رشد صنعتی، اجماع نخبگانی و انسجام سیاستی سه شرط جهش تولید و فناوری

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای، هجدهمین همایش ملی و هفتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی ساخت و تولید ایران با حضور عرفان خسرویان، رئیس دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای به میزبانی و حمایت این دانشگاه برگزار شد.

خسرویان در مراسم آغاز به کار این همایش با بیان اینکه یکی از پیش‌نیازهای رشد پایدار، متمرکز شدن در رشد بخش تولید و صنعت است، گفت: اقتصاد ایران در دهه‌های اخیر در حوزه صنعتی موفق نبوده و این درحالی است که بسیاری از کشورهایی که برنامه‌ریزی‌های صنعتی خود را همزمان با ایران شروع‌کردند، به‌میزان چشم‌گیری از اقتصاد ایران پیشی گرفته‌اند.

وی داشتن نظریه توسعه صنعتی را از الزامات پیشرفت دانست و افزود: کشور از فقدان نظریه و ایدئولوژی رشد و پیشرفت و به تبع آن انسجام سیاستی هماهنگ و سازگار با پیشرفت رنج می‌برد و لذا اولویت‌دارترین کار برای ورود به ریل پیشرفت مشخص شدن ایدئولوژی پیشرفت و الگوهایی در حوزه صنعت و فناوری برای آن است.

رئیس دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای با اشاره‌به اختلاف دستاوردهای کشورهای نفتی و غیر نفتی تاکید کرد: تفاوت در سیاست‌گذاری و عملکرد در کشور ما به‌عنوان یک کشور نفتی و کشورهایی چون کره‌جنوبی و تایوان به‌عنوان کشورهای غیرنفتی که از استراتژی مداخله دولت تبعیت کرده‌اند، گویای این مطلب است که نبایدهای مداخلات دولت باید با وسواس کنترل شود و دولت در شفافیت و رانت‌ستیزی و تنظیم‌گری بدون تعارف عمل کند.

این مقام مسئول اولویت و منفعت اقتصادی سرمایه‌گذاری و تولید را بر مبنای مزیت‌های نسبی اقتصادها دانست و افزود: سرمایه‌گذاری و تولید باید در زمینه‌هایی انجام شود که پنجره فرصت بوده هزینه کمتری در مبادلات داشته باشد. اما همه اقتصادها برای همه فعالیت‌ها هزینه فرصت یکسانی ندارند و باید توجه داشت که مزیت نسبی تنها به قابلیت‌های ژئوپلیتیک و منابع طبیعی منطقه‌ای محدود نمی‌شود بلکه نقش قابلیت‌های منابع انسانی و فناورانه نیز در این ارزیابی تعیین‌کننده است و دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای بر قابلیت‌های منابع انسانی در جهش تولید و اشتغال تمرکز دارد.

خسرویان با اشاره به کشورهایی که رشد اقتصادی بالایی در شرق آسیا دارند و با روش‌هایی متفاوت صنایع داخلی قوی را با صیانت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی پرورش داده‌اند، بیان کرد: کشور کره با تقویت کمپانی‌های ملی داخلی نظیر سامسونگ و هیوندا و با فناوری و نظامات خارجی و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی با تکیه‌بر قابلیت‌های مهارتی منابع انسانی داخلی رشد خیره‌کننده‌ای کرد. در نمونه‌هایی دیگر سنگاپور با استفاده از شرکت‌های فرعی کمتر شناخته شده خارجی و هنگ‌کنگ با موجی از مهاجران و نخبگان چینی توسعه یافت.

