مجازی شدن کارهای فرهنگی دانشگاه‌ها؛ فرصت است یا تهدید؟/ پاسخی که در گرو تمهیدات مدیران تعیین می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگی هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، زندگی در جوامع همواره در حال تحول است و با بروز اتفاقات پیش‌بینی‌شده و نشده ابعاد جدیدی از خود نشان می‌دهد. تغییر شرایط با هر علت و وضعیتی که اتفاق بیافتد نکات مثبت و منفی بسیاری با خود دارد. هنر مدیران خوب استفاده بهینه از پیامدهای مثبت‌ و کمرنگ‌تر کردن پیامدهای منفی رویدادها است  مدیرانی به بهترین دستاوردها می‌رسند و سعادت را برای خود و جامعه می‌خرند که بتوانند با سرعت عمل هرچه‌تمام‌تر با تحولات کنار بیایند و تغییر کنند. دانشگاه‌ها نیز به‌عنوان یک جامعه اجتماعی کوچک از این امر مستثنا نیستند.

پاندومی کرونا تغییر غیرقابل‌پیش‌بینی است که با خود نکات مثبت و منفی بسیاری آورده است. یکی از پیامدهای شیوع ویروس کرونا در دانشگاه‌ها غیرحضوری شدن تدریس در دانشگاه‌ها و تعطیلی فیزیکی دانشگاه‌ها بوده است که آموزش و فرهنگ در دانشگاه را با چالش‌هایی مواجه کرده است.

خبرنگار آنا به‌منظور بررسی فضای فرهنگی دانشگاه‌ها بعد از غیرحضوری شدن آموزش و میزان سازگاری با شرایط کرونایی به سراغ مدیران فرهنگی 4 دانشگاه‌ها بزرگ رفته و از اقدامات آن‌ها در خصوص تطابق با شرایط جدید و برنامه‌هایشان برای زنده نگه‌داشتن روح فرهنگی دانشگاه‌ها سؤال پرسیده است. که مشروح این گفتگو‌ها را در ذیل می‌خوانید.

استفاده از ظرفیت کلاس‌های درس برای فعالیت‌های فرهنگی

فرزاد جهان‌بین،‌ معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی دراین‌باره با اشاره به اینکه یکی از فضاهایی که می‌توان دانشجویان بیشتری را مخاطب برنامه‌های فرهنگی قرارداد، کلاس‌های درسی است، گفت: باید تأثیرگذاری فرهنگی از طریق اساتید و کلاس‌های درسی پیگیری شود.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: زمانی که دانشجویان در دانشگاه حضور داشتند بخش قابل‌توجهی از زمانشان را در فضای مجازی سپری می‌کردند که این زمان در حال حاضر بیشتر هم شده است. بنابراین باید برای فضای مجازی نیز  تدابیری اندیشیده شود که هم از ظرفیت و مشارکت دانشگاهیان در بخش‌های فرهنگی استفاده شود و هم در سطح بالاتر، اکوسیستمی در دانشگاه طراحی شود که ارتباط با دانشجویان برمدار فرهنگی شکل بگیرد.

وی با تأکید بر نقش مهم تشکل‌ها، بسیج دانشجویی و کانون‌های دانشجویی، تصریح کرد: این بخش‌ها باید در دوران غیبت دانشجویان نیز در دانشگاه قوی‌تر از دوران حضور آن‌ها ظاهر شوند.

جهان‌بین گفت: برای اثرگذاری فرهنگی در دوران کرونا و غیبت دانشجویان باید روی سه حوزه اساتید، فضای مجازی و تشکل‌ها، بسیج دانشجویی و کانون‌ها متمرکز شویم که هم‌اکنون در بخش فعالیت اساتید دبیرخانه حمایت و پشتیبانی محتوایی و تأمین استاد در دانشگاه آزاد تأسیس و سامانه‌ای راه‌اندازی شده که مراحل نهایی را می‌گذراند.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد ادامه داد: تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی می‌توانند برای دوره‌هایی که برگزار می‌کنند از ظرفیت این دبیرخانه و سامانه برای دانش‌افزایی و ارتقا اساتید استفاده کنند.

