نت‌های موسیقی در دستان هوش مصنوعی/ فناوری غذای روح انسان را هم تأمین می‌کند

گروه فناوری خبرگزاری آنا- نوید فرخی: سال‌هاست که فناوری در حوزه موسیقی به کار می‌رود، اما هوش مصنوعی شکل و قالب این نقش را تغییر داده است. البته این روزها این فناوری در بسیاری از حوزه‌ها ورود کرده است و تحلیل‌گران و مخالفان فناوری از آن می‌هراسند. اما آیا هوش مصنوعی می‌تواند آهنگ بسازد؟ هم بله و هم خیر؛ این به دیدگاه شما بستگی دارد که تولید آهنگ را چگونه معنی کنید. یک سیستم هوش مصنوعی می‌تواند با ایده‌های موسیقیایی، قطعاتی از آهنگ و غزلیات، تصنیف‌ها و نغمه‌ها و... را تولید کند. اما نمی‌تواند به تنهایی و بدون فشار دادن دکمه توسط انسان این کار را انجام دهد. هوش مصنوعی فقط زمانی می‌تواند خودآموز باشد که با داده‌هایی مشابه تغذیه شود(مسئله یادگیری عمیق)، و آنچه به آن وارد می‌شود به طور کلان بیانگر خروجی آن نیز هست: اگر فقط برایش موسیقی جاز گذاشتید، انتظار نداشته باشید برای‌تان موسیقی سنتی مازندرانی پخش کند. فرانسوا پاچت(François Pachet)، یک نام مشهور در حوزه موسیقی هوش مصنوعی است. این دانشمند و آهنگ‌ساز فرانسوی از دهه نود در این زمینه کار می‌کند. او ابتدا در یک آزمایشگاه برای سونی می‌کرد و اکنون برای شرکت Spotify  کار می‌کند. دستاورد اصلی وی در حوزه موسیقی Flow Machine است، یک شبکه عصبی مصنوعی  که بر اساس مجموعه داده‌های ورودی صوتی، موسیقی تولید می‌کند. این برنامه الگوهای موسیقی که با آن تغذیه می‌شود را می‌آموزد و بر آن اساس موسیقی‌های جدید تولید می‌کند.

هوش مصنوعی می‌تواند قطعاتی از صدای یک اره برقی را به صورت یک آهنگ درآورد، اما مونتاژ اصلی باید توسط یک انسان انجام گیرد. تاکنون هیچ هوش مصنوعی آنقدر خوب نبوده است که بتواند آهنگ کاملی را برای رقابت با آثار هنرمندان بزرگ بسازد.  

تفاوت بین موسیقی کامپیوتری و هوش مصنوعی چیست؟

هنرمندانی مانند اعضای گروه کرافت‌ورک(Kraftwerk) از پیشگامان موسیقی الکترونیکی هستند و با ابزارهای الکترونیکی مانند سینث‌سایزر(synthesizer) یا لپ‌تاپ آهنگ تولید می‌کنند.   

اما هوش مصنوعی پا را خیلی فراتر از این مسئله گذاشته است: این فناوری فقط یک ابزار نیست، بلکه تقریباً مانند یک هنرمند عمل می‌کند و موسیقی خودش را با استفاده از الگوریتم‌های کامپیوتری می‌سازد. به عبارت دیگر آهنگ‌سازی، ملودی و متن را با استفاده از داده‌های ورودی یاد می‌گیرد و به طور مستقل موسیقی خود ارائه می‌دهد. تا بدین‌جا نقش نوازندگان انسانی در برابر موسیقی‌های تولیدشده به وسیله هوش مصنوعی این بوده است که خروجی‌های آنها را کنترل کند و در مورد استفاده یا عدم استفاده از آنها تصمیم گیرد.

به طور کلی نوازندگان سنتی در برابر ورود فناوری‌های هوش مصنوعی به موسیقی بازخورد مثبتی نشان نداده‌اند اما به طرز معناداری پیشگامان الکترونیکی موسیقی از ورود هوش مصنوعی استقبال کرده‌اند.

