مصونیت آفریقایی‌ها در ابتلا به کرونا/ چرا کووید-19 در آفریقا کمتر جولان می‌دهد؟

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوري و دانش‌بنيان گروه دانشگاه خبرگزاري آنا، نتیجه یک مطالعه در کشور کنیا که طی آن نمونه‌های خون اهداکنندگان در سراسر کنیا تجزیه و تحلیل شده است، نشان می‌دهد که تا ژوئن 2020، تقریباً 4.3 درصد مردم کنیایی‌ دارای آنتی‌بادی علیه ویروس کرونا بودند. این میزان مشابه با نتایجی است که در اوج شیوع کووید-19 در کشورهایی مانند اسپانیا و ایالات متحده نیزگزارش شده بود. در عین حال با توجه به مطالعه منتشر شده در مجله دانشگاهی «ساینس»، تعداد پایین مرگ و میر در این کشور(در قیاس بقیه جهان) می‌تواند نشان دهد که این بیماری در مقایسه با آنچه اروپا و ایالات متحده تجربه کرده‌اند در قاره آفریقا ضعیف‌تر است.

آیا تلفات در آفریقا واقعاً کمتر است یا صرفاً به مرگ و میر این قاره توجهی نمی‌شود؟

در حالی که به طور تقریبی 17 درصد از جمعیت جهان در قاره آفریقا سکونت دارند، اما این قاره تنها 5 درصد از موارد جهانی ابتلا به بیماری کووید-19 و تنها 3 درصد از آمار مرگ و میر ناشی از این بیماری را تشکیل می‌دهد. پژوهشگران در مورد علت این موضوع، گمانه‌زنی‌های مختلف دارند. این مسئله را می‌توان به محدودیت ظرفیت آزمایش‌های تخصصی در کشورهای این قاره، اقدامات پیشگیرانه و اولیه دولت‌ها و همچنین تعداد زیاد جمعیت جوان در کشورهای آفریقایی نسبت داد. با این حال  تاکنون اطلاعات کمی برای نتیجه‌گیری دقیق از این تحقیق وجود داشته است.

کنیا، کشوری در شرق آفریقا، تا پایان ژوئیه امسال، 20 هزار و 636 مورد ابتلا به کووید-19 و 341 مورد مرگ را ثبت کرده است. محققان برای درک بهتر الگوی انتشار این بیماری در کنیا، از اواخر آوریل تا اواسط ژوئن سال 2020،  نمونه خون 3 هزار و 174 را از چهار مرکز انتقال خون محلی کنیا جمع آوری کرده بودند. این نمونه‌ها متعلق به افراد 15-66 ساله بود.  یوع سرمی(Seroprevalence) 4.3 درصدی بیماری در آنجا، به طور قابل توجهی بالاتر از چیزی بود که محققان قبلاً می‌پنداشتند.همچنین بیماری از نظر شاخص تفکیک جنسیتی مشابه بود اما بیماری در گروه‌های سنی جوان‌تر و در مناطق شهری بیشتر دیده می‌شد.

برخی از پژوهشگران تصور می‌کنند ممکن است نوعی از بیماری که به قاره آفریقا وارد شده است، از نوع کم‌خطرتر بوده باشد. سوفیا یوآیوگا(Sophie Uyoga)، نویسنده اصلی این تحقیق و پژوهشگر برنامه تحقیقی  KEMRI-Wellcome Trust  می‌گوید: «این نتایج مهم است زیرا نشان می‌دهد که به سرمایه‌گذاری بیشتری در تحقیقات راجع به شیوع بیماری در همه‌گیری سراسر قاره نیاز است. در حال حاضر اطلاعات بسیار کمی از قاره آفریقا در دسترس است و ما فکر می‌کنیم ممکن است همه‌گیری اخیر در آفریقا سیر متفاوتی نسبت به اروپا و ایالات متحده داشته باشد.»

