موضوع حجاب نیاز به تبیین دارد/ لزوم رسیدگی به مطالبات اساتید معارف

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در هر دانشگاه کشور دفتری دارد و امور فرهنگی با رویکرد دینی و مذهبی را دنبال می‌کند. از زمان مدیریت دکتر محمدمهدی طهرانچی در دانشگاه آزاد اسلامی به این نهاد توجه بیشتری شده و تعداد دفاتر آن در واحدها دوبرابر شده است.

در این زمینه با حجت الاسلام محمد شریفانی مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

آنا: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استقلال آن‌چنانی نداشت اما با ورود شما کلاً شیوه کار تغییر کرد؛ ابتدا بفرمایید این اقدامات چطور انجام شد و به مرحله کنونی رسید؟

حجت‌الاسلام شریفانی: به‌عنوان مقدمه باید بگویم که از بعد از شروع انقلاب اسلامی به دلیل اسلامیت نظام در سطوح مختلف فضاهای ترویج فرهنگ دینی به شکل‌های گوناگون راه‌اندازی شد. در دانشگاه‌ها نیز دفتری به نام دفتر مقام معظم رهبری با هدف ترویج و گسترش فرهنگ دینی-قرآنی و نشر معارف اسلامی، قرآن و عترت تأسیس شد.

رسالت این دفتر نشر اخلاق، معنویت و معارف دینی است و به خاطر اینکه قرآن و عترت برای ما ذاتاً ارزشمند و مورد علاقه است. البته هر حوزه‌ای کارشناس مربوط به خود را نیاز دارد، پزشکی کارشناس خودش، مهندسی کارشناس خودش، امور دینی هم کارشناس مناسب خودش را می‌طلبد.

در این مسیر افرادی که دارای صلاحیت‌های نسبی طبق ضوابط باشند برای این کار انتخاب می‌شوند. دفتر نهاد نیز اساسنامه‌ای دارد که بر محور همین مسائل است و در دانشگاه‌ها مأمور به انجام وظایف مربوطه هستند.

حال بسته به مجموعه شرایط محیطی و مسئولان نهاد فعالیت‌های دینی در دستور کار قرار می‌گیرد. دانشگاه آزاد اسلامی هم تا قبل از این، دفتری در سازمان مرکزی داشت که در ۳۰ استان از طرف خود نهاد، نمایندگانی حضور داشتند. البته ما معتقدیم که امکان راه‌اندازی این دفتر در همه واحدها وجود ندارد. بنابراین این دفتر در ۳۰ استان از قبل تشکیل شده بود و استانی اداره می‌شد.

بعد از آمدن مدیریت جدید در دانشگاه به پیشنهاد مدیریت و جمع زیادی از مراکز و واحدها، مقرر شد در واحدهایی که بیش از ۵ هزار دانشجو دارند، یک معاونت به مجموعه اضافه شود به دلیل اینکه حضور یک روحانی در بین ۵ هزار دانشجو یک امر ضروری است، همان‌طور که وجود یک پزشک در بین ۵ هزار دانشجو لازم است چراکه بالاخره افرادی مریض می‌شوند به پزشک مراجعه می‌کنند، یک روحانی هم به‌عنوان یک کارشناس دینی پاسخگوی سؤالات دینی، برگزاری مسائل نماز جماعت، هیئت‌های مذهبی، مسائل قرآنی باید در محیط دانشگاه حضور داشته باشد.

البته وجود چنین کسی حتی در بین یک هزار دانشجو هم ضروری است منتهی امکانات لازم نه از طرف نهاد و نه از طرف دانشگاه وجود ندارد که بخواهیم در همه واحدها چنین چیزی باشد اما با این حال هیئت‌امنای محترم در مورد واحدهایی که بالای ۵ هزار نفر دانشجو داشتند یک مصوبه‌ داشت که معاون نهاد حضور داشته باشد. بر این اساس حدود ۳۵ تا ۴۰ واحد انتخاب شدند و الآن ۳۰ معاون در این مراکز مستقر شده‌اند و طبق گزارش‌هایی که رسیده نسبتاً هم موفق بوده‌اند.

