برنامه ریزی برای در مدار قرار گرفتن چند ماهواره تا پایان دولت دوازدهم

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرتضی براری رئیس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه هم‌زمان با توسعه فناوری فضایی طی یک دهه گذشته اقدامات ارزشمندی در این عرصه انجام‌شده است، گفت: طی برنامه ده‌ساله اول فضایی که از سال 85 تا 94 ادامه داشت، توانستیم بااقتدار جایگاه اول منطقه و رتبه 11 جهان را در حوزه تولیدات علمی عرصه فضایی به دست آوریم.

وی بابیان اینکه سال 87 با قرارگیری ماهواره در مدار 250 کیلومتری نهمین کشور دنیا بودیم که به چرخه کامل فناوری فضایی دست پیدا کردیم، افزود: مهم‌ترین دغدغه ما در برنامه 10 ساله دوم این است که فناوری فضایی به تثبیت برسد و ماهواره‌ای عملیاتی بالای مدار 500 کیلومتر قرار دهیم تا بتوانیم به جامعه خدمات پایدار ارائه دهیم به عبارتی مهم‌ترین اولویت این است که اقتدار علمی و فناوری در عرصه فضا را به اقتدار صنعتی و اقتصادی تبدیل کنیم.

رئیس سازمان فضایی ایران بابیان اینکه یکی از اهداف بزرگ سازمان فضایی توسعه و معرفی کاربردهای فناوری فضایی به مردم است، بیان کرد: بیش از 40 سال است که در کشور داده‌های ماهواره‌ای را دریافت می‌کنیم. امروزه این داده‌ها می‌تواند در صنعت کشاورزی ارزش افزود بخش را بالا ببرد، به کشاورز برای افزایش تولید سرویس و خدمات بدهد و کاهش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی را در پی داشته باشد و در حوزه محیط‌زیست برای حفظ و مراقبت از جنگل‌ها، منابع طبیعی و مدیریت بلایای طبیعی کاربرد بسیار زیادی دارد.

وی با تأکید بر اینکه در دنیای امروز صدها استارت‌آپ شکل‌گرفته‌اند که با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای به جامعه خدمات می‌دهند و تلاش سازمان فضایی این بود که با حضور جوانان خلاق و خوش‌فکر و شکل‌گیری استارت‌آپ‌های فضایی در این حوزه نقش‌آفرینی کنیم، افزود: در کنار این تلاش جهت ورود داده‌های فضایی به زندگی روزمره مردم، برای ورود بخش خصوصی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در این عرصه بسترسازی کردیم.

رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به راه‌اندازی کارگاه‌های توانمندسازی، معرفی و گزارش ظرفیت‌های بخش فضایی در دانشگاه‌هایی که به این صنعت مرتبط بودند، اظهار کرد: خوشبختانه علاقه‌مندان زیادی به این عرصه وارد شدند و برای آماده‌سازی زیرساخت‌ها در اولین اقدام آرشیو 40 ساله داده‌های ماهواره‌ای را آزاد و آمادگی خود را برای دسترسی رایگان بخش خصوصی به این داده‌ها اعلام کردیم.

براری افزود: از سوی دیگر کتابخانه طیفی را هم به‌صورت رایگان در اختیار علاقه‌مندان قراردادیم و استارت‌آپ‌ها با این آزادسازی داده‌ها این شروع به شکل‌گیری کردند و در کنار آن تلاش کردیم برای توسعه زیرساخت‌ها مرکز داده را قوی‌تر کنیم و در حال حاضر از ۱۲ ماهواره به‌صورت آنلاین داده دریافت می‌کنیم که منشأ شکل‌گیری بسیاری از کسب‌وکارها شده است.

رئیس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات بابیان اینکه به‌زودی مرکز داده آرشیو برای ارائه داده‌ها به‌صورت خدمات ابری به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان آماده بهره‌برداری می‌شود، گفت: از سوی دیگر تلاش کردیم با همکاری بخش خصوصی مراکز نوآوری بخش فضایی را توسعه دهیم و هم‌اکنون دو مرکز نوآوری توسط سازمان فضایی و پژوهشگاه فضایی با مشارکت بخش خصوصی در حال شکل‌گیری است و امیدواریم با علاقه‌مندی جدی که در بخش خصوصی به وجود آمده بتوانیم تعداد این مرکز نوآوری را افزایش بدهیم.

