پرونده‌ای برای نجومی‌ها/ ۱۲؛ محمدی امین مطرح کرد؛
آموزش ستاره‌شناسی به کودکان با چاشنی سرگرمی/ برگزاری دوره‌های مجازی یادگیری اصول مقدماتی نجوم
عضو هیئت علمی پژوهشگاه هوافضا گفت: علم نجوم به هیچ دسته خاصی از مردم تعلق ندارد و همه می‌توانند مفاهیم نجومی را بیاموزند.
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان؛ آسمان یکی از زیباترین جنبه‌های عالم هستی است و انسان‌ها همواره به دنبال کسب اطلاعاتی دقیق از ویژگی‌های اجرام کیهانی و تحولاتی که در نقاط مختلف فضا رخ می‌دهد هستند. نجوم علمی است که به طور تخصصی با آسمان و اتفاقات افتاده در آن ارتباط بوده و این فرصت را به همه مردم می‌دهد تا جایگاه خود در جهان را مورد بررسی قرار دهند.
بیشتر بخوانید:
منجمان ایرانی از اسرار آسمان می‌گویند/ هفته جهانی نجوم فرصتی برای نزدیک شدن به آسمان
رویدادهای هفته جهانی نجوم برای بسیاری از مردم در کشورهای مختلف از جذابیتی بالایی برخوردار است و افرادی که حتی تخصصی در این حوزه ندارند هرساله با اشتیاق برنامه‌های این هفته را دنبال می‌کنند. هفته جهانی نجوم هر ساله به همت انجمن نجوم ایران برگزار می‌شود و این نهاد شعار هفته نجوم امسال را «نجوم ۱۴۰۰، افق پیش‌رو» تعیین کرده است. از همین رو و با توجه به اهمیت آموزش نجوم با میثم محمدی امین، مدیر باشگاه هوافضا و عضو هیئت علمی پژوهشگاه هوافضا گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:
آنا: با توجه به شعار «نجوم ۱۴۰۰، افق پیش‌رو» که انجمن نجوم ایران برای هفته جهانی نجوم در نظر گرفته نظر خود را در خصوص اهمیت آموزش نجوم به اقشار مختلف جامعه بیان کنید.
محمدی امین: بنده بیش از ۵ سال است که به طور مستقیم درگیر بحث ترویج و فرهنگ‌سازی در حوزه هوافضا هستم. جدا از اینکه با چه ابزاری قصد داریم آگاهی خود را در مورد آسمان افزایش دهیم و کائنات را بیشتر بشناسیم علم نجوم مبحثی جذاب است. این علم عمری به اندازه تاریخ بشر دارد و از زمان‌های بسیار دور وقتی انسان به آسمان نگاه می‌کرد برایش جالب بود که بداند در فضا و خارج از کره زمین چه می‌گذرد. البته روش‌های تحقیق در آسمان به واسطه توسعه چشمگیر تلسکوپ‌ها، ماهواره‌ها و اینترنت در ده‌های اخیر تفاوت زیادی با گذشته پیدا کرده است.
علاقه‌مندی اقشار مختلفی جامعه در هر سنی به علم نجوم
علم نجوم و ابزارهای ستاره‌شناسی و تعیین موقعیت اجرام آسمانی شاید به ترتیب اولین علم و تجهیزاتی بودند که برای مبحثی تخصصی به‌کارگیری شدند. اگرچه انسان‌ها در دوره‌هایی فکر می‌کردند زمین مرکز دنیاست و اصلاً هیچ اطلاعاتی از گرد بودن کره زمین نداشتند ولی به تدریج مشخص شد کره زمین گرد است و مرکز دنیا نیست. بعدها دانشمندان اطلاعات بیشتری از فضا به دست آورده و متوجه شدند کره زمین هم به دور خود و هم به دور خورشید در حال چرخش است.
امروز نیز مانند قرن‌های گذشته با هر کسی از هر سنی در مورد آسمان و اتفاقاتی که در آن رخ می‌دهد صحبت کنید مشتاقانه به حرفهای شما گوش خواهد داد. می‌توان گفت نجوم به هیچ دسته و سن مشخصی اختصاص ندارد و همه به آن علاقه‌مند هستند. شاید کمتر کسی در جهان باشد که نام مریخ، زهره، ناسا و دیگر موضوعات مرتبط با علم نجوم را نشنیده باشد. حتی کودکان در سنین پایین هم در نقاشی‌های خود ماه و خورشید را می‌کشند و این جور به نظر می‌رسد انسان به طور ذاتی به نجوم علاقه دارد.
آنا: لطفا کمی در مورد تفاوت‌های آموزش نجوم به کوکان و بزرگسالان توضیح دهید.