فرزاد جهان‌بین در پایان خاطرنشان کرد: در بحث تشکل‌ها و کانون‌ها نیز آیین‌نامه‌ها را اصلاح و تلاش داریم موانع نقش‌آفرینی را برطرف تا فعالان دانشجویی بتوانند به‌راحتی فعالیت کنند.

استفاده حداکثری از فضای مجازی برای برنامه‌های فرهنگی در شرایط کرونا

مجید سرسنگی معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران نیز دراین‌باره اظهار کرد: عمده فعالیت‌های دانشگاه، فعالیت‌های داوطلبانه و دانشجویی است و طبیعی است که در شرایط کرونا و عدم حضور دانشجویان این فعالیت‌ها با نواقصی روبه‌رو خواهد شد.

وی ادامه داد: در دانشگاه تهران بعد از آغاز سال تحصیلی جدید کمیته‌ای در معاونت فرهنگی به‌منظور ارائه راهکارهایی برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی با کمترین آسیب ایجاد شد و همچنین تبدیل این تهدید بزرگ به فرصت در دستور کار این کمیته قرار گرفت.

سرسنگی با بیان اینکه برگزاری فعالیت‌های آموزشی به‌صورت مجازی علی‌رغم وجود مشکلات، فواید زیادی نیز دارد، گفت: فضای مجازی گسترده است و تابع زمان نیست، بنابراین می‌تواند بستری برای برقراری ارتباط با دانشجویان و انجام فعالیت‌های فرهنگی باشد.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران ادامه داد: فضای مجازی ظرفیت‌های جدیدی را ایجاد کرده که اگرچه هنوز از استفاده صد در صدی از این ظرفیت‌ها ‌نشده است اما در حال حرکت به استفاده مفید از آن هستیم.

وی گفت: در دانشگاه تهران دوشنبه ساعت 9 تا 12 همایش دانشگاه اخلاق مدار و همچنین همایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اولین دوره همایش موزه‌های علمی سراسر کشور در فضای مجازی برگزار می‌شود

سرسنگی اظهار کرد: چهارمین دوره مسابقه فرهنگی کتاب سال در دانشگاه تهران برای اولین بار به دلیل ظرفیتی که فضای مجازی ایجاد کرده است به‌صورت بین‌المللی برگزار خواهد شد.

وی افزود: در حال حاضر نشریات دانشجویی اغلب مجازی منتشر می‌شود و فضای مجازی ظرفیت مناسبی شده است برای اینکه نشریه‌ای که قبلاً در 50 نسخه چاپ می‌شد هم‌اکنون می‌تواند در اختیار هزاران نفر قرار بگیرد.

وی خاطرنشان کرد: به دلیل شرایطی که بیماری کرونا ایجاد کرده محدودیت‌هایی وجود دارد اما در این شرایط نمی‌شود نشست و زانوی غم بغل گرفت و باید ابزار خود را تغییر بدهیم و به سمت استفاده مثبت حداکثری از فضای مجازی در این شرایط حرکت کنیم.

تنوع برنامه‌های فرهنگی زیاد و مشارکت دانشجویان کم شده است

سیاوش خرسندی معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه امیرکبیر نیز در این رابطه اظهار کرد: در دانشگاه امیرکبیر جشنواره‌هایی که از قبل وجود داشته در فضای مجازی برگزار می‌شود و انجمن‌ها و کانون‌ها فعالیت و انتخابات خود را مانند سال‌های گذشته به‌صورت مجازی برگزار کنند.

وی گفت: تنوع و تعداد فعالیت‌های مجازی دانشگاه با شیوع کرونا و غیرحضوری شدن کلاس‌های دانشگاهی در فضای مجازی بسیار زیاد بوده اما متأسفانه میزان مشارکت دانشجویان کاهش پیداکرده است.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه امیرکبیر با بیان اینکه با غیرحضوری شدن دانشگاه‌ها، رکود جدی در حوزه‌های سیاسی و فرهنگی اتفاق افتاده است، افزود: به مناسبت روز دانشجو جلسه‌ای با مسئولین دانشگاه برگزار و این مسئله آسیب‌شناسی و راهکارهایی برای آن ارائه شد.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه امیرکبیر گفت: در دانشگاه امیرکبیر تلاش شده تا فعالیت کانون‌های فرهنگی و اجتماعی قوی‌تر شود. در این مدت تعداد برنامه‌های مجازی کانون‌ها بیش از 40 درصد افزایش‌یافته، اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد فعالیت تشکل‌ها و انجمن‌ها به نصف و شرکت در جشنواره‌های دانشجویی به کمتر از نصف کاهش پیداکرده است.

