به بهانه یادآوری حماسه ۸ آذر و مرگ سرمربی انگلیسی؛

چرا «تری ونبلز» از داغ دلش برابر ایران به‌عنوان مهلک‌ترین ناکامی عمرش یاد کرد؟

تری ونبلز، اسطوره فقید فوتبال انگلیس نابغه‌ای بود که هر تیمی را به جز استرالیا مربی‌گری کرد، موفق بود؛ چراکه همراه با کانگورو‌ها ۲۶ سال قبل برابر ایران، بدون شکست مغلوب بدشانسی و غرور بیجایش شد و تا پایان عمر از آن به عنوان مهلک‌ترین ناکامی ورزشی‌اش یاد کرد.

کد خبر : 881491

به گزارش خبرنگار گروه ورزش خبرگزاری علم و فناوری آنا، روز گذشته اتفاق مهمی در فوتبال انگلیس رخ داد که «تری ونبلز»، بازیکن و سرمربی پیشیبن این کشور در سن ۸۰ سالگی بعد از تحمل یک دوره بیماری سخت درگذشت.

فوت اسطوره صاحب نام که در جوانی برای چلسی، تاتنهام، کوئینزپارک رنجرز، کریستال پالاس، کانتربوری و سن پاتریک به عنوان هافبک بازی کرد، همینطور مربی تیم‌های بیشماری از جمله ملی انگلیس به همراه کریستال پالاس، رنجرز، بارسلونا، تاتنهام، میدلزبرو و لیدزیونایتد بود، برای فوتبال دوستان ایرانی البته که ناراحت کننده بود؛ اما در عین حال تداعی کننده اتفاقی تاریخی است.

چراکه حدود ۲۶ سال قبل در تاریخ اول و هشت آذر سال ۱۳۷۶ این چهره در قامت سرمربی تیم ملی استرالیا، «کانگورها» را در دو دیدار انتخابی جام جهانی ۱۹۹۸ مقابل تیم ملی ایران هدایت کرد.

در شرایطی که همه تیم‌ها برای پیکار‌های ورلدکاپ فرانسه انتخاب شده بودند، تنها تیم آخر از دل دو بازی رفت و برگشت پلی آف آسیا و اقیانوسیه باید برگزیده می‌شد.

ونبلز که از سال ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۸ هدایت «ساکروس» را برعهده داشت، با غرور باورنکردنی بی جایی قدم در این دو کارزار مهم و سرنوشت ساز گذاشت. فکر می‌کرد تیمش، چون لژیونر‌های بیشماری دارد که در بهترین تیم‌های لیگ برتر انگلیس توپ می‌زنند در مقابل حریفی به اسم ایران با تنها ۳ لژیونرش در بوندس لیگا آلمان (علی دایی و کریم باقری در آرمینیابیله فلد و خداداد عزیزی در اف ث کلن)، به راحتی می‌تواند به برنده دو بازی رفت و برگشت باشد.

اما همین سرمربی شناخته شده و البته موفق، گویا به همه راز و رمز‌های فوتبال واقف و آگاه نبود. زیرا در آن دو پیکار به یادماندنی با وجودی که شاگردانش «بازنده» نشدند، اما از راهیابی به مهم‌ترین تورنمنت بین المللی فوتبال نیز بازماندند و داغ شکست آن تا ابد بر دل او و استرالیایی‌ها ماند.

**ونبلز فقید خاطره‌ای ابدی برای ایرانیان

ونبلز که دستی هم بر قلم داشت و هر از گاهی داستان‌های جنایی می‌نوشت، به این ترتیب برای فوتبال دوستان ایرانی «خاطره‌ای ورزشی» خواهد بود.

شخصیت نامی و فقید که در تاریخ ۶ ژانویه ۱۹۴۳ در محله داگنهام واقع در شرق لندن به دنیا آمد، در دو دهه اخیر هر گاه که به گذشته رجوع کرد، هیچگاه نتوانست تلخی آن ناکامی مقابل تیم کشورمان را از یاد ببرد.

بعد از آنکه ایران با در اختیارداشتن جمعی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبالش نتوانست به صورت مستقیم از آسیا و حتی بازی انتخابی با تیم سوم گروه مقابل، به آوردگاه جهانی فرانسه ۹۸ صعود کند، مجبور شد تا مقابل تیم برتر آنزمان اقیانوسیه که استرالیای تحت هدایت ونبلز بود، قرار گیرد.

این مربی کارکشته نیز برای آنکه شانس موفقیت تیمش را از افزایش دهد، از چند روز قبل از رویارویی جنگ روانی راه انداخت و در مصاحبه قبل از بازی رفت در ورزشگاه آزادی تهران گفت:

«کیفیت زمین چمن ورزشگاه اصلا خوب نیست. چنین مواردی در این سطح از فوتبال جهان، غیرقابل چشم پوشی بوده و بسیار ضروری هستند. اگر یک چیز باید مطلوب و صحیح باشد، همین موضوع کیفیت چمن ورزشگاه است.»

وی حتی عنوان کرد:«کاری که میزبان کرده، بسیار دور از ذهن بوده و نوعی بی احترامی به تیم استرالیاست.»

البته ونبلز فقید همانگونه که گفته شد، جنگ کلامی اش را از چند روز قبل از ورود تیمش راه انداخته بود. حتی از مدیریت فدراسیون خود خواسته بود، در طول مدت اقامت تیمش در تهران، از مواد غذایی و حتی آب در اینجا استفاده نشود بلکه همه این مواد خوراکی از استرالیا تامین شده و همراه خویش به تهران بیاورند.

