بیش از هزار و ۶۰۰ زمینه پژوهشی در «سامانه پژوهشیار» بارگذاری شد

گروه استان‌های خبرگزاری آنا- داوود دهقانی محمودآباد؛ مراسم رونمایی از طرح پایش آزاد (پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی) با هدف توسعه پایدار تحقیق و توسعه به‌منظور شناسایی و رفع چالش‌های کشور، اوایل آذر ۹۷ با حضور مسئولان عالی دانشگاه و جمعی از معاونان و مدیران در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

طرح پایش آزاد ابتدا، کار خود را با ۹ برنامه علمی آغاز کرد و در ادامه تعداد برنامه‌های علمی این طرح به ۴۰ برنامه ارتقا یافت. در مدت اجرای آزمایشی این طرح، ۱۱۲ استاد، ۱۵۵ دانشجو و ۱۷۴ پژوهشگر به سامانه مراجعه و موضوعات خود را انتخاب کردند. این در حالی است که صنعتگران و متخصصان در حوزه‌های مختلف کاری می‌توانند در کنار استادان دانشگاه به‌عنوان استاد مشاور به دانشجویان و پژوهشگران کمک کنند. دانشجویان و پژوهشگران هم می‌توانند با مراجعه به این سامانه از بین هزاران عنوان موضوع تحقیقاتی در حوزه‌های مختلف که در قالب چندهزار برنامه پژوهشی ارائه می‌شود، موضوع پایان‌نامه خود را انتخاب کنند. از طرفی به گفته مسئولان دانشگاه، این سامانه به سامانه ایران‌داک نیز متصل شده است.

واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هر استان در ادامه اجرای این طرح با همکاری دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه موضوعات محوری خود را برای طرح پایش آزاد مشخص کردند به‌عنوان مثال یزد در منسوجات، تبریز در کفش و چرم و دریاچه ارومیه، گیلان در گردشگری، کرج در فلزات کمیاب و گرانبها و... به عنوان پیشگام مطرح شدند؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های سراسر کشور در طرح پایش ملزم هستند برنامه علمی خود را براساس مزیت‌محوری، تعداد هیئت علمی و سایر ظرفیت‌های موجود در هر استان آماده کرده و با تشکیل شورای راهبری در شناسایی و رفع چالش‌های کشور کمک کنند.

بیشتر بخوانید:

ورود «پایش آزاد» به مسئله آب و انرژی دامنه سبلان

۶ چالش نظام موضوعات برنامه علمی توسعه گردشگری چیست؟

شناسایی ۶ چالش در برنامه علمی «مدیریت بحران سیل در بخش کشاورزی»

بارگذاری بیش از ۵۰۰ زمینه پژوهشیِ چالش اینترنت اشیاء در «سامانه پژوهشیار»

تدوین چالش‌ها و نظام موضوعات ۳ برنامه علمی در استان فارس

طرح پایش آزاد در راستای توسعه پایدار تحقیق و توسعه است

پاسخ به بیش از ۲۰ سؤال مهم درباره طرح پایش

در طرح پایش آزاد که اکنون دو سال و نیم از رونمایی آن می‌گذرد، مقرر شده واحدهای دانشگاه‌ آزاد اسلامی هر استان در یک موضوع خاص پیشران شوند. در این راستا و در دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان برنامه‌های علمی «کویر»، «پسته» و «مطالعات نیروی انتظامی» تصویب شده و چالش‌ها و نظام موضوعات آن در دست تدوین و بررسی است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور تشریح فعالیت‌ها و اهداف اجرای طرح پایش، چالش‌ها و نظام موضوعات تدوین‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان با سعید کامیابی عضو هیئت علمی این دانشگاه و رئیس دبیرخانه برنامه علمی استان سمنان گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: طرح «پایش» دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟

کامیابی: طرح پایش آزاد (پژوهش اثربخش یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی) نظام جامع پژوهشی است که با هدف رفع نواقص مربوط به نظام پژوهش تحصیلات تکمیلی دانشگاه و قراردادن این ظرفیت عظیم در خدمت حل مسائل ملی کشور و ایجاد همگرایی و هم‌افزایی میان نتایج این پژوهش‌ها طراحی و اجرا می‌شود.

در این نظام پژوهشی با هدف مدیریت و راهبری اثربخش، یکپارچه و شبکه‌ای پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی در واحدهای دانشگاهی، سازماندهی و برنامه‌ریزی هدفمند آنها و شناسایی استعدادهای حل مسئله و توانمندسازی آنها نسبت به شکست و تبدیل چالش‌ها و مسائل ملی کشور به مسائل دانشگاهی و قراردادن آنها به‌عنوان زمینه‌های پژوهشی پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ ارشد و رساله‌های دکتری اقدام می‌شود.

