تک‌روی در فناوری اطلاعات معنی ندارد/ از فناوری بومی غفلت نکنیم

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، روند توسعه اقتصادی کشورهای مختلف در سراسر دنیا حاکی از آن است که ابزارهای فناوری در ارتقای کیفیت محصولات صنایع گوناگون تأثیر بسزایی دارد و کشورهایی که بیشترین میزان سرمایه‌گذاری را در زمینه فناوری‌های هوشمند کرده‌اند از لحاظ اقتصادی نیز به جایگاه مطلوبی در سطح دنیا دست پیدا می‌کنند. به اعتقاد کارشناسان دولت‌ها باید تمام تمرکز خود را بر توسعه اقتصاد دیجیتال قرار داده و با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم فرصت شکوفایی استعدادها و عمل شدن ایده‌های خلاقانه را مهیا سازند.

بدون شک توجه به اقتصاد دیجیتال و ظرفیت‌های کم‌نظیر صنعت فناوری اطلاعات فرصت‌های اقتصادی زیادی را برای کشور ایجاد می‌کند. در سال‌های اخیر کسب‌وکارهای دانش‌بنیان که از ابزارهای فناوری اطلاعات برای تحقق برنامه‌های خود استفاده می‌کنند، از لحاظ کمی و کیفی رشد خوبی را تجربه کرده و نشان داده‌اند در صورتی که به این بنگاه‌های اقتصادی کوچک توجه کافی شود می‌توانند اشتغال‌زایی و درآمدزایی بالایی داشته باشند. البته دستیابی به نقطه تعالی در اقتصاد دیجیتال با وجود رقابت شدید در این حوزه و تحریم‌های ظالمانه علیه شرکت‌های ایرانی به هیچ وجه آسان نیست ولی اگر زیرساخت‌های لازم برای فعالان صنعت فناوری اطلاعات فراهم شود قطعاً نه تنها نیاز داخلی بلکه صادرات محصولات ایرانی نیز تسهیل خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

نگاه تبعیض‌آمیز مسئولان به پیام‌رسان‌های ایرانی نسبت به نمونه خارجی/ افزایش ضریب ایمنی در حوزه فناوری اطلاعات موجب جذب سرمایه‌گذاری بیشتر است

غفلت از صنعت فناوری اطلاعات صدمات زیادی را به کشور وارد کرد/ استفاده از ابزار دیپلماسی برای دستیابی به اهداف اقتصاد دیجیتال

در همین رابطه با حسین نوری‌خواه، مدرس دانشگاه و پژوهشگر فناوری گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

ارتقای بازدهی صنعت فناوری اطلاعات خطر تهدیدات سایبری را کاهش می‌دهد

آنا: افزایش دسترسی مردم به اینترنت در چند سال گذشته چه تأثیری بر صنعت فناوری اطلاعات داشته است؟

نوری‌خواه: به طور کلی گسترش ارتباطات در کشور مثبت است و می‌تواند عاملی برای بهبود جایگاه فناوری اطلاعات ایران باشد. البته افزایش دسترسی به اینترنت بدون در نظر گرفتن تمامی جوانب آن لزوماً پیامدهای مثبتی برای کشور ندارد و باید در این حوزه به تمامی نکات توجه کنیم. یعنی در کنار دسترسی به اینترنت باید تمامی زیرساخت‌ها در کشور توسعه یابد. توسعه زیرساخت‌های امنیتی می‌تواند از بروز بسیاری از اختلالات و اشکالات جلوگیری کند. متأسفانه مهندسان ایرانی به دلیل تحریم‌ها به بسیاری از امکانات بین‌المللی دسترسی ندارند و این موضوع در مواردی مانند مرورگرهای داخلی تأثیر سوء خود را نشان داده است.

یکی از چالش‌هایی که در زمینه بومی‌سازی صنعت فناوری اطلاعات با آن مواجه هستیم کپی‌برداری صرف از محصولات غیرایرانی است در واقع زمانی می‌توانیم به شکوفایی و موفقیت در این صنعت برسیم که نوآوری داشته باشیم.

در چند سال گذشته اقداماتی در زمینه توسعه موتورهای جست‌وجو و پست الکترونیکی ایرانی انجام شد ولی موفقیت‌آمیز نبود. نگاه دولت‌ها در این حوزه به این صورت بود که ابزارهای فناوری توسط بخش خصوصی باید توسعه یابد ولی بخش خصوصی امکانات و سرمایه لازم را در اختیار نداشت و از طرفی مدل اقتصادی نیز برای اجرای پروژه‌های ملی تعریف نشده است. در حوزه صنعت فناوری اطلاعات برخی از وظایف بر عهده دولت است که از جمله آن‌ها می‌توان به ارتقای امنیت سایبری کشور و مقابله با تهدیدهای این بخش اشاره کرد. در این زمینه هر دستگاه باید به طور مستقل وظیفه خود را انجام دهد و شرایط ایمن و پایدار برای فعالیت شاغلان صنعت فناوری اطلاعات فراهم کند. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این حوزه وظایف مهمی را بر عهده دارد.

