جهان فناوری در هفته‌ای که گذشت/ ۶۸؛
روی خوش فضا به «جیمز وب» میلیارد دلاری/ ایران انحصار ساخت روبات جراح را از آمریکا گرفت
اتفاقات بسیاری طی هفته گذشته در جهان علم و فناوری رخ داد، پرتاب تلسکوپ جیمز وب به فضا و آغاز ماموریت این تلسکوپ فضایی یکی از شاخص‌ترین رویدادهای این هفته به شمار می‌رود.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، جهان علم و فناوری با سرعت زیادی در حال تغییر و پیشرفت است و هر لحظه خبری تازه از اکتشافات بشر و تولید محصولات پیشرفته منتشر می‌شود. از ابتدای هفته تاکنون خبرها و گزارش‌های مختلفی در این حوزه به اطلاع خوانندگان رسیده که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
جیمز وب به فضا پرتاب شد
تلسکوپ فضایی جیمز وب پس از بارها تعویق به فضا پرتاب شد. این تلسکوپ فضایی جایگزین و جانشین تلسکوپ هابل است. توسعه آن در سال ۱۹۹۶ آغاز شد و در ابتدا قرار بر این بود که تلسکوپ در سال ۲۰۰۷ به فضا پرتاب شود، اما این پرتاب طی تغییر برنامه‌ریزی‌ها به سال ۲۰۱۶ موکول شد. مشکلات متعددی باعث تأخیر این پرتاب و سه برابر شدن بودجه اولیه تلسکوپ شد. این فرآیند تقریبا ۱۰ میلیارد دلار هزینه شد. دانشمندان با پرتاب این تلسکوپ امیدوار هستند که به اکتشافات متعددی دست پیدا کنند و نشان دهد که کیهان در بدو تولد خود چه شکلی بوده است.
زیرساخت‌های شرکت‌های بیمه‌گر برای ارائه نسخه الکترونیکی آماده نیست
رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا در خصوص میزان آمادگی زیرساخت‌های دولت الکترونیک برای ارائه خدمات نسخه الکترونیکی اظهار کرد: اجباری شدن اجرای طرح نسخه الکترونیک مربوط به تاریخ یک دی ماه نیست بلکه از زمان نگارش قانون بودجه و ابلاغ آن اجباری شده است. درواقع می‌توان گفت اجرای صد درصد آن از ابتدای دی ماه آغاز شده است. نظر شورای اجرایی فناوری اطلاعات این نبود که صد درصد نسخ الکترونیکی شود ولی نمایندگان خواستار الکترونیکی شدن همه نسخه‌ها شدند.
به گفته وی؛ «زیرساخت‌های لازم برای اجرای کامل طرح ارائه نسخه الکترونیکی تا حد زیادی تحقق پیدا کرده ولی هنوز در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌بریم و آمادگی زیرساخت‌ها کافی نیست. نواقص کنونی در اجرای این طرح از چالش‌های وزارت بهداشت محسوب می‌شود. موضوع نسخه‌های الکترونیکی کاملا مرتبط به وزارت بهداشت و شرکت‌های بیمه‌گر است و ارتباطی به وزارت ارتباطات ندارد. اکنون در تمامی شهرهای کشور و بیش از ۸۰ درصد روستاها زیرساخت ارتباطی وجود دارد و از همین رو نمی‌توان گفت کمبودها در طرح نسخ الکترونیکی متوجه وزارت ارتباطات است لذا هرگونه تأخیری در اجرای طرح متوجه وزارت بهداشت است.»