وی عنوان کرد: شرکت‌های کره‌ای زیادی از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های بزرگ ژاپنی و قراردادهایی که با تولیدکنندگان لوازم اصلی (OEM) داشته‌اند، پیشرفت‌های زیادی تجربه کرده‌اند. بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ شرکت‌های کره‌ای به مونتاژکاری و تولید محصولات استاندارد و ساده برای شرکت‌های فراملی که بیشتر آمریکایی و ژاپنی بودند متمرکز شدند و این کار تحت ضوابط پیمان‌کاری موسوم به تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات اصلی انجام می‌شد. در این قراردادها شرکت‌های خارجی خریدار محصولات، طراحی، تکنولوژی و آموزش‌های ضروری را به شرکت‌های کره‌ای ارائه می‌کردند و محصولات را با اسم و برند خودشان در بازارهای کشورهای هدف توزیع می‌کردند.

رئیس دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای با اشاره به اینکه در بین سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۹۰ شرکت سامسونگ و دیگران از طریق یادگیری فناورانه از مونتاژکاری به تولید طراحی شیفت کردند، اظهار کرد: حس خوداتکایی و تقویت روحیه ملی در تدوین برندهای ملی باعث شد شرکت‌های کره‌ای از مونتاژکاری به تولید و طراحی حرکت کنند و لذا این شرکت‌ها طراحی محصولات جدید را آموختند و از هزینه کم‌طراحی و تولید برند سود بردند و سهم زیادی از ارزش افزوده منتفع شدند و در حوزه تحقیق و توسعه حجم سرمایه‌گذاری‌ها بالا رفت.

این مقام مسئول افزود: پس از آن زنجیره‌های صادراتی شکل گرفت و شرکت‌هایی همچون سامسونگ و هیوندا برای سال‌ها در تحقیق و توسعه برای پشتیبانی از تولید سرمایه‌گذاری کردند. شرکت سامسونگ با مونتاژ رادیوهای ترانزیستوری و تلویزیون‌های سیاه و سفید در یک سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت سانیو به بازار صادراتی ورود کرد. پیش از این سامسونگ در زمینه‌های املاک، بیمه، کاغذ و دیگر محصولات با فناوری پایین فعالیت می‌کرد.

خسرویان در ادامه تاکید کرد: اگرچه سیاست‌های یکسانی از سوی سیاست‌گذاران این کشورها به اجرا گذاشته شده بود، ولی به لحاظ تفاوت در توانمندی‌های مدیریتی، منابع انسانی، تفاوت در مزیت‌های رقابتی و ظرفیت جذب فناورانه این شرکت‌ها، تنها برخی از این کمپانی‌های صنعتی مانند هیوندا و ال‌جی کره پیشرفت‌هایی مانند سامسونگ را تجربه کردند.

وی با بیان اینکه اقتصاد ایران در مراحل اولیه جهش صنعتی متفاوت از اقتصادهای جهش یافته شرق آسیا نیست، گفت: آنچه فاصله کنونی را با آن اقتصادها به‌وجود آورده عدم اجماع و انسجام در سیاست‌گذاری صنعتی و شیوه همکاری و یادگیری از منابع فناوری و آموختن به‌موقع از آن‌ها بوده است. برای مثال تحقیقات نشان می‌دهد انگلستان، فرانسه و آلمان سه الگوی فناوری ژاپن در ابتدای توسعه اقتصادی بوده‌اند. لذا برای هر نوع همکاری صنعتی باید پیوست فناورانه در قراردادهای بین‌المللی تدوین کرد.

رئیس دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای در پایان بیان کرد: کشور از نبود نظریه و ایدئولوژی جهش صنعت و پیوست فناوری و به تبع آن عدم انسجام سیاستی هماهنگ و سازگار با آن رنج می‌برد و اولویت‌دارترین کار برای ورود به ریل پیشرفت درون‌زا مشخص شدن ایدئولوژی جهش صنعتی و الگوهایی برای توسعه آن است.

لازم به ذکر است، هجدهمین همایش ملی و هفتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی ساخت و تولید ایران توسط انجمن مهندسی ساخت و تولید ایران (SMEIR)، انجمن ساخت و تولید انگلستان (IManf) و با همکاری، حمایت و میزبانی دانشگاه فنی‌وحرفه‌ای (TVU)، برگزار شد.

انتهای پیام/۱۰۴/