آزادی بیان را به نشریات دانشجویی برگردانید

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، فعالان نشریات دانشجویی کشور در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار کاهش فشارها به نشریات دانشجویی شده‌اند. آن‌ها که نشریات دانشجویی را «یکی از کارآمدترین، پویاترین و مدنی‌ترین رسانه‌هایی» خوانده‌اند که در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند از تحدید آزادی بیان در دانشگاه‌ها خبر داده‌اند و از رئیس‌جمهور خواسته‌اند زمینه اجرای اصل 24 قانون اساسی که بر آزادی بیان مطبوعات تصریح دارد را فراهم کند. متن بیانیه 804 نفر از فعالان نشریاتی دانشگاه که در 272 نشریه دانشجویی فعالیت می‌کنند به این شرح است:

«ریاست محترم جمهور

جناب آقای دکتر روحانی

پیشتر و در مواعد گوناگون و به طرق مختلف، از فضای تنگ و نفس گیر حاکم بر نشریات دانشجویی با مسئولین دستگاه‌های متولی آموزش عالی در کشور سخن گفته‌ایم و حتی در چندین نوبت، از فرصت‌های قانونی برای رساندن صدای اعتراض‌مان به گوش جنابعالی بهره جسته ایم، اما نه تنها نشانه ای از بهبودی و اصلاح دیده نشد، بلکه روز به روز از طرفی موج برخوردهای غیرقانونی و تهدیدها و نقض حقوق و آزادی‌های مشروع‌مان تشدید گردید و از طرف دیگر بر انفعال و ترس و یا حتی بعضا همراهی و همکاری برخی مسئولان دانشگاهی با آن تهدیدها و برخوردها افزوده شد. به گونه‌ای که اگر در سالیان قبل بر نشریات دانشجویی قبل از انتشار نظارت می‌شد و یا بعضا قبل از انتشار توقیف می‌شدند، امروز کار به جایی رسیده که برای دست اندرکاران نشریه‌ای که قبل از انتشار به صورت غیرقانونی توقیف شده، حکم محکومیت صادر می‌شود و یا پای دانشجویان اهل قلم به مراجع قضایی باز می‌شود و یا انتشار یک مطلب انتقادی، احضار چندین و چندباره به کمیته ناظر بر نشریات و کمیته انضباطی و حراست و ... را به دنبال دارد. حق دفاع متهمان به ارتکاب تخلف نشریاتی، از ایشان سلب می‌گردد و حتی آرای صادره به ایشان ابلاغ نمی‌شود، چه رسد به اینکه امکان تجدیدنظرخواهی‌ای از رأی صادره وجود داشته باشد.

درباره معدود آرایی هم که با اعتراض دانشجو مواجه می‌شود، یا درخواست تجدیدنظرخواهی آنقدر معطل می‌ماند که دانشجو از پیگیری حقش منصرف شود و یا اساسا این حق برای دانشجو به رسمیت شناخته نمی‌شود و به اعتراض او در مرجع تجدیدنظر رسیدگی نمی‌شود و یا حتی در صورت رسیدگی، رأی مرجع تجدیدنظرخواهی (که شورای فرهنگی دانشگاه است و در کمال تعجب معمولا ترکیبی مشابه ترکیب کمیته ناظر بر نشریات دارد)، پس از صدور به دانشجو ابلاغ نمی شود.

ریاست محترم دولت اعتدال و امید!

نشریات دانشجویی، بی شک یکی از کارآمدترین و پویا ترین و البته مدنی ترین رسانه هایی هستند که در بطن دانشگاه متولد می‌شوند، در بطن دانشگاه رشد می‌کنند و ریشه می‌دوانند و به عنوان گونه‌ای از رکن چهارم دموکراسی در محیط دانشگاهی، می توانند بارور شوند و ثمره آزادی و پیشرفت و نشاط و آزاداندیشی بدهند.

