تهدید هوش مصنوعی برای خلاقیت انسان

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از نیویورک‌تایمز، سال ۲۰۲۳، استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌های خلاقانه به طور فزاینده‌ای رایج شد و نگرانی‌هایی را در مورد تأثیر آن بر فرهنگ و خلاقیت انسان به وجود آورد. به این ترتیب محتوایی که هوش مصنوعی تولید می‌کند، به‌ویژه در حوزۀ تبدیل متن به تصویر، رشد زیادی داشته و این امر باعث می‌شود بپرسیم که آیا هوش مصنوعی تهدیدی برای خلاقیت انسان خواهد بود؟

برای پاسخ به این پرسش باید مفاهیم اصالت و ارزش هنر، موسیقی و داستان‌هایی را بررسی کنیم که هوش مصنوعی تولید می‌کند و بپرسیم محدودیت‌های هوش مصنوعی در نوآوری و خلق آثار بدیع چیست؟

ازجمله ویژگی‌های زیباشناختی تصاویری که هوش مصنوعی تولید می‌کند می‌توان به تقارن، عمق میدان اغراق‌آمیز و شباهت پرتره‌ها و تصاویر اشخاص به شخصیت‌های بازی‌های رایانه‌ای اشاره کرد. در هیچ یک از تصاویری که هوش مصنوعی تولید می‌کند نمی‌توان روح انسانی را پیدا کرد و این امر می‌تواند در آینده منجر به بی‌ارزش‌شدن فرهنگ و جایگزینی آن با داده‌های صرف شود.

مسئله دربارۀ موسیقی نیز به همین ترتیب است، چنانکه هوش مصنوعی از هنرمندان محبوب در عرصۀ موسیقی تقلید می‌کند. به نظر می‌رسد این رفتار هوش مصنوعی باید باعث شود که به فکر ارزیابی دوبارۀ هنر انسانی و ماهیت الگوریتمی موسیقی بیافتیم.

البته هوش مصنوعی نخستین برخورد انسان و ماشین نیست. بررسی تعامل انسان با ماشین‌های آغازین و دستگاه‌های پخش موسیقی نشان می‌دهد که این نوآوری‌ها خطری برای خلاقیت انسان ایجاد نمی‌کنند، بلکه الهام‌بخش هنرمندان و فیلسوفان خواهد بود. کشف رابطۀ میان انسان و ماشین یکی از نکته‌هایی است که همواره در تاریخ تعامل انسان و ماشین اهمیت داشته است.

با این همه باید دربارۀ تاثیر فزایندۀ الگوریتم‌های پیشنهاددهنده و ساختار‌های رتبه‌بندی تامل کرد. این الگوریتم‌ها نقش به‌سزایی در شکل‌گیری هنر و سرگرمی بازی می‌کنند. به‌علاوه، استفادۀ زیاده از این الگوریتم‌ها می‌تواند باعث شود که انسان نسبت به آن ناخودآگاه شود.

در نهایت، نباید نادیده گرفت که در طول تاریخ انتظارات فرهنگی از انسان‌ها افزایش یافته و ضرورت دارد که فناوری به عنوان ابزاری برای شکوفایی انسان پذیرفته شود. کم نبوده‌اند هنرمندانی که به شیوه‌ای ماهرانه از فناوری در کار‌های خلاقانۀ خود بهره برده‌اند.