کاهش خطای پزشکی با سامانه جراحی از راه دور
روبات جراح سینا نوعی سامانه جراحی از راه دور است که از دو بخش کنسول کنترل فرایند جراحی و مجموعه تخت جراحی، روبات جراح و تصویربردار تشکیل می‌شود. کنسول جراحی در اختیار جراح و روبات جراح نیز بر بالین بیمار قرار می‌گیرد. کنسول و روبات می‌توانند در یک اتاق باشند یا از فاصله دوری از هم قرار گرفته باشند، این امر به جراح اجازه می‌دهد که عمل جراحی را در خارج از اتاق عمل انجام دهد، بدین ترتیب جراح می‌تواند در اتاق کنار اتاق عمل باشد یا در شهر و کشور دیگری مستقر باشد. قابلیت انجام عمل جراحی از راه دور یکی از مزایای حائز اهمیت سامانه‌های روباتیک جراحی است. این سامانه جراحی از راه دور در دو مدل «فلکس» و «استریت» ساخته می‌شود. مدل فلکس برای جراحی‌های باز و مدل استریت برای جراحی‌های لاپاروسکوپی طراحی شده‌اند. شرح کامل این گزارش را در لینک زیر مطالعه کنید:
بیشتر بخوانید:
ایران انحصار ساخت روبات جراح را از آمریکا گرفت
در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا در اتاق‌های عمل از روبات‌های جراح استفاده می‌شود چراکه این سامانه‌ها مزایای بسیار دارند. وقتی جراح در کنسول جراحی دستش را یک سانتی‌متر تکان می‌دهد، ابزار جراحی که در شکم بیمار قرار دارد و حرکات دست جراح را کپی می‌کند، تنها یک میلی‌متر تکان می‌خورد. یعنی این سامانه دقت حرکتی جراح را ۱۰ برابر می‌کند یا به عبارت دیگر میزان خطا یک‌دهم می‌شود. هر خطایی که جراح انجام دهد، روبات یک‌دهم آن را انجام می‌دهد.
این سامانه لرزش‌ها را خنثی می‌کند، بنابراین وقتی دست جراح بلرزد، روبات حرکتی نمی‌کند. در کنسول جراحی محلی برای نشستن جراح طراحی شده تا به حالت نشسته جراحی را انجام دهد. مطالعات علمی نشان می‌دهد که سومین علت مرگ و میر در دنیا پس از سرطان و بیماری‌های قلبی، خطاهای پزشکی است. هر کاری برای کاهش خستگی جراح می‌تواند میزان خطای وی را کم کند. در جراحی روباتیک وقتی جراح می‌نشیند و کار می‌کند، کمتر خسته می‌شود. با استفاده از سامانه‌های روباتیک جراحی دیگر نیاز نیست که جراح شرایط سخت اتاق عمل را تحمل کند، نیازی به پوشیدن گان، ماسک و لباس استریل نیست. بنابراین راحت‌تر عمل جراحی را انجام می‌دهد.
مایکروسافت نام و قابلیت‌های دستیار صوتی خود را تغییر می‌دهد
شرکت مایکروسافت قصد دارد به‌زودی نام دستیار صوتی خود را تغییر داده و این سرویس را با ویژگی‌هایی جدید در اختیار کاربران قرار دهد. به اعتقاد کارشناسان فناوری دستیار صوتی کورتانا شکستی بزرگ برای شرکت مایکروسافت بود و این فناوری هرگز نتوانست با سایر دستیارهای صوتی در شرکت گوگل و الکسا رقابت کند. کورتانا در زمان معرفی ایده‌آل به نظر می‌رسید ولی پس از مدتی مشخص شد سرویس‌های مورد نظر کاربران را ارائه نمی‌دهد. حال مایکروسافت قصد دارد تغییراتی را در ویژگی‌های دستیار صوتی خود ایجاد کند.
مایکروسافت قصد دارد اسم دستیار صوتی خود را تغییر داده و از واژه Alyx برای آن استفاده کند. البته تغییرات در دستیار هوشمند مایکروسافت تنها به انتخاب عنوانی جدید برای آن محدود نمی‌شود و مایکروسافت قابلیت‌های جدیدی را برای جلب توجه بیشتر کاربران به آن اضافه می‌کند. ارتباط با نسخه اولیه کورتانا تنها از طریق زبان انگلیسی ممکن بود ولی به نظر می‌رسد در آینده همانند دستیار صوتی گوگل و الکسا کاربران از کشورهای مختلف و با زبان متفاوت با دستیار صوتی جدید مایکروسافت ارتباط برقرار کنند.
