای از نخبگان ما در آن دایره قرار می‌گیرند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان افزود: مکانیزم شناسایی خوداظهاری را در بنیاد محدود می‌کنیم و مکانیزمی که ایجاد می‌کنیم شناسایی فعال است که از مبادی مختلف انجام می‌گیرد.

افقهی خاطرنشان کرد: یکی از آنها همین المپیادها، رتبه‌های برتر کنکورها، رتبه‌های برتر هر آزمون یا رویداد معتبر علمی در کشور است که از یک حدی شرکت کنندگانش بیشتر هستند، حد را ۵ هزار نفر قرار داده ایم.

به گفته قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، هر رویدادی که بیش از ۵ هزار نفر مشارکت کننده داشته باشد برگزیدگان آن رویداد را مخاطب خود می‌دانیم. بسیاری از رویداد‌ها که در جمع وسیعی برگزار می‌شود و برگزیدگان مشخص می‌شوند آنها را مخاطب بنیاد شناسایی می‌کنیم.

وی اضافه کرد: راه دیگر شناسایی نخبگان معرفی اساتید و معلمین است؛ اساتید می‌توانند افراد را به عنوان استعداد برتر به بنیاد معرفی کنند. همین یکی از راه‌های شناسایی نخبگان یا استعداد‌های برتر است که برای آن شیوه نامه تدوین شده که اجرای آن از همین ترم تحصیلی دانشگاه‌ها و مدارس شروع شده است.  

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: اکنون بنیاد نخبگان همه طرح‌های مبتنی بر خود اظهاری را مورد بررسی قرار داده و یک دایره‌ای از افرادی که شناسایی کرده است. ما به این  افراد دعوت نامه ارسال می‌کنیم و به این واسطه عدالت در شناسایی نخبگان و استعداد‌های برتر، احساس کرامت و ارزشگذاری نخبگان به وجود می‌آید.

سیدافقهی گفت: برای یک نخبه ارزشمند است که احساس کند ممکن است هیچ جا خودش را معرفی نکند ولی حاکمیت انقدر هوشمندی دارد که او را ببیند.

وی افزود: دایره شمول نخبگی را هم وسیع کردیم یعنی نخبگان لزوما نخبگان علمی نیستند و بخش خوبی از نخبگان ما کسانی هستند که مهارت‌های ویژه‌ای دارند. نخبگان هنری، ادبی، مدیریتی، فرهنگی و... نیز داریم.

سیدافقهی با بیان اینکه خیلی از دستگاه‌های اجرایی در جلسات شان با ما می‌گویند نخبگان علمی به درد ما نمی‌خورند، بلکه ما نخبگانی لازم داریم که استعداد اجرایی و مدیریتی قوی داشته باشند، گفت: برخی ذاتا استعداد مدیریتی دارند. این فرد باشد از سنین پایین و حتی قبل از دانش آموزی شناسایی شود و در فرآیند هدایت او را رشد دهیم و در مسیر استعدادش هدایت کنیم تا شغل پیدا کند.

وی افزود: آیین‌نامه‌ای در هیئت امنای بنیاد به نام آیین نامه شناسایی رشد و تعالی نخبگان و استعداد‌های برتر در مسیر نخبگی تدوین کردیم. کل بحث این آیین نامه این است که نخبگی یک فرآیند «شدن» است یعنی از شناسایی تا زمانی که به یک نخبه و استعداد برتر تبدیل شود باید تحت هدایت یک ذهن بالا و هدایتگر باشد که اولا استعداد را شناسایی کند، سپس در مسیر استعدادی خودش رشد دهد و مرحله به مرحله همراهش بیاید. از دوره دانش آموزش به دانشجویی و دوره کسب و کار یا هیات علمی شدن در دانشگاه ببرد.

سیدافقهی ادامه داد: این مسیر نخبگی و پیوستگی و این شدن از قوه به فعل در برنامه‌های بنیاد نبود. ما می‌گوییم نخبه در فرآیند پیوسته‌ای که بنیاد به آن نظارت داشته باشد تربیت می‌شود. روحیات فرد و استعدادهایش را می‌شناسیم و هدایتش می‌کنیم.