با همه این اقدامات و صحبت‌های آتشینی که مربی انگلیسی انجام داد، تیمش در بازی رفت نتیجه ایی بهتر از تساوی یک بر یک کسب نکرد و کار به بازی مورخ ۸ آذر در ورزشگاه کریکت ملبورن افتاد.

جایی که تیم او برخلاف بازی رفت، سرعت تیمی وحشتناک مقابل تیم ایران داشت بطوریکه تا یک ربع اول بازی صاحب چندین موقعیت مسلم گلزنی شد که با درخشش احمدرضا عابدزاده، دروازه بان نامی تیم ملی ایران دفع شد اما در ادامه کانگورو‌های او موفق شدند حتی ۲ بر صفر از تیم میهمان که توسط والدیر ویرای برزیلی هدایت می‌شد، پیش افتاده و خود را مسافر جام جهانی بدانند.

اما در ادامه بازی، اوضاع به سود تیم ایران به طرزی باورنکردنی برگشت. ابتدا یک «جیمی جامپ» به سمت زمین دوید و تور دروازه ایران را پاره کرد. تیم ایران از این فرصت برای بازسازی روحی خویش استفاده کرد و در این حال، حرکات روحیه بخش عابدزاده، کاپیتان تیم کشورمان تاثیر زیادی نیز داشت تا جایی که ابتدا توسط کریم باقری و بعد خداد عزیزی با پاس طلایی علی دایی، ۲ گل برتری پاسخ داده شد.به این ترتیب تساوی ۲ بر ۲ ثبت شد و با خلق حماسه ایی تاریخی تا جایی که با همین نتیجه ایران مجوز صعود به پیکار‌های فرانسه را گرفت.

بعد از آن رویارویی ونبلز گفت:«صادقانه باید اعتراف کرد که ما خیلی بدشانس بودیم. بار‌ها صاحب موقعیت‌های قطعی گل شدیم، اما گل نزدیم. می‌توانستیم با چندین گل خیال خود را راحت کنیم. اما وقتی در پایان نیمه اول به رختکن آمدیم، به دستیارانم گفتم چه کار باید انجام دهیم تا آن همه موقعیت‌های بیشمار را گل کنیم. چون واقعا در پایان نیمه اول باید حداقل با ۴ گل برتری کارمان خاتمه می‌یافت.»

اسطوره درگذشته چند سال قبل هم که در یک برنامه تلویزیونی شبکه سی بی اس شرکت کرده بود، با مرور گذشته و بازی برگشت با ایران گفت:«یکی از غم انگیزترین بخش‌های زندگی ورزشی ام همان رویارویی با ایران در استرالیا است. قبل از شروع آن بازی نسبت به قدرت علی دایی، مهاجم ایران هشدار‌های لازم را به بازیکنانم داده بودم. اعتراف می‌کنم از او هراس داشتم. گفته بودم که حتی برای یک لحظه نباید از او غافل شوند، چون واقعا بازیکن با هوش و متعصبی بود. پاس گلی که او به بازیکن هم تیمی اش (خداداد عزیزی) داد، را تا آخر عمرم فراموش نخواهم کرد. زیرا مرا ویران کرد، اما در عین حال زیبا و هوشمندانه‌ترین پاس گلی بود که که در دوران فوتبالم دیدم.»

**روایت گاردین از حماسه ایران و استرالیا

روزنامه گاردین، چاپ انگلیس در مقاله‌ای به قلم جرج لینچ نیز به آنچه برای ونبلز و استرالیا در سال ۱۹۹۷ در ملبورن رخ داد، اشاره کرده است.

این نشریه نوشت:

ونبلز مربی موفقی بود و در هر جایی که کارکرد، توانست منشا خدمات بیشماری باشد. اما ناکامی که در سال ۱۹۹۷ در نقش سرمربی استرالیا مقابل ایران داشت، بر تمام دوران فعالیتش به عنوان سرمربی سایه انداخت. زیرا هیچگاه نتوانست خود را زیر بار آن شکست که کل دنیا آن را مشاهده کردند، خارج سازد.

این نشریه در ادامه عنوان کرد:

ونبلز شخصیتی احساسی بود. وقتی با استرالیا مقابل ایران ناکام شد، شاهد شکسته شدن قلب میلیون‌ها استرالیایی بود. از این رو تا پایان عمر همواره خود را ملامت می‌کرد نتوانسته در آن هنگام به خواسته دل استرالیایی‌ها با کسب موفقیت پاسخ دهد.

نشریه معتبر همچنین به حرف‌های والدیر ویرا، سرمربی برزیلی وقت آن هنگام تیم ایران اشاره کرد که گفته بود:

من کار خاصی بین دو نیمه بازی نکردم. بلکه به بازیکنانم گفتم برای تان آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم کاری مثبت انجام دهید. حتی به شوخی گفتم بازگردید به میدان و به نتیجه هم کاری نداشته باشید و از فوتبال تان لذت ببرید. البته می‌دانم چقدر مردم استرالیا اکنون بابت ناکامی تیم کشورشان دل شکسته هستند. من حتی غم بسیار را در چهره کودکان دیدم. چون اگر بازی قرار بود که یک برنده در اینجا داشته باشد، این استرالیا بود که باید برنده بازی می‌شد.

تحلیلگر نشریه انگلیسی با درج این اظهارات وییرا عنوان کرد مرور چندین باره این حرف‌های مربی ایران در سال‌های پس از آن بازی، برای ونبلز سخت بود و باعث غم و اندوه همیشگی اش می‌شد.