نقش مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری در تدوین سند ملی آمایش سرزمین

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، علیرضا آزموده اردلان، پژوهشگر حوزه آینده‌پژوهی و استاد تمام دانشگاه تهران در یادداشتی نوشت: تنظیم روابط بین عوامل انسانی، اقتصادی و محیطی با انگیزه بهره‌مندی از سرزمین در راستای استفاده شایسته و پایدار از توانِ انسانی و طبیعی، موردتوجه آمایش سرزمین است به بیانی دیگر، آمایش سرزمین به دنبال چیدمان ۳ مؤلفه مهم جمعیت، سرمایه و منابع طبیعی برای تحقق مطلوب‌ترین، عادلانه‌ترین و پایدارترین سازمان فضایی در سرزمین است.

در این راستا، آمایش سرزمین در چارچوب اصول مصوب، از طریق حفاظت کاربری‌های پایدار اراضی، افزایش بهره‌وری، کارایی و بازده اقتصادی، گسترش عدالت اجتماعی، رفع فقر و محرومیت، برقراری تعادل و توازن در برخورداری از سطح معقول توسعه و رفاه در تمام مناطق جغرافیایی، ایجاد و تحکیم پیوندهای اقتصادی درون و برون منطقه‌ای و هماهنگ‌سازی تأثیرات فضایی–زمانی سیاست‌های بخشی، استانی، منطقه‌ای و ملی به‌گونه‌ای عمل کرده تا بتواند اهداف چشم‌انداز بلندمدت توسعه کشور و مدیریت یکپارچه سرزمین را به‌صورت تحقق‌پذیر، متوازن، پایدار و عادلانه عملی سازد.

در مجموع آمایش سرزمین، نوعی برنامه‌ریزی فضاییِ راهبردی است و با بهره‌مندی از خِرد، دانش و بینشِ سرزمینی به دنبال تحقق اهدافی شامل توسعه فضاییِ متعادل و متوازنِ سرزمین با رعایت توان اکولوژیک؛ حفظ وحدت و یکپارچگی سرزمین؛ بهره‌وری بهینه از سرزمین، متناسب با ظرفیت‌های فضایی و موقعیت مکانی همچون تاب ارتباطی و اقتصادِ دریا پایه است.

همچنین توجه ویژه به قلمروهای خاص سرزمینی؛ کاهش اختلاف در بهره‌مندی نواحی و اقوام گوناگون کشور از مواهب توسعه؛ ارتقا بهره‌وری و کارایی اقتصادی؛ ارتقا رقابت‌پذیری بین‌المللی، مبتنی بر فعال‌سازی مزیت‌های مغفول و خلق مزیت‌های جدیدِ سرزمینی و ارتقاء کیفیت زندگیِ ساکنانِ همه مناطق کشور نیز از اهداف دیگر آن به‌شمار می‌رود.

آمایش سرزمین با عنایت به اهمیت موضوع، ضرورت و نقش آن در نظام برنامه‌ریزی همواره مورد تأکید سازمان برنامه‌وبودجه کشور بوده به‌نحوی‌که در ۵ دهه گذشته، ۴ دوره مطالعات آمایش سرزمین در کشور تجربه‌شده است.

در ادامه تلاش‌های صورت گرفته برای تدوین سند ملی آمایش سرزمین پس از آغاز به کار دولت یازدهم و احیای سازمان برنامه‌وبودجه کشور با توجه به اهمیت موضوع و با استناد به تکلیف قانونیِ ماده ۲۰ قانون برنامه ششم توسعه، تدوین سند ملی آمایش سرزمین مدنظر قرار گرفت و انجام آن به مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سپرده شد.

متعاقب آن مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری به‌منظور بهره‌مندی حداکثری از مجموعه مطالعات و گزارش‌های انجام‌شده در کشور؛ بهره‌گیری از تمام اندوخته دولت و توان علمی کشور در راستای تدوینِ سندی جامع به‌عنوان نقشه راه توسعه بلندمدت کشور، ساختار اجرایی تدوین سند ملی آمایش باهدف عضویت معاونت وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و همچنین اساتید و صاحب‌نظران برجسته کشور در ترکیب تمامی کارگروه‌ها، شکل داد.

بر این اساس مطالعات سند ملی آمایش سرزمین در قالب ۹۰ گروه مطالعاتی با حضور بیش از ۴۰ نفر از صاحب‌نظران برجسته کشور و کارشناسان مجرب در حوزه‌های جمعیتی، محیط‌زیست، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انجام پذیرفت و نتایج حاصل از سند ملی آمایش سرزمین، راهنمای مناسبی برای تمامی ذی‌نفعان بوده و نویدبخش تحقق توسعه پایدار در سرزمین ایران است.

انتهای پیام/۴۱۶۷/