بیشتر بخوانید:

تمرکز اصلی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی بر موضوع مهدویت است/ برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در دستور کار قرار دارد

دانشگاه آزاد اسلامی اردوگاه انقلاب اسلامی است/ حق غفلت، سستی و بی توجهی نداریم

آنا: اکنون در مجموع تعداد دفاتر و معاونان نهاد چقدر است؟

حجت‌الاسلام شریفانی: حدوداً ۶۰ دفتر شامل مسئول و معاون داریم که ۳۰ نفر آن‌ها قبلاً بودند ۳۰ نفر هم اضافه شدند.

آنا: با توجه به اینکه الآن برنامه پنج ساله دانشگاه در حال نوشتن است و در این جلسه اخیر هیئت امنا هم کلیاتش مورد تصویب قرار گرفت، برنامه‌های نهاد در این زمینه چیست؟

حجت‌الاسلام شریفانی: در همه دانشگاه‌ها اعم از دانشگاه آزاد و دولتی‌ معاونت فرهنگی و دفاتر نهاد وجود دارد. معاونت فرهنگی معمولاً به کارهای دانشجویی، هنری، ادبی، ورزشی، کانون‌های دانشگاهی در حوزه‌های گوناگون می‌پردازد.

دفاتر نهاد بیشتر مسائلی که سبقه دینی، معنوی و تا حدودی اخلاقی دارد، دنبال می‌کند و به تبیین و نشر و توسعه این برنامه‌ها می‌پردازد که از قبیل برگزاری نماز جماعت، برگزاری مراسم و هیئت‌های مذهبی، جلسات هم‌اندیشی اساتید است.

برگزاری کلاس‌های معارف و انتخاب و جذب استاد و نظارت بر کلاس، سروسامان دادن به کلاس‌ها، تأمین محتوی و تدوین متون مربوط به آن‌ها، اردوهای زیارتی، البته الآن به دلیل کرونا تعطیل شده است ولی وقتی که برقرار بود سفرهای زیارتی مانند عمره، عتبات، مشهدالرضا، جمکران، معمولاً از سوی دفاتر نهاد دنبال می‌شد.

جشن ازدواج دانشجویی در کنار بارگاه ملکوتی امام هشتم (ع) برای زوج‌های جوان از دیگر فعالیت‌های نهاد است.

همچنین در دانشگاه آزاد اسلامی یک جشنواره قرآن و عترت برگزار می‌شود که در دانشگاه‌های دیگر هم برقرار است این جشنواره به عهده معاونت دانشجویی بود، با یک توافق‌هایی به دفتر نهاد منتقل شده البته هنوز به‌صورت کامل با زیرساخت‌هایش این نقل‌وانتقال اتفاق نیفتاده ولی به‌صورت کلی فعالیت‌هایش منتقل شده و فعالیت‌هایش فعلاً کمافی‌السابق اجرا می‌شود و برنامه‌های در دست اقدام دارد.

این‌ها کلیت آن چیزهایی است که تاکنون بوده و قبلاً هم در دفاتر انجام می‌شده است. آنچه که ما در این یکی، دو سال دنبال می‌کنیم مربوط به سروسامان دادن به دروس معارف، وضعیت اساتید، شناسایی اساتید حق‌التدریس‌ها، برگزاری سلسله کارگاه‌ها می‌شود البته هنوز کارهای زیادی باقی‌مانده که باید انجام شود.

در دانشگاه آزاد اسلامی حدود ۲ هزار استاد معارف، ۵۰۰ عضو هیئت‌علمی، یک هزار و ۵۰۰ حق‌التدریس داریم که همه این‌ها مسائل گوناگونی دارند که باید به آن‌ها سامان داده شود، یک مقدار به این‌ها رسیدگی شده و زیرساخت‌هایش فراهم شده است.

تدوین متون جدید برای اساتید را در دستور کار قرار دادیم و تاکنون هشت پیوست درسی تدوین و چاپ شده و در حال انتقال دادن به اساتید است که کمک‌درسی کتاب‌های قبلی است.

یک کتاب اخلاق مهندسی جدیداً چاپ شده و بیرون آمده و حدود ۱۰ کتاب در حال نوشتن و چاپ است، به‌زودی تا پایان سال این کتاب‌ها نیز چاپ می‌شود. این‌ها به‌عنوان متون جدید دروس معارف به اساتید پیشنهاد می‌شود، در حوزه اخلاق، نهج‌البلاغه، قرآن، یک قدری درس‌ها را تخصصی کرده‌ایم که شامل اقتصاد و قرآن، بهداشت و محیط زیست و قرآن، تعلیم و تربیت و قرآن، احکام حقوقی و قرآن که دانشجوها به حسب رشته‌ها و علائقشان در آن درس شرکت می‌کنند تا کمکی برای رشته خودشان هم باشد، می‌شود.

