استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سوریه:
نیازمند مترجمان حرفه‌ای در ادبیات مقاومت هستیم
استاد دانشگاه سوریه گفت: با توجه به اینکه منطقه ما سال‌ها است که درگیر مقابله با زورمداران است نیازمند مترجمان حرفه‌ای برای حفظ و انتقال فرهنگ مقاومت هستیم.
به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، هشتمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی نخستین جشنواره ملی ترجمان فتح با موضوع «بررسی نقاط ضعف ترجمه آثار ادبیات مقاومت به زبان عربی و راهکارهای رفع آن» به همت پژوهشکده شهید صدر دانشگاه امام حسین(ع) با حضور محمدعلی شیخ‌الاسلامی، دکتری علوم سیاسی، عباس تقی، فعال سیاسی در کشور کویت و حسام السلامه، دکتری زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه حلب سوریه به صورت مجازی برگزار شد.
حسام السلامه، دکتری زبان و ادبیات فارسی و عضو هیئت علمی دانشگاه حلب سوریه در این نشست گفت: با توجه تراکم به درگیری‌های منطقه ما و کشورهای مقاومت با تروریسم و کشورهای جنگ‌افروز موضوع ترجمه آثار مقاومت و ادبیات پایداری از اهمیت بالایی برخوردار است. ادبیات پایداری ادبیاتی است که در پاسخ به استبداد داخلی یا تجاوز خارجی، نبود آزادی، قانون‌گریزی و قانون‌ستیزی شکل می‌گیرد. در ادبیات عرب مقاطع مختلفی را برای مقابله با استبداد و تجاوز نام برد که از جمله آن واکنش ادبیات عرب از سال ۱۹۶۷ به تجاوز رژیم اشغالگر قدس به فلسطین یا در سال ۱۹۲۰ میلادی به تجاوز فرانسه به سوریه است و قسان کنفانی از اولین ادیبان عربی است که پا به عرصه مقاومت نهاده است. در دهه اخیر که گروه‌های تروریستی چون داعش و النصره با حمایت ترکیه و آمریکا مصائب و حوادث زیادی را برای سوریه، ایران، لبنان و عراق به بار آوردند که باید به زبان‌های محلی و دیگر زبان‌ها نگارش و ترجمه شود.
السلامه افزود: ادبیات پایداری دارای شاخص‌هایی است که ترسیم رنج مردم ستم کشیده و کشور مورد تجاوز واقع شده، دعوت به مبارزه و مقاومت، شرح زندگی شهیدان، توصیف اشغال، مدح آزادی، شرح پیروزی و زیبایی‌های آن از جمله آنها است. تصویر رشادت‌های مردم که قوای خود را در راه کشورهای خود و اسلام هزینه کردند می‌تواند نحوه تغییر فضای منطقه ما در اثر مقاومت را برای مخاطبان تشریح کند و فرهنگ مقاومت را به نسل جدید از طریق گنجاندن این مفاهیم در کتب درسی مدارس و دانشگاه انتقال دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه حلب سوریه گفت: ادبیات مقاومت در جهان عرب دارای چهره‌های معروفی چون محمود درویش، غسان کنفانی، نزار قبانی و ... است و ظرفیت زیادی برای انتقال مفاهیم از طریق ترجمه وجوددارد.
وی ادامه داد: متن به هر زبانی که باشد دارای سبک زبانی است و لازم است محتوا و نشانه‌های آن را در نظر گرفت. با ترجمه صرف نمی‌توان محتوا را منتقل کرد و لازم است بر روی ترجمه تحت‌الفظی و کلمه به کلمه وقت بیشتری گذاشته شود. مشکلات متعددی در ترجمه فارسی به عربی وجود دارد. به عنوان مثال زبان ترجمه زبان مادری مترجم نیست و اگر زبان ترجمه زبان ترجمه زبان دوم باشد بی‌شک متن دچار ضعف خواهد شد مگر اینکه متخصصی از زبان دوم متن را تصحیح کند.