وی تصریح کرد: در این مدت سعی کرده‌ایم برای تشکل‌ها سیاسی نقش حمایتی داشته باشیم و فعالیت این تشکل‌ها را با آماده کردن بسترهای مجازی تقویت کنیم.

شرایط روحی و روانی دانشجویان را رصد می‌کنیم

همچنین مرتضی تهامی معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه خوارزمی نیز با اشاره به اینکه تحت تأثیر شیوع کرونا و غیرحضوری شدن دانشگاه مشارکت دانشجویان در برنامه‌های فرهنگی دانشگاه کاهش پیداکرده، گفت: شرایط روحی و روانی دانشجویان نیز قطعاً تحت تأثیر این وضعیت قرارگرفته است.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه خوارزمی برنامه‌های فرهنگی خود را مانند گذشته و این بار در فضای مجازی دنبال می‌کند ادامه داد: انتخابات کانون‌ها و انجمن‌های علمی و همچنین انتشار نشریات دانشجویی در این مدت به شکل مجازی انجام‌شده است.

تهامی گفت: در دوران شیوع کرونا کانون‌ها درخواست‌ها و برنامه‌های خود را به دانشگاه اعلام می‌کنند و پس از بررسی محتوایی و مالی این برنامه‌ها تصویب و به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.

وی بیان کرد: برنامه‌های مناسبتی، تئاتر، مسابقه و کارگاه‌های آموزشی و همچنین برنامه‌های علمی با حضور سخنرانان خارجی و مسابقات مختلف در روزهای پنج‌شنبه و جمعه به‌صورت مجازی دنبال می‌شود.

وی اظهار کرد: از مواد مثبت فضای مجازی این است که آیکونی وجود دارد که افراد می‌توانند وقتی در برنامه‌ای شرکت می‌کنند یک روز بعد آن برنامه را مشاهده و ارزیابی کنند.

تهامی گفت: با توجه به اینکه در شرایط کرونا و مجازی بودن آموزش دانشجویان بیشتر اوقات در منزل به سر می‌برند و دچار مشکلاتی ازنظر روحی روانی می‌شوند بنابراین شرایط روحی و روانی دانشجویان را رصد می‌کنیم و با همکاری دانشکده روانشناسی برنامه‌های مفیدی را در این راستا اجرا می‌کنیم.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: در حد وسع و توان و ظرفیت برنامه‌های LMS و SKY و وقت دانشجویان اجازه دهد برنامه‌های فرهنگی دانشگاه پابرجاست. تلاش می‌شود این برنامه‌ها در ساعت‌هایی خارج از ساعت کلاسی دانشجویان برگزار شود که امکان حضور برای همه فراهم باشد.

در پایان...

علی‌رغم همه برنامه‌ها و تمهیدات مثبتی که معاونین فرهنگی دانشگاه‌ها به‌منظور حفظ و حراست از فضای فرهنگی دانشگاه‌ها کرده‌اند به نظر می‌رسد تا ارزیابی دقیقی از میزان مشارکت و اثربخشی این برنامه‌ها و مقایسه‌ای از این ارزیابی با گذشته وجود نداشته باشد نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در خصوص مفید یا غیرمفید بودن این برنامه‌ها کرد.

به دلیل نوظهور بودن شرایط جدید و در مرحله آزمون‌وخطا بودن اقدامات مدیران تا رسیدن به نقطه‌های مطلوب فاصله‌ای زیادی وجود داشته باشد که امید است هر چه سریع‌تر با اقدامات مدیریتی مدبرانه برطرف شود.

انتهای پیام/4139/