آنا: طرح پایش چگونه به کاربردی شدن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان کمک می‌کند؟

کامیابی: در دنیایی زندگی می‌کنیم که به‌دلیل جهانی شدن، دچار تغییرات سریع و اجتناب‌ناپذیری است. در این دنیا، علوم مختلف به سمت فنون و علوم دانش‌محور حرکت کرده و بسیاری از معادلات کنونی کشورها را با چالش‌ مواجه کرده که این امر، خود حاصل توسعه کمی و کیفی انواع تحقیقات و منظرهای کاربردی و ارتباطات علمی است.

مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی به معنای دردسترس قراردادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است. برای این‌که دانش باارزش و به هم‌افزایی و زایش مجدد منجر شود باید دانش موجود نزد افراد به اشتراک گذاشته شده و تسهیم شود. پس از طی این مراحل، اکنون باید از دانش کسب‌شده در مسیر اهداف‌ عالی سازمان استفاده کرد. خلق دانش شامل ورود اطلاعات جدید به سیستم و حاصل به اشتراک‌گذاری و تسهیم‌ دانش نزد افراد بوده و شامل اکتساب، کشف و توسعه دانش است.

دانشگاه آزاد اسلامی در این راستا و به منظور کنشگری فعالانه‌تر در مواجه با مسائل مختلف و پیچیده، توسعه رویکرد حل مسئله متناسب با نیازمندی‌های اولویت ملی در فرایند سیاستگذاری و تبدیل دانشگاه به سازمان حل مسئله و پاسخگو به نیازهای واقعی جامعه را اساس کار خود قرار داده و برای رسیدن به این هدف به طرح نظام پایش (پژوهش اثربخش یکپارچه شبکه‌ای) موضوعات با توجه به طرح آمایش و ظرفیت‌های استان‌ها پرداخته است که می‌تواند در هدایت و راهبری مسائل و چالش‌های اساسی هر منطقه‌ای کمک و راهنمایی کند.

آنا: درباره برنامه‌های علمی پایش آزاد دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان توضیح دهید.

کامیابی: برنامه‌های علمی طرح پایش آزاد دانشگاه آزاد اسلامی استان سمنان متشکل از سه برنامه علمی کویر، پسته و مطالعات نیروی انتظامی است.

برنامه علمی کویر تا به حال توانسته دو چالش خود را با تأیید کمیته و دبیرخانه مستندسازی پایش سازمان مرکزی رسانده و در سامانه پژوهشیار ۹۴۵ زمینه پژوهشی ثبت و بارگذاری کرده است و تا این لحظه تعداد ۷۸ واحد دانشگاهی و ۱۵۲ استاد علاقه‌مندی خود را برای استفاده از برنامه علمی کویر در سامانه پژوهشیار ثبت کرده‌اند. فعلاً روی سامانه پژوهشیار ۱۶ درخواست پرپوزال در مقطع ارشد و دکتری وجود دارد و بیش از ۶۰ درخواست ثبت شده دیگر قبل از سال ۱۴۰۰ توسط سازمان مرکزی به‌دلیل یکسان‌سازی حذف شد.

چالش سوم برنامه علمی کویر نیز در جلسه کمیته منتخب پایش سازمان مرکزی در جریان دبیرخانه پایش است و در چند جلسه مطرح شده است (آخرین بار در جلسه پنجم اردیبهشت ۱۴۰۰) که در صورت تأیید روی سامانه پژوهشیار قرار می‌گیرد و به این ترتیب زمینه‌های پژوهشی افزایش پیدا می‌کند.

برنامه علمی پسته نیز تا به حال پنج چالش خود را به تأیید کمیته مستندسازی پایش سازمان مرکزی رسانده و روی سامانه پژوهشیار ۶۸۲ زمینه پژوهشی ثبت کرده است و تعداد ۱۲ واحد دانشگاهی و ۱۶ استاد علاقه‌مندی خود را برای استفاده از این برنامه علمی ثبت کرده‌اند و اکنون روی سامانه دو درخواست پرپوزال در مقطع ارشد و دکتری وجود دارد.

برنامه علمی مطالعات نیروی انتظامی هم فقط چالش‌های خود را به تأیید کمیته مستندسازی پایش سازمان مرکزی رسانده و به زمینه پژوهشی نرسیده و در فرایند تکمیل است.

آنا: آیا فعالیت‌های تحقیقاتی (کتاب، همایش و ...) داشته‌اید؟

کامیابی: بله. برنامه علمی پایش آزاد با همکاری بسیج اساتید و تشکل تفکر برتر اساتید و مرکز تحقیقات گردشگری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان ویبنارهای مشترک مرتبط داشته و طرح‌های مشترکی انجام شده است.