اعتماد به توان داخلی، کلید توسعه صنعت فناوری اطلاعات

آنا: اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات چگونه می‌تواند امنیت سایبری کشور را افزایش داده و زمینه توسعه صنعت فناوری اطلاعات را فراهم کند؟

نوری‌خواه: اگر شبکه ملی اطلاعات را تنها وسیله برای دسترسی به اینترنت تعریف کنیم وجود آن لازم است ولی لزوماً به توسعه صنعت فناوری اطلاعات کمک نمی‌کند. برای توسعه این صنعت کشور باید به سمت گسترش استفاده از خدمات و فناوری‌های بومی پیش برود. اکنون بسیاری از محصولات صنعت فناوری اطلاعات از قطعات غیرایرانی ساخته شده و حتی در مواردی برای تولید محصول نهایی از تجربه کارشناسان خارجی استفاده می‌شود. یعنی با وجود اینکه سالانه هزینه زیادی برای خرید تجهیزات خارجی و استخدام کارشناسان غیرایرانی پرداخت می‌شود ولی دولت‌مردان توجه درستی به ظرفیت‌های داخلی ندارند. یعنی اگر واقعاً بخواهیم جایگاه صنعت فناوری اطلاعات ایران را بالا ببریم باید به آنچه در داخل کشور داریم توجه کنیم.

اکنون مشاهده می‌کنیم که برخی از کشورهای همسایه ایران با اعتماد به توان داخلی در چند سال گذشته پیشرفت‌های جدی را در صنعت فناوری اطلاعات داشته‌اند. بار دیگر تأکید می‌کنم اگر می‌خواهیم در این حوزه موفق باشیم باید به سمت استفاده از محصولات بومی برویم. یکی از چالش‌هایی که در زمینه بومی‌سازی صنعت فناوری اطلاعات با آن مواجه هستیم، کپی‌برداری صرف از محصولات غیرایرانی است؛ در واقع زمانی می‌توانیم به شکوفایی و موفقیت در این صنعت برسیم که نوآوری داشته باشیم. البته پیش از هر اقدامی باید زیرساخت‌های لازم برای ارائه نوآوری فراهم شود.

یک کشور به صورت تنها و انفرادی خیلی سخت می‌تواند به نتایج خوبی در صنعت آی‌سی‌تی(ICT) برسد.

حرکت در مسیر توسعه شبکه ملی اطلاعات و استفاده از فناوری‌های بومی قطعاً می‌تواند عاملی برای ارتقای سطح کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان باشد. وقتی شرکتی ایرانی می‌خواهد محصولی را تولید کند اگر این آسودگی خاطر را داشته باشد که بازار خوبی برای محصولاتش وجود دارد قطعاً کیفیت و کمیت کالاهای نهایی خود را افزایش می‌دهد. به دلیل تحریم شرکت‌های خارجی در موارد زیادی اقدام به تجارت با شرکت‌های ایرانی نمی‌کنند و حمایت دولت از دستاوردهای داخلی می‌تواند پشتوانه‌ای محکم برای فعالان صنعت فناوری اطلاعات باشد. در چنین شرایطی می‌توان علاوه بر توسعه شبکه ارتباطی، قدرت سایبری کشور برای مقابله با تهدیدها را نیز افزایش داد.

اهمیت ویژه توجه به دیپلماسی فناوری در صنعت آی‌سی‌تی

آنا: در مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال استفاده از ابزار دیپلماسی فناوری و ارتباط با کشورهای صاحب نام تا چه میزان بر ارتقای جایگاه صنعت فناوری اطلاعات مؤثر است؟

نوری‌خواه: هر کشوری که در صنعت فناوری اطلاعات موفق بوده، به دیپلماسی فناوری و ارتباط با کشورهای دیگر توجه کرده است. بدون شک تجربه و توانایی همه کشورها در حوزه فناوری اطلاعات یکسان نیست و همکاری‌های بین‌المللی می‌تواند زمینه رشد این صنعت در اقصی نقاط جهان را فراهم کند. اگرچه ایران به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا امکان ارتباط با بسیار از شرکت‌های پیشرفته فناوری اطلاعات را ندارد ولی می‌توانیم با کشورهای دوست نظیر روسیه و چین و کشورهای اوراسیا همکاری کنیم. یک کشور به صورت تنها و انفرادی خیلی سخت می‌تواند به نتایج خوبی در صنعت آی‌سی‌تی(ICT) برسد.

بیشتر بخوانید:

دستگاه دیپلماسی توجه کافی به صنعت فناوری اطلاعات ندارد/ ارتقای بهره‌وری صنایع با به‌کارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات

باید نگرش‌ها درباره حمایت از کسب‌وکارهای ایرانی تغییر کند/ حل مشکلات صنعت فناوری اطلاعات با تعامل بخش خصوصی و دولتی

نمی‌توانیم همه محصولات را به‌تنهایی تولید و باید بخش از نیاز خود را در تعامل با کشورهای دیگر رفع کنیم. دیپلماسی فناوری و توجه به موضوعات اقتصادی در روابط دیپلماتیک با کشورهای مختلف جهان تنها محدود به صنعت فناوری اطلاعات نیست و در تمامی حوزه‌ها تأثیر مثبتی دارد.

انتهای پیام/۴۱۴۴/پ