وی افزود: مهم‌ترین هدف مراکز نوآوری این است که بتوانند شرکت‌های دانش‌بنیان را این عرصه توسعه دهند و به‌صورت عملی سرویس‌های قابل قبولی را به جامعه ارائه بدهند.

براری یکی از مشکلات استارت‌آپ‌های حوزه فضایی را عدم توسعه بازار و ناشناخته بودن خدمات آن‌ها دانست و خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات دستگاه دولتی بودند که باید کمک می‌کردیم که از خدمات استارت‌آپ‌ها استفاده کنند به همین منظور با اکثر دستگاه‌های دولتی مصرف‌کننده فناوری جلساتی داشتیم و خوشبختانه دستگاه‌ها استقبال خوبی کردند

وی ادامه داد: اولویت اول سازمان فضایی توسعه استارت‌آپ‌ها و ارائه خدماتی است که به شکل‌گیری و توسعه صنعت فضایی در کشور می‌تواند کمک کند.

معاون وزیر ارتباطات بابیان اینکه امروزه در دنیا 76 درصد کل زنجیره ارزش بخش فضایی در اختیار بخش خصوصی است، گفت: اولویت دوم سازمان فضایی توسعه حضور بخش خصوصی و حرکت در بستر اصل 44 قانون اساسی برای عدم تصدی‌گری دولت است و در این عرصه با تصویب پروانه ماهواره‌های مخابراتی ورود این بخش را تسهیل کردیم.

براری با تقدیر از استقبال هلدینگ‌های بخش اقتصادی کشور که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ادامه داد: کنسرسیوم‌هایی از بخش خصوصی شکل گرفتند و در عرصه ماهواره‌های سنجشی، منظومه‌های ماهواره‌ای و توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه فضا فعال‌شده‌اند و در آینده شاهد رونق این بخش خواهیم بود.

رئیس سازمان فضایی ایران اولویت سوم این سازمان و یکی از مهم‌ترین برنامه‌های بخش فضایی کشور را، توسعه و تثبیت فناوری و زیرساخت‌های فضایی اعلام کرد و گفت: در دنیای امروز حوزه زیرساخت فضایی استراتژیک و تبدیل به زیرساخت ارائه خدمات شده است و بسیاری از خدمات مانند ناوبری و سنجش از راه دور از زیرساخت‌های فضایی گرفته می‌شود پس باید تلاش کنیم این زیرساخت تثبیت شود.

وی با اشاره به توسعه آزمایشگاه‌های مرتبط با آزمودن و تجمیع ماهواره‌ها به‌عنوان یکی از حوزه‌های توسعه زیرساخت‌های فضایی در کشور تصریح کرد: توسعه ایستگاه‌های زمینی به‌عنوان گیت وی‌های فضایی که محل برقراری ارتباط، کنترل، هدایت و دریافت داده‌های ماهواره‌ها است از بخش‌هایی است که به آن توجه داریم و در حال حاضر ایستگاه‌های زمینی ماهدشت البرز، قشم، چناران خراسان رضوی و ایستگاه درحال‌توسعه سلماس در آذربایجان غربی را به این منظور ایجاد کرده‌ایم.

براری یکی دیگر از حوزه‌های درحال‌توسعه را پایگاه پرتاب فضایی معرفی کرد و گفت: پایگاه پرتاب ماهواره برای مدارات بالای ۵۰۰ کیلومتر تا مدارات ژئو یا مدارات هماهنگ با خورشید که طی دو سال گذشته جانمایی و طراحی‌های آن انجام‌شده پایگاه چابهار است و در آینده نزدیک شاهد بهره‌برداری از فاز اول این پایگاه هستیم.

وی با تأکید بر اینکه طراحی و ساخت چهار ماهواره در برنامه داشتیم، افزود: اولین ماهواره‌بر سفیر بود که ماهواره‌های مدارات تا 250 کیلومتر را حمل می‌کرد و چهار ماهواره امید، نوید، رصد و فجر را در مدار ۲۵۰ کیلومتر قرار می‌دهد.

