۵ ابزار فناوری در علم رفتار/ چگونه هوش مصنوعی کار روان‌شناس‌ها را راحت می‌کند؟

 گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- نوید فرخی: روان‌شناسی و مشاوره اغلب به‌عنوان حوزه‌های کاملاً انسانی در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی احساس نمی‌شود برخلاف کارگران در مشاغل دستی یا کارمندان اداری، خطری همچون یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، حرفه روان‌شناسان را تهدید کند. اما آیا این بدین معنی است که هوش مصنوعی در این حوزه ورود نکرده است؟

پژوهشگران نیز تا حد زیادی با اصل مطلب موافق هستند. مردم به روان‌شناسان واقعی بیشتر اعتماد دارند. یکی از بزرگ‌ترین و جامع‌ترین نظرسنجی‌ها در مورد آینده مشاغل، توسط کارل بندیکت فری(Carl Benedikt Frey) و مایکل آزبورن(Michael Osborne)، اقتصاددانان دانشگاه آکسفورد انجام شده است. آنها در تحقیق خود، احتمال اتوماسیون روان‌شناسی در آینده نزدیک را فقط ۰.۴۳٪ ارزیابی کرده‌اند. با این وجود بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از روان‌شناسان امروزه از ابزارهای فناوری استفاده می‌کنند و پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی امورشان را تسهیل کرده است.

نقش هوش مصنوعی در روان‌شناسی

اصطلاح هوش مصنوعی معمولاً برای توصیف فناوری‌هایی به کار می‌رود که معمولاً برای انجام‌شان به طور معمول به هوش انسان نیاز است. هوش مصنوعی اصطلاحی رایج در جهان امروز به حساب می‌آید و از روبات‌ها گرفته تا نرم‌افزارهای توزیع‌شده در شبکه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و گرچه بسته به زمینه مورد تحقیق می‌تواند در سطوح مختلف پیچیدگی و عملکردی باشد، اما رفتار پیچیده انسان(یا عملکردهای هوشمندانه انسان) را تقلید می‌کند.

از همه مهم‌تر، هوش مصنوعی می‌تواند بیاموزد بدون اینکه صریحاً به آن گفته شود چگونه کاری را انجام دهد.

روان‌شناسی، به‌ویژه حوزه سلامت روان، یکی از جدیدترین زمینه‌های تمرکز هوش مصنوعی است. همانطور که هوش مصنوعی دامنه امور و توانمندی‌های خود را افزایش می‌دهد، برای روانشناسان، درمان‌گران و مشاوران بسیار مهم است تا ظرفیت موجود و پتانسیل آینده فناوری‌های خدمات بهداشت روان را درک کنند تا بتوانند از آن در مسیر درست بهره ببرند.  

چگونه هوش مصنوعی می‌تواند به متخصصان بهداشت روان کمک کند؟

در حال حاضر  هنوز ابرماشینی اختراع نشده است که بتواند خود جلسات تشخیصی، ارزیابی و درمانی در ارتباط با بیماری‌های ذهنی به طور مستقل انجام دهد. با این وجود ابزارهایی وجود دارد که همین حالا می‌تواند به مشاوران و روان‌شناسان چه در طول جلسه درمان و چه بعد از جلسات کمک شایانی داشته باشد.

برای مثال ارزیابی‌های بدنی مانند افزایش ضربان قلب یا تغییرات دما در پاسخ به سوالات چالش‌برانگیز می‌تواند داده‌های اضافی با ارزشی  را برای درمان‌گر فراهم کند.

به جز این‌ها، ضبط داده‌ها، مدیریت ثبت سوابق و ایجاد اقدامات پیگیری خودکار، وقت با ارزشی را برای اوقات حرفه‌ای روان‌شناسان آزاد می‌کند.

فناوری هوش مصنوعی که مکمل یا حتی جایگزین درمان‌گر، مشاور یا سایر متخصصان بهداشت روان هستند دیگر از حوزه داستان‌های علمی-تخیلی خارج شده‌اند و  اکنون در دسترس ما هستند. چند نمونه کاربرد هوش مصنوعی در روان‌شناسی را با هم مرور خواهیم کرد.

