بلوغ متاورس با هوش مصنوعی/ فناوری‌ای که مرز بین دنیای واقعی و مجازی را از بین می‌برد

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ متاورس یک فضای دیجیتال سه‌بعدی است که با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، زندگی آنلاین انسان را با زندگی واقعی و شبیه‌سازی‌ شده او ترکیب می‌کند و از طریق یک فضای واقعیت مجازی در دسترس قرار می‌دهد. در آینده نه چندان دور اهمیت متاورس بیشتر و پررنگ‌تر خواهد شد. پلتفرم‌های(سکو) متاورسی در آینده تبدیل به واقعیت خواهند شد زیرا قرار است دنیای یکپارچه‌ای داشته باشیم و شرایط به سمتی خواهد رفت که مرزی بین دنیای واقعی و مجازی باقی نخواهد ماند.

این فناوری نیازمند زیرساخت‌هایی مانند اینترنت فایوجی، رایانش ابری و اینترنت اشیاء است و بدون فناوری فایوجی امکان استفاده از متاورس در گوشی‌های موبایل وجود نخواهد داشت و تا زمانی که به بلوغ در استفاده از هوش مصنوعی نرسیم، نمی‌توانیم از قابلیت‌های متاورس استفاده کنیم. آنچه که پیش‌بینی شده این است که تا سال ۲۰۲۵، ۷۰ درصد امور توسط چت‌ربات‌ها انجام می‌شود.

از این رو با توجه به اهمیت این موضوع به سراغ الهام فراهانی استاد دانشگاه شریف و عضو هیئت مدیره انجمن کامپیوتر ایران رفتیم تا درباره متاورس و الزامات گسترش آن بیشتر بدانیم. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید: 

فراهانی درباره تعریف متاورس به خبرنگار آنا گفت: با شنیدن کلمه متاورس اولین چیزی که به ذهن عموم می‌رسد محیطی سه بعدی است که می‌توان در آن به انجام بازی و یا برخی تعاملات پرداخت و یا به عنوان یک محیط آموزشی برای دانش آموزان و دانشجویان در نظر گرفت، درحالی که متاورس این نیست هرچند که تعریف ساده و قابل فهمی برای مخاطب است و شاید خود ما هم برای فهم بهتر از این واژه استفاده می‌کنیم.

وی ادامه داد: متاورس از چهار قسمت اصلی تقسیم شده که یک بخش آن کاملاً به صورت مجازی است به این معنی که اصلاً در دنیای واقعی وجود ندارد. مثلاً فروشگاه کفش فروشی که در واقعیت شعبه‌ای ندارد، اما در محیط متاورس شعبه می‌زند و فعالیت می‌کند یا مثلا بانک‌هایی که در محیط واقعی نیستند و فقط دارای شعبه در محیط دیجیتالی هستند. اما بخش دوم محیط متاورس مانند دنیای واقعی و با جزئیات کامل است مانند آماده کردن سربازان برای محیط‌های نظامی و بخش سوم فصل مشترک زندگی واقعی و زندگی مجازی است؛ چرا که زندگی واقعی ما در آینده‌ای نه چندان دور جزیی از متاورس می‌شود. این فصل مشترک وجود خواهد داشت و بخش آخر تعاملات اطلاعاتی است که از دنیای واقعی به مجازی و برعکس صورت می‌گیرد. 

مرز بین دنیای واقعی و مجازی با متاورس از بین خواهد رفت

استاد دانشگاه شریف ادامه داد: متاورس در آینده نه چندان دور و حدود سال ۲۰۳۰ به بلوغ خودش می‌رسد. آن وقت مرزی بین دنیای واقعی و مجازی وجود نخواهد داشت؛ چراکه بحث اینترنت اشیاء شهر‌های هوشمند و شبیه‌سازی‌ها متاورس، دنیایی بی انتها است و کارهایی که نمی‌توانیم در دنیای واقعی انجام دهیم در این محیط قابل دسترسی و انجام دادن است.