از دیگر کارهای جدید امسال این است که حدود ۴ هزار استاد در طرح مباحثات اندیشه تمدن‌ساز مشارکت دادیم. این طرح برگرفته از کتاب رهبر معظم انقلاب است. این کتاب در نوع خودش نو و جالب است و یک اندیشه نظام‌مند را در حوزه مباحث اعتقادی مطرح می‌کند با یک ویرایش و شمایل جدید در میان اساتید اجرا شد که به نظرم بسیار طرح موفقی بود و توانست حدود ۴ هزار استاد با بیش از ۲۵ ساعت کار حول این کتاب جمع کند تا به بحث و گفت‌وگو بپردازند. درترم جاری نیز این کتاب را بین دانشجویان ترویج می‌کنیم تا اساتید معارف برای دروس معارف‌ از این کتاب استفاده کنند و حداقل یکی از درس‌ها یا اندیشه ۲ را با محوریت این کتاب تدریس کنند.

در حوزه تفسیر چندین محفل تفسیر در این یکی دو سال اخیر در دانشگاه برگزار شده است. تفسیر ترتیبی سوره شورا و سوره لقمان در ماه رمضان برپا شد. تفسیر موضوعی به اسم طرح زلفا نیز داشتیم، هر دو هفته یک بار یک نشست قرآنی یا حدیثی داریم. مجموعاً یک دوره تدریس نهج‌البلاغه داشتیم. مجموعاً اساتیدی که در این برنامه‌ها شرکت می‌کنند بیش از ۳ هزار استاد هستند که به‌صورت تک‌درسی یا بعضاً دو عنوان را انتخاب می‌کنند. همچنین تفسیر ترتیبی، موضوعی و نشست‌های قرآنی و حدیثی با حضور بیش از ۲۰ شخصیت فرهیخته و کارآمد از سوی پژوهشکده قرآن و عترت برگزار می‌شود که مربوط به نهاد است و تحت نظر استان تهران اداره می‌شود. این‌ها جمعاً بالای ۳ تا ۴ هزار استاد را مشغول به خودشان کرده‌اند.

در آینده نیز دو برنامه به‌صورت جدّ مطرح است که خواهش می‌کنم این مطلب را به هر شکلی که می‌توانید به گوش اساتید محترم و دانشجویان بزرگوار برسانید. یکی از برنامه‌های امسال تحت عنوان برنامه‌های مهدویت است، به خاطر اینکه امسال مزین به دو میلاد با سعادت امام عصر (ع) است، برای این ترم سه برنامه را تدارک دیده‌ایم.

نخست اینکه اساتید در ۴۰۰ واحد و مرکز، ۴۰۰ نشست هم‌اندیشی داشته باشند، موضوعاتش را هم آماده کرده‌ایم و به مراکز ارسال می‌کنیم، به زودی در هفته آینده، این موضوعات را به اساتید ارائه خواهیم داد تا حسب علاقه‌شان انتخاب کنند و یک نشست بین خود اساتید با محوریت چند استادی که در این موضوع توانمندند و علاقه دارند، برگزار شود. احتمالاً امتیازی برای آن‌ها در نظر می‌گیریم البته در صورتی که آن جلسه، یک جلسه علمی فاخر مفید و مؤثر باشد. این ویژه کل واحدها و برای اساتید بزرگوار است.

دومین برنامه‌ای که برای سال مهدوی و چله مهدوی در نظر گرفته شده، ۳۰ نشست مهدوی با حضور ۳۰ استاد فرهیخته در ۳۰ استان است که بناست این مراسم از ۱۳ رجب تا نیمه شعبان در ۳۰ استان برگزار شود و إن‌شاءالله تا آن روز کرونا تمام شده تا یک نشست حضوری نیم روزه باشد.