رئیس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات بابیان اینکه توسعه فناوری دو ماهواره‌بر سیمرغ و ذوالجناح برای مدار ۵۰۰ کیلومتر آغازشده است، گفت: تا چند ماه آینده تثبیت ماهواره‌بر سیمرغ انجام می‌شود و ماهواره‌بر ذوالجناح که برای مدارات لئو طراحی‌شده می‌تواند ماهواره‌های با وزن بالای 200 تا 220 کیلوگرم در مدار 500 کیلومتری زمین قرار بدهد.

وی افزود: برای ماهواره‌هایی با وزن بیش از 250 کیلوگرم که باید در مدارات بالای 500 تا 1000 کیلومتری زمین قرار بگیرند ماهواره‌بر «سریر» را در نظر گرفته‌ایم که پژوهش‌های مرتبط با این ماهواره‌بر انجام‌شده و در آینده نزدیک ساخت آن آغاز می‌شود و برای دستیابی به مدار 36 هزار کیلومتر ساخت ماهواره‌برهای سروش 1 و 2 را در نظر داریم و تلاش خواهیم کرد که مبتنی بر زمان‌بندی انجام‌شده ساخت این ماهواره‌برها انجام شود.

براری با اشاره به اینکه چندین ماهواره آماده پرتاب هستند، گفت: سازمان فضایی ماهواره پارس 1 را تحویل گرفته است، ماهواره ظفر آماده هست و ماهواره طلوع در حال تکمیل هست و تا یک ماه آینده ماهواره ناهید 2 را نیز تحویل خواهیم گرفت و هم‌زمان با توسعه ماهواره‌برها و ایستگاه‌های زمینی سامانه بلوک انتقال مداری که ماهواره‌ها را از مدار 400 کیلومتر به مدار 7000 کیلومتری انتقال می‌دهد در حال تکمیل است.

رییس سازمان فضایی ایران ادامه داد: تا پایان دولت دوازدهم چند پرتاب ماهواره خواهیم داشت و در حال هماهنگی با پرتاب گر هستیم و در صورت اعلام آمادگی آن، بلوک انتقال مداری ماهواره‌های پارس 1، ظفر 2، طلوع و ناهید 2 را در مدار قرار می‌دهیم.

براری بابیان اینکه ماهواره سنجشی پارس 1 ازلحاظ فناوری یکی از پیشرفته‌ترین ماهواره‌های ساخت کشور است، خاطرنشان کرد: برای ساخت این ماهواره شبکه‌سازی و توانمندی آن، یکی از اولویت‌ها بود و این ماهواره با همکاری بخش فضایی پژوهشگاه فضایی، 18 شرکت خصوصی، چهار دانشگاه و پژوهشکده در پژوهشگاه فضایی ساخته‌شده و فرآیند آزمودن و تحویل گیری آن شش ماه زمان برده است.

وی با اعلام اینکه در ماهواره سنجشی پارس 1 بسیاری از فناوری‌های پیچیده با توانمندی داخلی محقق شده است، اظهار کرد: پارس 1 اولین ماهواره تصویربرداری است که پیش‌رانش و قابلیت تغییر مدار را دارد و در این ماهواره از سلول‌های خورشیدی باز شونده استفاده‌شده است و دارای سه دوربین است، یک دوربین مالت دی اکسپکترال 15 متر که می‌تواند طی سه ماه 95 درصد کشور را تصویربرداری کند و با توجه به اینکه میلیون‌ها هکتار زمین کشاورزی، باغ، جنگل و منابع طبیعی در کشور داریم، حفظ این جنگل‌ها و افزایش ارزش‌افزوده بخش کشاورزی یکی از اولویت‌های ما در طراحی این ماهواره بوده است.

معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه باید تلاش کنیم علاوه بر توسعه فناوری و کاربردها و تثبیت فناوری فضایی برای حفظ منافع جمهوری اسلامی در مجامع بین‌المللی حضور مؤثر داشته باشیم، گفت: یکی از مؤسساتی که در آن حضور فعال داریم کمیته کوپوس در سازمان ملل است که از مؤسسین آن بوده‌ایم و همواره در این جلسات به‌صورت جامع حضور پیدا می‌کنیم تا به حل چالش‌هایی در حال رشد بخش فضایی مانند مدیریت ترافیک، زباله‌های فضایی و مرز بین هوا و فضا با همکاری دانشگاه‌ها و دستگاه‌های مرتبط کمک کنیم و حضوری اثرگذار در مجامع مرتبط با کو پوس داشته باشیم.