آنا: آیا تفاهم‌نامه‌ای با صنایع، سازمان‌ها و نهادها در راستای برنامه‌های علمی طرح امضا کرده‌اید؟

کامیابی: بله. برنامه علمی مطالعات نیروی انتظامی حاصل تفاهم‌نامه با دفتر تحقیقات کاربردی نیروی انتظامی استان سمنان شکل گرفته است. برنامه علمی کویر و پسته با ارگان‌ها و سازمان‌های مختلفی ازجمله پژوهشگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی و بسیج علمی استان سمنان و اداره کل گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی استان اقدامات و طرح‌های مشترکی مرتبط انجام داده‌اند.

آنا: آیا به منظور گفتمان مشترک میان دانشجویان، استادان و محققان برای حل چالش‌های احصاشده اقدامی شده است؟

کامیابی: ابتدا چند جلسه با گروهای مختلف علمی به‌ویژه مدیران گروه‌ها و شورای دانشی در ارتباط با آموزش چگونگی اخذ زمینه‌های پژوهشی و سپس چگونگی استفاده استادان و دانشجویان از سامانه پژوهشیار و نحوه انتخاب چالش و زمینه پژوهش توسط مجریان برنامه علمی به‌ صورت‌های مختلف انجام گرفته است.

آنا: توضیحات تکمیلی در مورد برنامه‌های علمی استان سمنان را تشریح کنید.

کامیابی: با توجه به ویژگی‌های طبیعی و اقلیم استان سمنان ابتدا محور و برنامه علمی کویر و پسته برای این استان انتخاب شد. استان سمنان غالباً دارای اقلیم و آب هوای خشک و نیمه خشک بوده و درمجموع ۹.۷ میلیون هکتار مساحت دارد که ۶ درصد از کل کشور است و ۵.۲ میلیون هکتار معادل ۵۴ درصد از مساحت استان سمنان بیابانی است و توسعه عرصه‌های کویری در آینده در صورت نبود برنامه‌ریزی و آمایش آن می‌تواند مشکل‌آفرین باشد، گرچه کویر هم فرصت و هم تهدید است، مزایا و معایب و جاذبه و دافعه‌هایی همراه با ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل دارد که راه را برای شناخت آنها توسط پژوهشگران و علاقه‌مندان هموار می‌کند.

کنکاش برنامه علمی پایش آزاد استان سمنان، راه دستیابی به ساز و کارِ آفرینش، راهبردِ فزونی، کارایی سرزمین و بهره‌وری پایدار از اندوخته‌های طبیعی ایران‌زمین را از منظر نظام موضوعات اولویت‌های پژوهشی و چالش‌های آن آشکارتر و هموارتر کرده و با بازگشایی منظرهای دیگری برای نگریستن، اندیشه‌سازان حوزه‌ سیاست، مدیران، کلان‌نگران و پژوهشگران کشوری را به پژوهش و بازخوانی پاره‌ای از ملاحظات راهبردی خویش ترغیب می‌کند؛ رخدادی که در صورت وقوع، بی‌شک امید به ثمربخشی تحقیقات را میان پژوهشگران و توسعه‌یافتگی مناطق افزایش خواهد داد و به این‌ترتیب، پژوهشگرانِ امیدوار با خلاقیتی بیشتر و توانی افزون‌تر، کارآمدی پایدارِ سازمان متبوع خود را تضمین می‌کنند. چالش‌هایی که اگر خوب شناخته و مؤلفه‌های آن مورد کاوش و واسنجی دقیق قرار گیرند، می‌تواند به یک «فرصت» برای اعتلای سرزمین ایرانی، ارتقای کیفیت زیست و افزایش تولید ناخالص ملی بدل شود.

با توجه به این مهم برای تبیین و تصریح زمینه پژوهش پیش‌روی حوزه کویر و پسته تلاش شده است با بررسی توسعه کمی و کیفی انواع تحقیقات و منظرهای کاربردی و ارتباطات علمی و سازماندهی فضا در حوزه پسته و کویر به خدمت هدفمند به جامعه و ارتقای پایداری مناطق بیابانی و کویری در راستای (اصل پنجاهم قانون اساسی) پرداخته و چالش‌های مرتبط مطرح شود.

امیدواریم فهرست زمینه‌های پژوهشی ارایه‌شده ساز و کاری مؤثر برای هدایت هدفمند تحقیقات دانشگاهی و فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی دانشجویان و استادان و علاقه‌مندان علمی را فراهم کند و به توزیع و توسعه مناسب و مطلوب فعالیت‌های پژوهشی بر بنیاد توانمندی‌های علمی و خلاقیت‌های منطقه‌ای و توان بوم‌شناختی سرزمین و احیا و توسعه پایدار مناطق بیابان و کویری بینجامد.

انتهای پیام/۴۱۱۷/۴۰۶۲/