محمدی امین: دانش‌آموزان در مدرسه می‌توانند از فضای نقاشی بالاتر رفته و با استفاده از ابزارهای ساده‌ای که در اختیارشان قرار می‌گیرد به منجمان مقدماتی تبدیل شوند. در این شرایط هم سطح دانش کودکان و نوجوانان نسب به موضوعات نجوم ارتقاء می‌یابد و هم روحیه کنجکاوی آن‌ها ارضا می‌شود. در آموزش نجوم به دانش‌آموزان باید به فعالیت‌های سرگرم کننده و تفریحاتی توجه ویژه‌ای شود.
در بزرگسالانی که به صورت تخصصی در حوزه نجوم تحصیل کرده‌اند همواره انگیزه لازم برای حضور در رویدادهای نجومی و افزایش اطلاعات تخصصی وجود دارد ولی در افرادی هم که این رشته تحصیل نکرده‌اند علاقه‌مندی به پیگیری خبرهای نجومی و اطلاع از آخرین دستاوردهای صنعت فضایی وجود دارد.
آنا: وقتی در مورد آموزش همگانی صحبت می‌شود دقیقاً منظور چیست؟
محمدی امین: وقتی از آموزش همگانی در حوزه نجوم صحبت می‌کنیم صرفاً به این معنا نیست که تعریف برخی از مفاهیم نجومی را بیان کنیم چون احتمالاً خیلی از افراد به دنبال یادگیری صرف نیستند و پس از دوره آموزش نیز قرار نیست مدرکی صادر شود. تمرکز دانشمندان نجوم بر ترویج نوعی فرهنگ علمی است که اکثر مواقع با سرگرمی و فعالیت‌های علمی جذاب همراه می‌شود. در این صورت فرصت یادگیری مطالب علمی جدید برای افراد زیادی مهیا می‌شود.
نجوم، علمی جذاب و سرگرم‌کننده
قطعاً در بیش از ۱ سال گذشته شیوع بیماری کرونا باعث شده آموزش نجوم با بهره‌گیری از فضای مجازی صورت گیرد اما همچنان اهمیت مطالعه نجوم حس می‌شود. با وجود اینکه آموزش نجوم معمولاً با ابزارهای کمک آموزشی صورت می‌گیرد ولی مفاهیم نجومی خود می‌توانند به عنوان سرگرمی جالب و تحریک کننده حس کنجکاوی مورد استفاده قرار گیرد.
آنا: برخی از کارشناسان می‌گویند کرونا و استفاده گسترده از فضای مجازی آسیب زیادی به آموزش نجوم زده است و تأثیرگذاری آموزش کنونی به اندازه قبل از کرونا نیست. آیا تصور می‌کنید چنین صحبت‌هایی درست است؟
محمدی امین: علم نجوم می‌تواند از ارائه اطلاعات اولیه مانند نام سیاره‌ها و مشخصات آن‌ها آغاز شود و تا آموزش مفاهیم پیچیده‌تر که به کمک اپلیکیشن‌های گوشی‌های هوشمند یا ابزارهایی مانند عینک واقعیت مجازی صورت می‌گیرد ادامه داشته باشد. با توجه به سطح آموزش‌ها، فضای مجازی و ابزارهای دیجیتال فرصت مطلوبی را در اختیار افراد زیادی قرار داده است که در خانه و با هر نوع لباسی به راحتی از طریق رایانه شخصی خود دانش نجومی کسب کنند. در این حالت دیگر با مشکلاتی نظیر دور بودن محل برگزاری کلاس، هزینه‌های رفت‌وآمد و حاضر نبودن مدرس مواجه نمی‌شویم.
دوره‌های مجازی برای آموزش اصول مقدماتی نجوم مفید کاربردی است
اما اگر بحث آموزش از جنس مهارت است و لازم باشد ستارگان و سیاره‌ها را با تلسکوپ رصد کنیم شیوه تدریس و یادگیری متفاوت خواهد بود و تأثیر آموزش حضوری از کلاس‌های مجازی بیشتر است. در آموزش همگانی نجوم اکثر مردم به دنبال تبدیل شدن به منجمان حرفهای نیستند و پس می‌توان گفت در دوره شیوع بیماری کرونا و لغو شدن کلاس‌های حضوری آسیب جدی به آموزش نجوم وارد نشد. پس هر چقدر سطح آموزش بالاتر برود کمتر امکان کسب دانش به صورت مجازی نیست و باید به سمت مهارت آموزی برویم ولی تا جایی که آموزش به صورت ارائه اطلاعات و مطالب از جنس غیرمهارتی است روش‌های مجازی هم کارآمدتر است و هم دامنه بیشتری از مخاطبان را دربرمی‌گیرد.
انتهای پیام/۴۱۴۴/پ
انتهای پیام/