نشریات دانشجویی، چشم بینای بدنه دانشگاهی‌اند و آنان که کمر همت بر بستن این چشم بسته‌اند، قطعا آگاهی را چشم اسفندیار خود می‌دانند و از این رو برای تداوم حیات فکری و یا سلطه اقتدار خود، در این راه از هیچ کاری فروگذار نمی‌کنند؛ می خواهد این کار نظارت غیرقانونی بر نشریه قبل از انتشار یا اعمال فشار غیرقانونی برای ممنوعیت انتشار عکس رئیس‌جمهور اسبق ایران باشد و یا حتی تهدیدها و برخوردهای غیررسمی و غیرقانونی با اهالی قلم در نشریات دانشجویی.

قانون شکنان اما هرچه در برخوردها و فشارهای خود بی پرواتر می‌شوند، مسئولان دانشگاهی بعضا منفعل‌تر از قبل با منویات تمامیت‌خواهانه آن‌ها همراهی می‌کنند؛ گویی که دغدغه تأمین امنیت و تضمین حقوق و آزادی‌های قانونی دانشجویان، جای خود را به مصلحت تأمین نظر برخی اشخاص خاص داده باشد.

جناب آقای دکتر روحانی!

ماه‌های اخیر و به خصوص آذرماه امسال، سخت‌ترین ماه‌ها و روزهای حاکم بر نشریات دانشجویی بوده است؛ این روزها فضا آنچنان بر ما تنگ شده که به این باور رسیده‌ایم که اصل 24 قانون اساسی (که مقرر می دارد نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند...) استثنایی بیش نیست و این محدودیت‌های ظاهرا قانونی و غیرقانونی‌اند که تبدیل به یک اصل شده‌اند؛ امروز در برخی دانشگاه‌های ایران، نوشتن از سیاست جرمی نابخشودنی است. طرح مشکلات صنفی و یا اخبار دانشگاه، بلافاصله با شکایت مراجع دانشگاهی به بهانه‌های مختلف روبه‌رو می‌شود. بیان آسیب‌های اجتماعی سیاه‌نمایی دانسته می‌شود و حتی انتشار چند تصویر ساده (که پیشتر بارها در رسانه های داخلی منتشر شده) می‌تواند مصداق نشر تصاویر خلاف عفت عمومی به شمار آید. اشاره به بورسیه‌های غیرقانونی و روند جذب و استخدام و یا روش آموزشی یا آثار پژوهشی یک استاد که دیگر نعوذ بالله...

با این حال ما به عنوان دیده‌بانان جامعه دانشگاهی، رسالت خویش را با وجود همه این تهدیدها و تحدیدها و تضییق‌ها فراموش نکرده و کماکان بر آگاهی‌بخشی به اقشار گوناگون دانشگاهی مصریم. در این میان اما از شما به عنوان مجری قانون اساسی، تنها و تنها یک خواسته داریم؛ اصل 24 قانون اساسی را از استثنا در بیاورید و با دستور قاطع خود به مدیران ارشد و میانی سیستم آموزش عالی، مانع گسترش روند روبه رشد برخوردها و فشارها و تهدیدهای غیرقانونی شوید. باشد که همانطور که انتظار می رود، پاسدار حقوق و آزادی های ما دانشجویان باشید.

ریاست محترم جمهور!

تضییق‌ها و تحدیدها و بی تدبیری‌ها در زمینه نشریات دانشجویی به آنچه گفته شد، محدود نیست. در بسیاری از دانشگاه‌ها، نشریات دانشجویی از کمترین حقوق قانونی خود بی‌بهره‌اند؛ کوچک ترین فضایی برای پخش نشریات خود ندارند، از کمترین حمایت‌های مالی بی‌بهره‌اند و با محدودیت‌های عجیبی در جذب آگهی مواجه می‌شوند. در بسیاری موارد، حمایت مالی دانشگاه از نشریات، بهانه‌ای برای نظارت بر محتوای نشریه قبل از انتشار است (آن هم از سوی یک کارشناس) و کوچک‌ترین مقاومتی هم کار را به پرونده‌سازی و کمیته ناظر و کمیته انضباطی و حراست و ... می‌کشاند.