شناسایی و تحلیل محاسباتی سیگنال روانشناختی

پروژه «شناسایی و تحلیل محاسباتی سیگنال روانشناختی»، برنامه‌ای است که توسط وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام می‌شود. این پروژه از یادگیری ماشین، بینایی کامپیوتر و پردازش زبان طبیعی برای تجزیه‌وتحلیل زبان، حرکات فیزیکی و سیگنال‌های اجتماعی سربازان استفاده می‌کند تا نشانه‌های بیماری‌های روانی و پریشان‌حال بودن افراد را شناسایی کند.

این فناوری پیشگام، سربازانی را که از جنگ برگشته‌اند ارزیابی می‌کند و کسانی را که نیاز به حمایت بیشتر بهداشت روانی دارند، شناسایی می‌کند. در آینده قرار است داده‌های دریافت‌شده در طی مصاحبه‌های رودررو با اطلاعاتی همچون خوابیدن، غذا خوردن و رفتارهای آنلاین ترکیب شود تا رفتار بیمار به طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرد.

آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی

آزمایشگاه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی در انستیتوی فناوری ماساچوست با موفقیت از هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل ویدئوهای دیجیتالی و شناسایی تغییرات ظریف در ضربان نبض و جریان خون انسان استفاده کرده است که به چشم انسان قابل تشخیص نیست.

این فناوری در عین حال که در طی جلسات درمانی برای کشف نشانه‌های غیرکلامی بسیار ارزشمند است همچنین می‌تواند تنفس بیماران تروما یا کودکان مبتلا به بیماری‌های روحی را در مراکز درمانی کنترل کند.

سرویس سلامت واتسون

سرویس سلامت واتسون(Watson Health)، یک ابزار تجزیه‌وتحلیل مجهز به هوش مصنوعی IBM است که هم اکنون به صورت تجاری در دسترس است و هم می‌تواند به عنوان مشاور درمانی به بیماران توصیه کند و هم به عنوان متخصص پزشکی فعالیت می‌کند.

هدف این ماشین هوش مصنوعی گردآوری و پردازش داده‌ها است تا  در زمینه مراقبت‌های بهداشت جسمی و روانی به صورت حرفه‌ای، مشاوره ارائه دهد و یا حتی پیشنهاد درمانی تجویز کند.  

RP-VITA

روبات «آر.پی. ویتا» RP-VITA توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأیید شده است تا ارتباط از راه دور بین ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی و درمانی را فراهم کند. این روبات ضمن دسترسی به سوابق پزشکی بیماران، وضعیت حال و احوال بیماران را کنترل می‌کند.

این ماشین هوش مصنوعی، سیستمی چند رشته‌ای محسوب می‌شود و از ارزیابی‌ها و معاینات مراقبت‌های روانشناختی، عصبی، قلبی عروقی و افراد که به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند پشتیبانی می‌کند.

سیستم خبره تشخیصی سلامت روان

سیستم خبره تشخیصیِ سلامت روان که توسط انجمن صنفی روان‌شناسان و روان‌پزشکان مالزی توسعه یافته است، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی دارای دانش تخصصی اختلالات بهداشت روان است(با بهره‌مندی از یادگیری عمیق). این ابزار پس دریافت اطلاعات می‌تواند از آنها برای تشخیص و درمان بیمار استفاده کند.

هوش مصنوعی در این ابزار با استفاده از ترکیبی از منطق فازی و تعیین قوانین(دو مدل از روش‌های هوش مصنوعی) برای درک نیازهای بیماران، تعیین برنامه‌های درمانی متناسب با بودجه آنها و... در کنار سایر شرایط بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تلفیق مزایای تخصص روان‌شناسی با فناوری مجهز به هوش مصنوعی، تأثیر مثبتی بر درمان و مراقبت‌های بهداشتی بیمار دارد و با داشتن مزایایی همچون مقرون به صرفه بودن و از راه دور در دسترس بودن، به سرعت رشد می‌کند.

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