وی افزود: باید سازوکارها و مقررات به‌گونه‌ای تدوین شود که منافع جمهوری اسلامی و کشورهای درحال‌توسعه برای دسترسی به فضا حفظ شود. همیشه کشورهایی که در این حوزه پیش رو بوده‌اند سعی می‌کنند قوانین محدودسازی برای کشور درحال‌توسعه بنویسند و نباید به این کشورها اجازه بدهیم مانع دسترسی دیگر کشورها به فضا بشوند؛ زیرا فضا یک زیرساخت استراتژیک، توسعه‌ای، آینده‌ساز و تمدن ساز است.

براری با تأکید بر اینکه امروزه زیرساخت‌های بسیاری از خدمات در حال جابجایی به سمت فضا است، گفت: بنابراین همان‌طور که در معاهدات سازمان ملل وجود دارد دسترسی به فضا باید برای تمام کشورها آزاد باشد و به این قانون خدشه‌ای وارد نشود.

رئیس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با اعلام اینکه ایران در سال 2019 به‌عنوان کوردینیتور گروه 77 سازمان ملل انتخاب‌شده که 132 کشور عضو آن هستند، خاطرنشان کرد: با توجه به عملکرد خوب سازمان فضایی ایران در این گروه، برای سال 2020 هم این مسئولیت به جمهوری اسلامی محول شد و تلاش کردیم با همکاری دفتر نمایندگی سازمان فضایی در وین ارتباطات خوبی با دبیرخانه کوپوس در سازمان ملل داشته باشیم.

وی با اشاره به دیدار وزیر ارتباطات با دبیر کمیته کوپوس، ادامه داد: در این نشست توافقات خوبی انجام شد و قرار است جمهوری اسلامی با کمیته کوپوس اجلاس بین‌المللی برگزار کند که به علت بیماری کرونا این برنامه تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. فضا امروزه تبدیل به زیرساخت استراتژیک شده است و با چالش‌های بسیاری در آن مواجه هستیم. به‌عنوان‌مثال بحث ترافیک فضایی، چالش زباله‌های فضایی، مرز بین هوا و فضا و دستیابی به اعماق فضا ازاین‌دست چالش‌ها هستند و در تلاش هستیم با همکاری با کشورهای دوست حضور مؤثر در سازمان ملل را افزایش دهیم.

براری با اشاره به عضویت ایران در سازمان اپسکو (سازمان همکاری‌های فضایی آسیا و اقیانوسیه) گفت: اپسکو سازمانی منطقه‌ای است و هشت کشور ایران، چین، ترکیه، پاکستان؛ مغولستان، پرو، بنگلادش و تایلند در آن عضو هستند که سعی کردیم با حضور مؤثر پروژه‌های خوبی را تعریف کنیم و این کشورها با همکاری هم بتوانند در این سازمان نقش مؤثری ایفا کنند.

وی با تأکید بر همکاری‌های و دو و چندجانبه با روسیه، چین و کشورهای منطقه در حوزه بین‌المللی افزود: تلاش داریم که این همکاری‌های دوجانبه ارتقا پیدا کند و طرح‌هایی را شروع کرده و در حال تعریف پروژه‌های جدیدی نیز هستیم که بتوانیم با همکاری کشورهای عضو آن‌ها را انجام دهیم.

معاون وزیر ارتباطات یکی از دستاوردهای سازمان فضایی را ثبت نقاط مداری دانست و گفت: ثبت نقطه مداری است که برای همه کشورها بسیار حائز اهمیت است و ما تلاش کردیم که هرساله پنج نقطه را ثبت کنیم و که بتوانیم با همکاری بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی علاقه‌مند به این حوزه، ماهواره‌ها را در این نقاط قرار دهیم.

براری ادامه داد: امسال مدت‌زمان نقطه مداری 43/5 درجه کشور به پایان می‌رسید و با گزارش حقوقی محکمی که تهیه شد، توانستیم این مدار را برای سه سال دیگر تثبیت کنیم و در تلاش هستیم با همکاری بخش خصوصی شاهد قرارگیری ماهواره مخابراتی در این نقطه مداری باشیم.

انتهای پیام/4144/