بلوغ هوش مصنوعی لازمه گسترش متاورس

عضو هیئت مدیره انجمن کامپوتر ایران در پاسخ به این سوال که آیا با روی کارآمدن هوش مصنوعی متاورس کمرنگ شده و به آن کمتر پرداخته می‌شود، افزود: اینطور نیست؛ چراکه متاورس توسط شرکت متا شروع به فعالیت کرد و مایکروسافت، اپل، امازون و کمپانی‌های بزرگ حوزه‌ آی تی در حال فعالیت مستمر در این زمینه هستند تا بتوانند از لحاظ نرم‌افزاری و سخت افزاری این فناوری را به صورت گسترده پوشش دهند؛ زیرا این فناوری مستلزم رشد زیرساخت‌های هوش مصنوعی است و تا به بلوغ کافی نرسد نمی‌توان از آن بهره‌برداری کرد؛ از این رو متا در حال انجام پروژه‌های مختلف برای فراهم کردن محیط متاورس است. در هوش مصنوعی خود یادگیری و هوشمند بودن مطرح است و اگر هوش مصنوعی به اندازه کافی رشد نکرده باشد داشتن متاورس غیر ممکن است. 

وی درباره انجام پروژه‌های متاورسی در ایران ادامه داد: پروژه‌های متاورسی در کشور ما هزینه‌بر و گران قیمت است. به همین دلیل تاکنون فعالیت خاصی در این زمینه صورت نگرفته است و مورد استقبال نبوده؛ اما یکی از اپراتورها پروژه‌های متاورسی برای تعمیر تجهیزات موبایلی و نمایش بازی فوتبال در محیط متاورس کلید زده است. از سوی دیگر شرکت‌های هواپیمایی به سمت ایجاد محیط‌های متاورسی برای آموزش کادر پرواز هستند.

سند متاورس الزامات و چالش‌ها 

از آنجا که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به دنبال این است که سند‌های جامعی را در تمامی مباحث فراهم کند از این رو با در نظر داشتن فناوری های جدید سعی دارد قانون‌گذاری‌های به موقع و از پیش تعیین شده‌ای در این حوزه ارائه دهد؛ از این رو این سندی توسط گروه ارتباطات و فناوری اطلاعات دفتر انرژی صنعت معدن مرکز پژوهش‌های مجلس ایجاد شد که در آن به بیان الزامات و چالش‌های این فناوری پرداخته شد.

در عناصر ضروری زیست بوم و فناوری متاورس شامل دو بخش مهم است یک زیست بوم و زیرساخت‌های فناورانه که هرکدام به بخش‌های مختلفی از جمله مقبولیت اجتماعی و اعتماد، امنیت حریم خصوصی، اقتصاد دیجیتال، تولید محتوا و همزاد‌های دیجیتال (آواتارها) تفکیک می‌شود و در بخش دوم یعنی زیرساخت‌های فناورانه شبکه و پردازش، اینترنت اشیاء، فناوری دفتر کل توزیع شده هوش مصنوعی، واقعیت گسترش یافته، تعامل باکاربر بینایی و متاورس، تقسیم می‌شود که برای هرکدام از این‌ها اهداف و الزاماتی در نظر گرفته شده است.

همچنین گسترس اینترنت فایو جی، نقش آواتار‌ها و آگاهی بخش عمومی، اقتصاد دیجیتال، رمزارز‌ها و مقبولیت حکومتی، شفافیت در شیرینگ اطلاعات و چارچوب تنظیم گرانه حضور نوجوانان در این سند مورد بررسی قرار گرفته است.

کلام آخر

توسعه هوش مصنوعی مولد و متاورس اتفاقی است که دیر یا زود به وقوع می‌پیوندد و باید هرچه سریع تر آماده این تحول جهانی باشیم. از این رو باید قوانین و مقرراتی در راستای این الزامات و چالش‌ها در نظر گرفته شود تا بتوانیم چاره اندیشی‌ها و قانون‌گذاری‌های لازم را انجام دهیم. از سوی دیگر بخشی از معاونت پیشگیری قوه قضاییه در رابطه با متاورس حرکت‌هایی را آغاز کرده تا بتواند اقدامات پیشگیرانه‌ای را در این زمینه انجام دهد.