دیگ جوشان درخشان‌ترین کهکشان کیهان در حال سر رفتن است

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ESO، در توضیح اختروش یا کوازار باید گفت که هسته فعال کهکشان‌هایی دوردست با سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم هستند که فواره‌هایی نیرومند از ذرات و پرتوهای الکترومغناطیسی به بیرون ساطع می‌کنند. بیشتر اختروش‌ها بسیار درخشانند ولی درصد کمی از این اجرام پرانرژی از یک گونه نامعمول به نام «هات‌داگ»ها (Hot DOGs) –به معنی کهکشان‌های داغ پنهان در غبار- هستند؛ از جمله همین کهکشان که درخشان‌ترین کهکشان شناخته شده کیهان نام گرفته است.

تیمی از محققان با رهبری تانیو دیاز- سانتوس از شیلی برای نخستین بار از قابلیت‌های منحصر به‌فرد آلما برای نگاه کردن به داخل کهکشان W2246-0526 و ردیابی حرکت اتم‌های کربن یونیزه‌شده در میان ستاره‌های این کهکشان استفاده کرده‌اند.

دیاز- سانتوس در این مورد می‌گوید: «حجم عظیم مواد بین‌ستاره‌ای در یک آشفتگی شدید و بسیار پویا یافتیم که با سرعت حدود 2 میلیون کیلومتر در ساعت در فضای کهکشان جابه‌جا می‌شود».

ستاره‌شناسان معتقدند که این رفتار آشفته می‌تواند به دلیل درخشندگی بیش از حد این کهکشان باشد. درخشندگی W2246-0526 به اندازه 350 تریلیون برابر درخشندگی خورشید است. این درخشندگی خیره‌کننده به وسیله دیسکی از گازی که بسیار داغ است به وجود می‌آید و مارپیچ‌وار به سمت سیاه‌چاله ابرپرجرم در مرکز این کهکشان حرکت می‌کند و همین سرعت بالا نیز موجب بالا رفتن شدید دمای آن شده است. نور این دیسک درخشنده در مرکز این هات‌داگ نمی‌تواند مستقیم آزاد شود زیرا از طریق لایه‌ای ضخیم از غباری که در اطرافش قرار دارد، جذب می‌شود. این لایه غبار با جذب این نور، انرژی به شکل نور مادون قرمز از خود گسیل می‌کند.

تشعشع قوی مادون قرمز تاثیر مستقیم و شدید روی کل کهکشان می‌گذارد و موجب می‌شود که درخشندگی منطقه اطراف این سیاه‌چاله دست‌کم 100 برابر درخشندگی بقیه کهکشان به نظر برسد و در نتیجه، تابش شدید دیسک W2246-0526 گرچه منطقه‌ای است ولی تاثیری شدید بر کل کهکشان دارد.

پیتر آیزنهارت، یکی دیگر از دانشمندان پروژه WISE در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنای کالیفرنیا می‌گوید: «زمانی که پی به انرژی عظیم مادون قرمز این کهکشان بردیم، حدس زدیم که این کهکشان در مرحله دگرگونی‌اش به سر می‌برد».

روبرتو آسف، رهبر مشاهدات آلما می‌گوید: «هم‌اکنون آلما به ما نشان داده که دیگ جوشان این کهکشان در حال سر رفتن است».

دانشمندان معتقدند که اگر این وضع آشفته ادامه یابد، تابش شدید مادون قرمز همه گازهای میان‌ستاره‌‌ای این کهکشان را بیرون خواهد ریخت. چنانکه مدل‌های تکامل کهکشانی بر پایه داده‌های آلما نشان می‌دهد که گازهای میان‎ستاره‌ای همین حالا هم در همه جهات از کهکشان بیرون زده‌اند.

مترجم: نسترن صائبی