مصوبات غیرقانونی محدودکننده کمیته‌های ناظر، آنچنان متنوع و بعضا خلاقانه است که شگفتی هر فردی را برمی‌انگیزد و در این میان هیچ خبری از نظارت نهادهای بالادستی (مانند شورای مرکزی ناظر بر نشریات دستگاه آموزش عالی) نیست. هرچند در بسیاری موارد هم، مسئولین فرهنگی دانشگاه و یا کارشناسان، ترجیح می‌دهند منویات فراقانونی و غیرقانونی خود را بی آنکه ردی به جای بگذارند، در عمل اجرایی کنند!

جناب آقای دکتر روحانی!

در کمال تأسف باید به استحضار برسانیم که آنچه در بالا گفته شد، مربوط به آن دسته از دانشجویان خوش اقبالی است که در دانشگاه خود کمیته‌ای با نام کمیته ناظر بر نشریات دارند و جلسه این کمیته در دانشگاهشان لااقل هر از گاهی برگزار می‌شود و نهایتا پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان توانسته‌اند امتیاز انتشار نشریه خود را از کمیته ناظر دریافت کنند.

در برخی دانشگاه‌ها که اصلا کمیته ناظری وجود ندارد یا در صورت وجود، ماه‌هاست که از تشکیل آخرین جلسه آن گذشته است و در صورت تشکیل، با درخواست صدور امتیاز انتشار نشریه به دلیل نام پیشنهادی یا ترتیب انتشار، یا زبان یا گویش نشریه یا عدم امکان حمایت مالی از نشریه، یا احتمال انتشار مطالب اصلاح‌طلبانه در نشریه و بهانه‌های گوناگون دیگر مخالفت شده است. البته در چنین فضایی کاملا بدیهی است که هیچ‌گاه تصمیم مکتوب کمیته مبنی بر مخالفت با صدور امتیاز انتشار نشریه به متقاضی آن ابلاغ نمی‌شود، چه رسد به اینکه او بخواهد متعاقبا از حق تجدیدنظرخواهی‌اش در شورای فرهنگی دانشگاه استفاده کند.

منتخب ملت ایران!

در خرداد ماه 1392، برگه رأی اکثریت مردم ایران از آن روی با نام «حسن روحانی» به درون صندوق‌ها ریخته شد که امیدمان به شعار دولت امید شما گره خورد و دل در گرو اعتدالی بستیم که قرار بود بساط افراط و تندروی را از دانشگاه‌ها جمع کند تا زمستان علم و فرهنگ سرآید و بهار اندیشه و خردورزی جانی دوباره به پیکر بی‌رمق دانشگاه‌ها ببخشد.

حال، هرچند قدردان زحمات و استقامت شما در صیانت از حریم علم و جایگاه فرهنگ‌ایم، اما بر خود واجب می‌دانیم که وضعیت خطرناک کنونی را به شما گوشزد کنیم و بخواهیم هر آنچه در توان دارید در مبارزه با اقدامات غیرقانونی جریاناتی خاص و مقابله با انفعال و همراهی برخی مدیران دانشگاهی مصلحت‌اندیش به کار بگیرید. باشد که دانشجو همواره چشم بینای جامعه و در خط مقدم آزادی‌خواهی و آزاداندیشی باشد و فضای دانشگاه آنچنان که روزی رئیس جمهور اصلاحات می‌گفت «باز و امن» گردد.»

اسامی امضاکنندگان این بیانیه که درمجموع از 63 دانشگاه یا واحد دانشگاهی آزاد اسلامی، سراسری و علوم پزشکی هستند نزد خبرگزاری آنا محفوظ است.