تلکام و گلایه‌هایی که پایان ندارد
بیست و دومین نمایشگاه تلکام روز پنجشنبه ۲ دی ماه با حضور بیش از ۶۰ شرکت فعال در حوزه صنعت مخابرات و فناوری اطلاعات افتتاح شد. در این نمایشگاه آخرین دستاوردهای صنعت مخابرات به نمایش گذاشته شد و جمعیت زیادی از علاقه‌مندان به فناوری جدیدترین محصولات شرکت‌های ایرانی مشاهده کردند. با توجه به رویکرد دولت سیزدهم برای توسعه و تکمیل شبکه ملی اطلاعات صنعت مخابرات و فناوری اطلاعات می‌تواند نقش ویژه‌ای در تکمیل این پروژه ملی داشته باشند. محصولات به نمایش درآمده در تلکام ۱۴۰۰ بخش کوچکی از توانمندی‌های داخلی در حوزه فناوری اطلاعات است و به اعتقاد بسیاری از فعالان این حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی می‌توانند مسیر توسعه شبکه‌های ارتباطی در کشور را هموار سازند. شرح کامل این گزارش را در لینک زیر مطالعه کنید:
بیشتر بخوانید:
نارضایتی فعالان صنعت مخابرات از تعرفه‌گذاری اینترنت
توسعه نامتوازن شبکه‌های پهن‌باند سیار و ثابت در یک دهه گذشته موجب شده بستر لازم برای ارائه خدمات مطلوب در حوزه اینترنت ثابت فراهم نشود و از همین اپراتورهای ثابت و سیار کشور با مشکلات زیادی مواجه هستند. کشورهای مختلف دنیا به منظور توسعه شبکه‌های ارتباطی خود سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در زمینه اینترنت ثابت کرده و با توجه به مقرون به صرفه بودن سرویس‌های این بخش نسبت به پهن‌باند سیار کاربران تمایل بیشتری به استفاده از آن دارند. مدیران شرکت‌های سرویس‌دهنده اینترنت در بخش ثابت عدم اصلاح تعرفه سرویس‌های مخابراتی و آماده نبودن زیرساخت‌های فنی را مهم‌ترین علل عقب‌ماندگی شبکه پهن‌باند ثابت نسبت به سیار می‌دانند.
بیست و دومین نمایشگاه مخابرات، فناوری اطلاعات و راه‌حل‌های نوآورانه روز یکشنبه ۵ دی ماه به کار خود پایان داد و مسئولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن بازدید از این نمایشگاه وعده‌های مختلفی به فعالان صنعت مخابرات دادند.
دانشمندان هم در تشخیص فسیل‌های مشهور اشتباه می‌کنند
افراد از قشر عام تصاویری از جانوران ماقبل تاریخ را که در کتاب‌های دوران کودکی‌شان آمده، بسیار ساده می‌بینند، اما کنار هم قرار دادن گذشته تاریک زمین بسیار سخت‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. دانشمندان باید به استخوان‌های تکه‌تکه، ردپاهای فرسوده، آثار در سنگ‌ها توجه و تکیه کنند. این آثار برای بررسی مفید است، اما این‌ها همیشه جزئیات دقیق حیوان پیچیده، زنده و تنفسی را که از آن‌جا عبور کرده یا مرده است، نشان نمی‌دهد. گاهی محققان با توجه به تصاویر در حین انجام کار اشتباه می‌کنند.
تولید ثروت و برق از طلای کثیف
بر اساس آمارها میزان تولید زباله در ایران حداقل دو برابر میانگین جهانی است؛ روزانه در جهان ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم اما در ایران ۶۰۰ گرم زباله تولید می‌شود. زباله‌ها و پسماندهایی که شیرابه‌های آنها اثرات زیست محیطی فراوانی به بار می‌آورد اما اگر با راهکارهای اساسی و درست علمی مدیریت شوند، ضمن رفع معضلات زیست محیطی، سودآوری به همراه دارند و اشتغال‌زایی می‌کنند. در حال حاضر به غیر از زباله‌های شهری و بیمارستانی که مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد می‌کنند، زباله‌ها و پساب‌های آلوده صنایع مختلف و همچنین زباله‌های الکتریکی و الکترونیکی باعث ورود مقدار زیادی فلز سنگین مانند کروم، کادمیوم، نیکل، کبالت، روی و سرب به محیط زیست می‌شوند. هم‌اکنون کشورهای پیشروی دنیا راهکارهای اساسی و علمی ویژه‌ای برای مدیریت این زباله‌ها و پسماندها به کار گرفته‌اند. شرح کامل این گزارش را در لینک زیر مطالعه کنید:
بیشتر بخوانید:
مشکل اصلی دفن پسماندها مدیریتی است
محمدعلی عبدلی، استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران و پژوهشگر محیط زیست می‌گوید؛ «در ایران نخستین قانون مدیریت پسماند سال ۱۳۸۳ تصویب و سال بعد از آن نیز آیین‌نامه اجرایی آن ابلاغ شد. قرار بود تا سال ۱۳۹۳ نیز بازیافت جداسازی از مبدأ در شهرهایمان رخ دهد که عملا اتفاق نیفتاد. هرچند وجود این قانون بهتر از نبودنش است اما متأسفانه همین قانون هم اجرا نشده است. در حقیقت باید ما قانونی پیرامون مسائل زیست محیطی و مدیریت پسماند وضع کنیم که رسیدن به آن قابل اجرا باشد. همچنین مکانیزم مالی و اجرایی هم در آن دیده شود. زمانی که ما این مسائل را رعایت نمی‌کنیم و فقط در حد گزینشی قوانین ترجمه‌شده را کنار هم می‌گذاریم نباید انتظار داشته باشیم به نتیجه مطلوبی هم برسیم. ضمن اینکه باید زیرساخت‌های این امر نیز فراهم شود. متاسفانه هم‌اکنون این اقدامات در ایران انجام نشده اما امیدواریم در آینده نزدیک اتفاق بیفتد.»