درس‌هایی برای سیاست‌گذاران

بسیاری از کشورها برای جلوگیری از شیوع ویروس، به قرنطینه و محدودیت‌های تردد و تعطیلی مشاغل روی آورده‌اند. اما آمارها نشان می‌دهد این قبیل برنامه‌های بازدارنده در کشورهای در حال توسعه، باعث ایجاد اختلال در خدمات بهداشتی، افزایش بیکاری، فقر و گرسنگی شده است و خشونت‌های خانگی را افزایش داده است.

بدین منظور محققان می‌خواستند داده‌هایی را در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهند که بتوان از آنها برای تصمیم‌گیری استفاده کرد. به گفته محققانِ این مطالعه، وجود جمعیت جوان می‌تواند یکی از توجیهاتی باشد که چرا این بیماری در کنیا ضربه مهلکی را وارد نکرده است. میزان شیوع بیماری و تعداد مرگ کنیا، از این نظریه که بیماری ممکن است به دلایل خاصی بر آفریقا تأثیر کمتری گذاشته است، حمایت می‌کند.

سایر کارشناسان نقش احتمالی مصونیت را برجسته می‌سازند. دلیپ ماوالانکار(Dileep Mavalankar)، مدیر انستیتوی بهداشت عمومی هندوستان(IIPH) می‌گوید: «افراد می‌توانند مصونیت ذاتی نسبت به بیماری‌ها داشته باشند یا ممکن است پس از عفونت‌ها و ابتلای مکرر نسبت به آن ایمنی پیدا کنند.» ماوالانکار یکی از پژوهشگران مطالعه‌ای بود که نشان می‌داد وقتی ایمنی فردی به وجود آمده باشد احتمال ابتلا حتی در درون یک خانه نیز فقط 10-20 درصد است.

محققان شرکت‌کننده در تحقیقات کنیا نیز بر نیاز به کسب اطلاعات و شواهد بیشتر تأکید دارند. سوفیا یوآیوگا می‌گوید: «بزرگترین محدودیت ما این است که همه‌گیری به‌سرعت در حال تکامل است، پس هم به طرح تطبیقی ​​برای مطالعات آینده نیاز است و هم دسترسی سریع به بودجه برای تحقیقات کووید-19 خصوصاً در آفریقا.»

اعتماد به نفس کاذب بلای کشورهای با آمار پایین

پس از اعلام نرخ مرگ و میر پایین در قاره آفریقا، در بسیاری از کشورهای این قاره وضع به حالت نیمه عادی درآمد. ازین‌رو بسیاری از مردم دست از رعایت موارد بهداشتی برداشتند و ماسک زدن را کنار گذاشتند. اما در هفته‌های اخیر موارد ابتلا در چندین کشور آفریقایی افزایش یافته است. سازمان بهداشت جهانی طی بیانیه‌ای در 19 نوامبر در حالی که خواستار رعایت بیشتر احتیاط و موارد ایمنی در آفریقا شد اعلام کرد حدود 19 کشور در آفریقا گزارش داده‌اند که در 28 روز گذشته بیش از 20 درصد موارد جدید ابتلا، در مقایسه با چهار هفته پیش از آن داشته‌اند.  

ماتشیدیسو موئتی(Matshidiso Moeti) مدیر منطقه‌ای WHO در آفریقا می‌گوید: «اعتماد به نفس کاذب در رابطه با کووید-19 می‌تواند خطرناک باشد. در این لحظه حساس که موارد ابتلا در آفریقا در حال افزایش است باید گوش به زنگ باشیم و دوباره بر ماسک زدن شدید اصرار کنیم. می‌دانم که بسیاری از افراد هستند که اقدامات بهداشت عمومی را دست و پا گیر می‌دانند، اما بدون اقدام همه‌جانبه، خطر بروز یک موج جدید در آفریقا وجود دارد.»

انتهای پیام/پ