السلامه تاکید کرد: مورد دیگر اختلاف در فرهنگ ادبی است به عنوان مثال برخی اصطلاحات در فارسی معنای خاصی دارند و فرد مترجم باید به آنها مسلط باشد. همچنین زبان عربی مترادفات زیادی دارد و گاه مترجم فارسی زبان یک مترادف در نظر می‌گیرد که درست به نظر می‌رسد اما از مترادف بهتر خبر ندارد. مترجمان عربی در دانشگاه‌های ایران زبان فارسی آموخته‌اند اما به آشنایی با فرهنگ فارسی هم احتیاج دارند و لازم است که از لغت‌نامه‌ها استفاده شود و این مشکلات در برخی آثار مهمی که ترجمه شده‌اند نیز وجود دارد. آثار ارزشمندی چون نوشته‌های داود امیریان در حوزه دفاع مقدس به زبان‌های دیگر ترجمه شده است که ترجمه‌ها به اندازه زبان اصلی قوی نیست.
وی گفت: یکی از نقاط ضعف ترجمه گم شدن روح و سبک نوشته در ترجمه است، علاوه بر آن برخی مترجمان این آثار از روش‌های علمی برای ترجمه آثار استفاده نکرده‌اند و لازم است که با نظریه‌های ترجمه آشنا شوند تا ترجمه تخصصی انجام شود. متاسفانه مترجمان ما بعد از ترجمه یک یا دو اثر، به سرعت به سراغ ترجمه‌های سخت می‌روند که از سطح زیبایی و دقت ترجمه می‌کاهد. مهمترین نظریه‌های ترجمه عبارت است از : نظریه تبیین و تفسیر که برخی از ادیبان و مترجمان غربی است که مهمترین آن نظریه تبیین و تفسیر است که در آن مترجم باید با جنبه‌های فذهنگی اجتماعی آشنا شود. نظریه دیگر نظریه جورج استاینار است که معتقد است مترجم خود حکم مولف دوم را دارد که متن را به زبان دیگر زنده می‌کند و سطح سواد او باید در سطح سواد مولف باشد. نظریه ادبی هم وجود دارد که ترجمه معنا به معنا است و ترجمه را به متن اصلی نزدیک می‌کند. از دیگر نقاط ضعف ترجمه این است که مترجم بر هدف خود تمرکز ندارد که مانع از ارائه ترجمه خوب می‌شود یا مترجم اصلا نمی‌داند هدف ترجمه چیست؟
عضو هیئت علمی دانشگاه حلب سوریه افزود: مترجم ادبیات پایداری و مقاومت باید به چند موضوع توجه کند، ترجمه نباید از متن اصلی دور باشد و مترجم باید ضعف متن را بفهمد برخی مترجمان شعر را ترجمه کرده‌اند اما از فرهنگ دور است. همچنین مترجم باید متوجه اختلاف فرهنگی مقاومت بین هر دو ملت باشد فرهنگ مقاومت در ملت‌های مختلف فرق دارد و همین مورد کار را برای مترجم سخت می‌کند و باید به فرهنگ هر دو زبان مسلط باشد.
وی گفت: راهکارهای مختلفی برای رفع این نواقص وجود دارد. باید در فضای ترجمه بین فرهنگ کشورها مناسبات فرهنگی قوی رقم بخورد. ادبیات مقاومت ایران در جهان عرب به خوبی شناخته نشده است لازم است دیدارهای فرهنگی و ادبی بین ادبای کشورها بیشتر و دیدارها و جشنواره‌های فرهنگی بین ادبای کشورها برگزار شود. اکنون در دانشگاه‌های سوریه زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌شود اما هنوز مترجم خوب کم داریم و لازم است استادان دانشگاه‌ها به آن اهمیت بدهند.
السلامه در پایان عنوان کرد: باید متوجه باشیم که متن ترجمه شده نیاز به گفتمان و تفسیر دارد تا کلمات و مفاهیمی که در ذهن نویسنده هست به خوانند منتقل شود، باید با پاورقی‌ها و یادداشت‌ها و بهترین مقدمه‌ها برای متن ترجمه شده، کار ترجمه را تقویت کرد. جنگ و حماسه از همه علوم بهره می‌گیرد لذا مترجم باید به همه آنها اشراف داشته باشد و در ترجمه متون ادبی و تفسیر اصول اعتقادی و انتخاب لغات مترجم منصف و در انتقال ادبیات خلاق باشد. همچنین در ترجمه آثار به علل موفقیت دیگر آثار ترجمه شده دقت کند.
انتهای پیام/۴۱۶۲/
انتهای پیام/