به گفته وی «بحث مدیریت پسماند در کشورمان یک ضرورت است. مسئله‌ای که اصلا به تکنولوژی خاصی نیاز ندارد. در حال حاضر مشکل اصلی ما در دفن پسماندها مدیریت ناکارآمد است نه تکنولوژی. ما فعلا در زمینه تکنولوژی هیچ مشکلی نداریم زیرا در الفبای ابتدایی این کار هستیم. حتی اگر در این زمینه هم پیشرفت کنیم، بعدها به تکنولوژی نیاز داریم که می‌توانیم با اتکا به توانمندی‌های داخلی آن را تأمین کنیم.»
جیمز وب از مدار ماه عبور کرد
جیمز وب از مسیر ماه عبور کرد و گام بعدی باز شدن آفتابگیرهای خورشیدی آن است. ریزکوک‌ها مسیر وب را پس از پرتاب به خوبی تنظیم می‌کنند. مدت زمان سوختن احتراق موتور به عملکرد پرتابگر آریان ۵ بستگی دارد. در وسط مسیر سه مانور برای تصحیح «MCC» وجود دارد که شامل «MCC-۱a»، «MCC-۱b» و «MCC-۲» است.
اولین مرحله تصحیح گذرانده شد. الان در در مرحله دوم تصحیح به سر می‌برد. اولین رایت تصحیح MCC-۱a، مهم‌ترین و تنها عملیاتی است که از حساسیت زمانی بالایی برخوردار است. در مرحله دومی MCC-۱b، نسبت به مرحله اول سوختگی احتراق موتور کوتاه‌تر است که قبل از شروع برنامه‌ریزی قرارگیری محافظ خورشیدی انجام می‌شود. آخرین مانور، MCC-۲، که ۲۹ روز پس از پرتاب انجام شد، برای قرار دادن جیمز وب در مدار بهینه اطراف نقاط لاگرانژ طراحی شده است.
سرعت اینترنت ماهواره‌ای کاهش یافت
اسپیس‌ایکس به هزار ماهواره در مدار لئو(LEO) برای برقرار ارتباط بین ایستگاه‌های زمینی و تجهیزات اینترنت ماهواره‌ای در فضا نیاز دارد. البته این شرکت قصد دارد برای پوشش جهانی اینترنت بیش از ۳۰ هزار ماهواره را به مدار زمین پرتاب کند حتی برخی از منابع نزدیک به این شرکت اعلام کردند احتمالاً تعداد ماهواره‌های این شرکت به بیش از ۴۲ هزار ماهواره خواهد رسید. ایلان ماسک رئیس شرکت اسپیس‌ایکس مدعی است پروژه استارلینک سریع‌ترین سرعت اینترنت در جهان را ارائه می‌دهد ولی بررسی‌های اخیر حاکی از آن است که سرعت اینترنت ماهواره‌ای تا حد زیادی کاهش یافته است.
طبق بررسی‌های انجام شده سرعت اینترنت ماهواره‌ای به دلایلی نامعلوم نسبت به سال گذشته نیز در مناطقی از آمریکا کاهش یافته و این درحالی است این شرکت از سال گذشته تاکنون تعداد بیشتری ماهواره را به فضا فرستاده و انتظار می‌رود کیفیت سرویس‌های در حال ارائه از پروژه استارلینک افزایش یابد. در دسامبر سال ۲۰۲۱ موشک فالکون ۹ اسپیس‌ایکس بیش از ۵۲ ماهواره قابل استفاده در پروژه استارلینک را به مدار زمین رساند و با احتساب این ماهواره‌ها تعداد کل ماهواره‌های استارلینک به بیش از ۲ هزار ماهواره رسید. اسپیس‌ایکس مدعی است تعداد ماهواره‌های خود را تا سال ۲۰۲۲ تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد.