چرا برای ساخت موسیقی از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؟

هوش مصنوعی یک ابزار و یک مولد الهام‌بخش بزرگ است. دیوید بویی(David Bowie) هنگام نوشتن اشعار خود در دهه نود از کامپیوتر کمک می‌گرفت. پس به نوعی هوش مصنوعیِ مخصوص به خود استفاده می‌کرد. وی برنامه‌ای را با نام Verbalizer توسعه داد که متن را در ستون آن تایپ می‌کردید و سپس همه چیز را با هم جمع می‌کرد و جملات جدیدی را با آن می‌ساخت.

آنچه کامپیوتر در اینجا انجام می‌دهد این است که با پیشنهادات جدید غافلگیرتان می‌کند اما در نهایت خودتان به عنوان نوازنده تصمیم بگیرید که از کدام بخش موسیقی استفاده کنید. هوش مصنوعی قادر خواهد بود متن‌ها، ملودی‌ها و هارمونی‌ها و تمام اجزای تشکیل‌دهنده یک آهنگ را ایجاد کند و هزاران ایده را در کمترین زمانِ ممکن به شما ارائه دهد. دیگر لازم نیست منتظر الهام غیبی باشید فناوری‌های نوین قوه خلاقیت‌تان را تحریک می‌کنند.

هوش مصنوعی همچنین به افرادی که به هر علتی نوازندگی بلد نیستند این فرصت را می‌دهد تا بتوانند بیان موسیقیایی خود را ارائه دهند. آهنگ هوش مصنوعی می‌تواند به افراد کمک کند چیزی را که خود بیش از همه دوست دارند و سلیقه‌شان در موسیقی محسوب می‌شود را بدون اینکه به عمر خود به هیچ آلت موسیقی دست زده باشند بیاموزند. آنها بدون هوش مصنوعی، هرگز چنین رویایی را در سر نمی‌پروراندند.

اد نیوتون-رکس(Ed Newton-Rex) ده سال پیش شرکت آهنگ‌سازی Jukedeck را تأسیس کرد تا موسیقی مبتنی بر هوش مصنوعی بسازد. این شرکت در سال 2019 توسط ByteDance خریداری شد و تاکنون بیش از یک میلیون قطعه موسیقی اصلی تولید کرده است. نیوتون-رکس می‌گوید که هوش مصنوعی می‌تواند مناظر و چشم‌اندازهای صوتی ایجاد کند، اما نمی‌تواند چیزی را هدفمند بسازد چرا که فاقد آگاهی است و خود نمی‌داند در حال انجام چه کاری است. اما هنرمندان آگاهی دارند. بنابراین خیلی ساده است، هوش مصنوعی مانند یک ابزار موسیقیِ خیلی پیشرفته است و بس.

آیا هوش مصنوعی صرفاً موسیقی‌های قابل پیش‌بینی تولید می‌کند؟  

هیچ پاسخ روشنی برای این سوال وجود ندارد. برخی از دانشمندان نگران فرسایش تنوع فرهنگی در دنیای موسیقی هستند که به دلیل استفاده از الگوریتم‌ها آسیب خواهد دید. به همان دلیلی که دانشمندان از بحث تبعیض نژادی فناوری تشخیص چهره در هوش مصنوعی می‌ترسند، این هراس وجود دارد که ورودی بیشتر موسیقی‌های غربی به هوش مصنوعی به سلطه این موسیقی در این فضا بیانجامد و تمام موسیقی‌های تولیدشده عطر و طعم موسیقی غربی را بگیرد. وینسنت کوپس(Vincent Koops) پژوهشگر حوزه موسیقی و داور مسابقات موسیقی بی‌کلام مبتنی بر هوش مصنوعی این خطر را تأیید می‌کند و می‌گوید اگر موزیسین‌ها همه با یک مجموعه داده شروع به کار کنند این امر ناخودآگاه بر خروجی‌ها اثر می‌گذارد.

با این وجود، این فضا اجتناب‌ناپذیر نیست. اما اگر فعالان موسیقی هر کشوری شروع به ایجاد مجموعه داده‌های موسیقی فولکلور خود کنند، می‌توان به همان اندازه از تنوع فرهنگی بهره‌مند شد. به عنوان مثال کشور هلند هوش مصنوعی خود را با آهنگ‌های محلی قدیمی کشور خود آموزش داده است. این بدین معنی است که خروجی‌های این فناوری نیز از نوع بومی همان کشور خواهند بود. همه چیز ممکن است و  هر چه را بکارید، برداشت خواهید کرد!  

انتهای پیام/4160