استاد زرین‌کوب؛ شاگردپرور و منصف

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا، ٢۴ شهریور سالگرد درگذشت استاد نامدار و فقید دکتر عبدالحسین زرین‌کوب در سال ١٣٧٨ است و در این یادداشت به برخی نکات مهم در زندگی او اشاره می‌کنیم.

استاد زرین‌کوب از بروجرد و همسرشان بانو دکتر قمر آریان از مشهد در دانشکده ادبیات هم‌کلاس بودند و با هم ازدواج کردند. هر دو تصمیم گرفتند که فرزند جسمانی نداشته‌ باشند و آثارشان فرزندان معنوی و یادگارهای ایشان باشد.

در دوره پهلوی استاد زرین‌کوب از محققانی بود که حقانیت تاریخی و عظمت فرهنگی تمدن اسلامی را می‌ستود و تسلیم فضای رایج در توجه تنها به ایران باستان نشد. زرین‌کوب سال ١٣٧۵ در رسانه ملی به‌همراه چند استاد دیگر، فراماسونر و همراه با سفارتخانه‌های بیگانه و ... نامیده شد که بعدها در دولت اصلاحات از استاد دلجویی شد.

با انتشار داستان درخت دهکده با موضوع زبان فارسی در آن سوی مرز ارس، حضرت‌ آیت‌الله خامنه‌ای شخصاً به استاد تلفن زد و این مطلب استاد را به گرمی و نیکی ستود. بر خلاف نقل‌قول‌های اسلام‌ستیزانه از کتاب دو قرن سکوت استاد زرین‌کوب، این کتاب کاملاً منصفانه و انتقادی و دقیق نگاشته شده است.

استاد زرین‌کوب در نگارش به سبکی خاص از نثر رسیده بود که جملات بلند و درهم‌پیوسته و تکیه‌کلام‌های خاص نشانه بارز آن است. رساله دکتری استاد زرین‌کوب نقد ادبی است و آن اندازه عالمانه نوشته شده بود که بلافاصله ناشر نامدار عصر - امیرکبیر- آن را منتشر کرد.

نسخه دستنویس شرح مثنوی استاد با نام نردبان آسمان در چاپخانه ربوده شد و هیچگاه پیدا نشد. بعدها استاد کتاب نردبان شکسته را براساس آن نوشت. یادداشت‌های استاد درباره امام علی(ع) و نهج‌البلاغه در دفتر او در دانشگاه تهران به هنگام تصرف دانشگاه در سال ١٣۵٧ از بین رفت و هیچگاه به دست نیامد.

برخلاف برخی (بسیاری؟) از اهل هنر و ادب که پناه‌بردن به عالم آب و دود را بخشی از کار هنری خویش می‌دانند، استاد زرین‌کوب از چنین مکیفات و تفریحاتی خود را کنار نگاه داشته بود.

آخرین سفر درمانی استاد زرین‌کوب به آمریکا سه ماه پیش از درگذشت به پایمردی و حمایت سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهوری وقت و سیدعطاءالله مهاجرانی وزیر ارشاد وقت صورت گرفت و استاد در مقدمه آخرین کتاب خود که در بیمارستان آمریکا نوشته به این موضوع اشاره دارد.

استاد زرین‌کوب درآمد حاصل از فروش کتاب‌های خود را به امور خداپسندانه اختصاص داده بود. استاد زرین‌کوب به بیش از پنج زبان زنده دنیا آشنایی قابل استفاده داشت و این تخصص در بخش ادبیات تطبیقی آثار وی نمود دارد.

استاد زرین‌کوب را عاری از صفاتی مانند تعصب، کینه، دشمنی و آزار و واجد صفاتی مانند فروتنی، دوستی، حرمت‌شناسی، شاگردپروری و انصاف دانسته‌اند.

به گفته حافظ «نظیر خویش بنگذاشتند و بگذشتند | خدای عز و جل جمله را بیامرزاد»

عبدالرضا مدرس‌زاده دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان

انتهای پیام/۴۱۰۳/۴۰۶۲/