برنامه سوم مربوط به اساتید معارف است تا در کلاس‌های معارف اساتید درس‌هایی با سبقه امام زمانی و مهدوی مطرح کنند. تحقیق‌های با محوریت مهدویت به دانشجویان بدهند و استادان از یک تا پنج نمره به دانشجویان اختصاص دهد تا انگیزه انجام کار را داشته باشند. دانشجویان می‌توانند کلیپ‌های مهدویت به حسب علاقه‌ خود تولید کنند، دل‌نوشته‌های ادبی با موضوع مهدویت بنویسند و کرسی‌های آزاداندیشی با محوریت شبهات مهدوی برگزار کنند. اساتید باید بر این نشست‌ها نظارت داشته باشند و امتیاز و نمره دهند و به منتخبان در یک جشنواره سراسری که در آن ایام انجام می‌شود، جوایزی تقدیم می‌شود.

بنابراین امسال سه برنامه در حوزه مهدویت داریم؛ یکی ویژه اساتید، یکی مجموعه فرهنگی کل دانشگاه و دیگری هم دروس معارف است.

آنا: چه برنامه های قرآنی در سال جاری در نظر گرفته‌اید؟

حجت‌الاسلام شریفانی: در حوزه قرآن هم یک برنامه جدیدی در حال تدوین و راه‌اندازی داریم، ۶۰۰ آیه قرآن را گردآوری کردیم که اگر اساتید و دانشجویان با این ۶۰۰ آیه انس بگیرند، حال در قرائت، تفسیر یا حفظ، فرقی نمی‌کند. می‌توانند با انتخاب این ۶۰۰ آیه طبق آن سازماندهی و برنامه‌ریزی که شده، با ۸۲ درصد ترجمه قرآن ناخودآگاه آشنا شوند.

برنامه‌ای تحت عنوان هدیه آسمانی در حال تدوین است تا امام جماعت‌ها در نمازها، اساتید معارف در کلاس‌هایشان و در جلسات هم‌اندیشی در آن مشارکت داشته باشند. در این زمینه کتاب و کلیپ‌هایی طراحی کرده‌ایم. در کلاس‌های انس با قرآن هم این روش اجرا می‌شود. با انجام این کار می‌توانیم یک فضاسازی قرآنی و انس با قرآن را در بین دانشجویان ایجاد کنیم. اگر دانشگاه آزاد اسلامی کلید این کار را بزند و در حاشیه آن جشنواره قرآن و عترت، روی این برنامه پافشاری و برنامه‌ریزی شود ان‌شاءالله یک فضای قرآنی را در دانشگاه احیا می‌کنیم.

آنا: با توجه به اینکه قرار است از آبان‌ماه یا آذرماه، فعالیت‌های حضوری بیشتر می‌شود و دانشگاه‌ها از حالت دوران کرونا خارج می‌شوند، به لحاظ معنوی و روحی و روانی و ... برنامه خاصی برای دانشجویان در نظر گرفته‌اید؟

حجت‌الاسلام شریفانی: امور دفاتر مشاوره دانشحویی به عهده معاونت دانشجویی است ولی اگر شرایط فراهم باشد ما در تدارک یک سلسله کارگاه‌های آموزشی بعضاً در کلاس‌های مدارس یا به‌صورت آزاد هستیم. در این میان برای اردوهای دانشجویی برنامه‌ریزی کرده‌ایم البته برای همه جمعیت امکان‌پذیر نیست ولی می‌شود یک جمعی را به مسیر اردوهای زیارتی و تفریحی-فرهنگی سوق داد، باید منتظر باشیم تا مشخص شود که شرایط دانشگاه تا چه اندازه‌ای اجازه می‌دهد.

رونق دادن به نمازهای جماعت، کارهای ورزشی، کارهای مشاوره‌ای، با همکاری معاونت دانشجویی نیز در برنامه داریم. امیدواریم بتوانیم فضای خوبی را ایجاد کنیم و مشکلی به وجود نیاید.

آنا: در مورد حجاب با توجه به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی یک دستورالعمل در این زمینه دارد، چه برنامه‌ای دارید؟

حجت‌الاسلام شریفانی: حجاب نیاز به دستورالعمل ندارد. حجاب هم یک امر فطری است که فطرت انسان‌ها آن را می‌طلبد و هم یک امر عقلانی است که بالاخره صیانت خانوادگی آن را اقتضا می‌کند و هم یک امر اجتماعی و دینی است. یعنی از ابعاد گوناگون می‌توان به اهمیت مسئله حجاب توجه کرد.

آنچه مهم است، تبیین مسئله است. قرآن می‌فرماید «لا اکراه فی‌الدین»؛ در دین نباید اکراه انجام شود و نه اکراه برمی‌دارد. آنچه دین می‌خواهد «تبیین» است. «تبیّن الرشد من الغی» خوبی را از بدی برای دانشجویان عزیز تبیین کنیم، فطرت خودشان می‌پذیرد.

اولاً که عموم دانشجویان ما به این مسائل پایبندند، اگر هم بعضی‌ به دلیل اینکه مسئله برایشان تبیین نشده یا شرایط خانوادگی‌شان اقتضا نمی‌کرده، ما و معاونت دانشجویی در مسیر تبیین و رشد فکری دانشجویان برمی‌آییم اینگونه می‌توانیم به زبان درست دینی، عقلانی و منطقی، نه فقط حجاب، همه مسائل اعم از امر به معروف، نهی از منکر، نماز، روزه، بقیه احکام دینی را تبیین کنیم، قاعدتاً عامه افراد از آن استقبال می‌کنند. این‌ها حرف‌هایی نیست که نیاز به زور داشته باشد و با زور بخواهد به کسی القا شود، آنچه مهم است تبیین درست ماست.

آنا: در مسیر تشویق جوانان در دوران دانشجویی به ازدواج لازم است که قبل و بعد از ازدواج مشاوره‌هایی صورت گیرد، نهاد در این زمینه برنامه‌هایی دارد؟

حجت‌الاسلام شریفانی: جشنواره ازدواج دانشجویی که در کنار حرم امام رضا (ع) برگزار می‌شود، هر ساله سه روز در مشهد مقدس بود تا دانشجویانی که ازدواج کرده‌اند، در کارگاه‌ها راجع به سبک زندگی درست شرکت کنند و مهارت لازم را فراگیرند. اگر کرونا برطرف شود، کارگاه‌های روابط دختر و پسر، ازدواج درست، تشویق به ازدواج برگزار می‌شود که زمینه انگیزه ازدواج به جوانان باشد.

البته این کاری است که از دست ما برمی‌آید ولی مسئله ازدواج مسئله‌ای است که باید کل دولت، چندین وزارتخانه یکجا به کمک بیایند تا اولاً امید را در جوانان توسعه دهند، ثانیاً اشتغال را برای جوانان فراهم کنند و ثالثاً راهکارها و آداب و فنونش را در سطح کل جامعه آموزش دهند. باید چند وزارتخانه دست به دست هم دهند، کمک کنند تا این مسئله توسعه پیدا کند.

آنا: این اواخر سفرهای استانی متعددی داشتید، اهداف شما از این سفرها چیست و آیا این سفرها ادامه دارد؟

حجت‌الاسلام شریفانی: در سفرهای استانی ما چهار، پنج هدف را دنبال می‌کنیم. یکی اینکه از دفتر نهاد سرکشی می‌کنیم تا ببینیم وضعیتش چگونه است؟ در حال رشد یا رکود است یا ثابت است؟ اگر مشکلاتی داشته باشد و از دستمان بربیاید، کمک و برطرف می‌کنیم.

یک جلسه هم‌اندیشی با اساتید با محوریت مباحث کلی و فرهنگی داریم. دیدگاه‌هایشان را می‌شنویم، پیشنهاد، انتقاد، به مسئولان مربوطه منتقل می‌کنیم. یک جلسه مخصوص با اساتید معارف داریم، مباحث معارفی، مشکلات بحث‌های معارف و متون، روش‌ها و مشکلات خودشان، این‌ها را بحث می‌کنیم. یک جلسه هم با رؤسای استانی، معاونان، مدیران اقماری دانشگاه داریم.

در خیلی از واحدها طرح اندیشه تمدن‌ساز اجرایی شده، یک سرکشی هم از آن مجموعه می‌کنیم و نشستی با اساتیدی که در آن طرح شرکت کرده‌اند، داریم. مجموعاً این پنج هدف انجام می‌شود. ان‌شاءالله در برنامه‌های آینده‌مان هم هست که حداقل ماهی یکی، دو سفر داشته باشیم و ببینیم اوضاع و احوال در چه حالی است و باید چه کار کرد.

انتهای پیام/۴۰۴۰/