فرمول درمان سرطان در دستان محققان ایرانی
محمد عبدالاحد که عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و یکی از برگزیدگان جایزه مصطفی(ص) است، موفق به ساخت دستگاهی به نام «پروب تشخیص تومور به روش آمپدانس» شده که به رادیولوژیست کمک می‌کند تا بدخیم بودن یا نبودن تومور را شناسایی کند. بدین ترتیب پزشک درمی‌یابد که آیا توده «های‌ریسک» است و نیازی به بیوپسی دارد. در این دستگاه یک سوزن فعال الکتریکی زیر دسته پراب سونوگرافی قرار می‌گیرد تا رادیولوژیست بهتر تشخیص دهد که توده در مرحله های‌ریسک قرار دارد، نیاز به آزمایش‌های بیشتر، ام‌آرآی، سی‌تی اسکن یا بیوپسی دارد.
این سوزن وقتی با سطح پوست تماس پیدا می‌کند، سیگنال‌های لازم را جمع‌آوری کرده و رادیولوژیست می‌تواند درباره میزان خطر تومور قضاوت کند. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا تصمیم درستی در خصوص انجام بیوپسی بگیرد. این دستگاه به رادیولوژیست کمک می‌کند تا وضعیت توده در پستان بیمار را بررسی کند. بایرد الگویی استاندارد در توضیحات و گزارش‌های سونوگرافی است که افزایش آن ریسک سرطان پستان نیز افزایش می‌یابد. این استاندارد بین صفر تا ۶ حرکت می‌کند. شرح کامل این گزارش را در لینک زیر مطالعه کنید:
بیشتر بخوانید:
تومورهای سرطانی به راحتی تشخیص داده می‌شوند
این برگزیده جایزه مصطفی دستگاهی نیز برای تشخیص میزان راس (ROS) یا گونه‌های اکسیژن واکنش‌پذیر نوتروفیل‌ها طراحی و تولید کرده است. به گفته عبدالاحد؛ «در بدن انسان دو مدل نوتروفیل وجود دارد که یکی از آنها غلظت کم و دیگری غلظت بالاست. در سرطان‌های بافت جامد میزان نوتروفیل‌های غلظت کم به طور قابل‌توجهی بالا می‌رود. پزشک می‌تواند با استفاده از این دستگاه و پیش از این که آزمایش‌های تشخیصی را شروع کند، میزان نوتروفیل بدن بیمار را اندازه‌گیری کند.»
وی می‌گوید؛ «این دستگاه طی ۱۰ ثانیه و تنها با استفاده از چند قطره خون می‌تواند میزان غلظت نوتروفیل غلظت کم خون را مشخص کند. در صورتی که سطح این نوتروفیل در خون بالا باشد، احتمال بدخیم بودن توده بالا می‌رود. البته بیمار در زمان نمونه‌گیری نباید به بیماری عفونی یا التهابی مبتلا باشد تا بتوان به جواب دستگاه اعتماد کرد. این دستگاه روی بیماران مبتلا به سرطان پستان و سرطان اطفال آزمایش شده است.»
جیمز وب بال‌های خورشیدی خود را گشود
تلسکوپ فضایی جیمز وب از مدار ماه به‌طور کامل عبور کرده است. این تلسکوپ دیگر از دسترس دانشمندان خارج شده است و در هنگام بروز مشکل شرایط رفع آن دشوار می‌شود. در حال حاضر در حساس‌ترین مراحل خود یعنی باز شدن محافظ آفتاب‌گیر به سر می‌برد. طبق بیانیه‌ای از ناسا، در روز چهارشنبه بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی ناسا، محافظ خورشیدی خود را به‌طور کامل باز کرد.
«ساختار محافظ خورشیدی» (UPS) از پنج غشای ضدآفتاب تاشو تلسکوپ جیمز وب پشتیبانی می‌کند. فضاپیما قبل از این مرحله، برای ارائه دمای گرم‌تر در UPS رو به‌جلو مانور داده شده است. این مانور موفقیت‌آمیز طی پنج روز در جهت باز شدن محافظ‌های خورشیدی انجام شد.
انتهای پیام/۴۰۲۱/پ
انتهای پیام/
با استفاده مجدد از زباله‌های زیستی:
