نقش تسلی‌بخش فناوری در برابر آلزایمر/ تولید برنامه‌های کمکی برای کاهش فشارهای روحی و جسمی

 گروه فناوری خبرگزاری آنا، آلویز آلزایمر، روان‌پزشک و عصب‌شناس آلمانی بیش از یک قرن پیش شروع به تشریح نشانه‌های بیماری زوال یاخته‌های مغزی و ارزیابی میکروبی این بافت‌ها کرد. یافته‌های وی به کشف بیماری‌ای منجر شد که به احترام تلاش‌های وی آلزایمر نامیده شد. هیچ‌چیز برای یک انسان رنج‌آورتر از مرگ تدریجی یک عزیز نیست. در حالی که سال‌های اخیر تلاش‌های قابل‌توجهی در زمینه‌ این بیماری علاج‌ناپذیر انجام شده است اما آلزایمر به عنوان رایج‌ترین شکل بیماری زوال عقل، همچنان پس از پنج الی 10 سال از بروز علائم اولیه، به مرگ فرد بیمار منتهی می‌شود.

در حال حاضر یکی از کارهایی که در زمینه‌ فناوری قابل اجراست، تولید برنامه‌ها و وسایل کمکی برای کاهش فشارهای روحی و جسمی است که بر خود بیمار و اعضای خانواده‌ وی وارد می‌شود. حتی دستیارهای صوتی مانند «آمازون اکو» (Amazon Echo) یا «گوگل هوم» (Google Home) می‌توانند در انجام کارهای مختلف از یادآوری داروها گرفته تا انجام کارهای از راه دور به افراد کمک کنند. در این گزارش به برخی از فناوری‌هایی که به بهبود زندگی فرد مبتلا به آلزایمر منجر می‌شوند خواهیم پرداخت.

آگاهی در استفاده از وسایل فناوری

یکی از اتفاق‌هایی که بارها برای افراد مبتلا به مراحل پیشرفته‌ آلزایمر پیش می‌آید، این است که از یاد می‌برند وسایل خود را خاموش کنند. بنابراین به‌کارگیری ابزارهای نظارتیِ لوازم خانگی، ایده‌ خوبی برای اطلاع از وضعیت مایکروویو، قهوه‌ساز، تلویزیون، لامپ، اتوی مو، درب گاراژ و... خواهد بود.

این دستگاه‌ها با استفاده از یک منبع تغذیه به کاربر این امکان را می‌دهد تا با استفاده از تلفن هوشمند خود چک کند که فرد مبتلا به آلزایمر تمام وسایل برقی را خاموش کرده است یا خیر. این ابزارها می‌توانند توسط صدا کنترل شوند و افراد را قادر می‌سازند اگر بیمار فراموش کرد، خودشان دستگاه را خاموش کنند. نسل جدید این دستگاه‌ها را می‌توان به صورت یک اپلیکیشن در خانه‌های هوشمند تعبیه کرد.    

هشدارهای پزشکی

سیستم‌های پاسخ اضطراری شخصی(PERS) که به آنها دستگاه‌های هشدار پزشکی نیز گفته می‌شود، در موارد اضطراری می‌تواند باعث جلوگیری از خطر مرگ شوند. بسیاری از این دستگاه‌ها زمین خوردن را تشخیص می‌دهند، مسئله‌ای که به‌ویژه در افراد مبتلا به زوال عقل شایع است. پس از تشخیص سقوط فرد مبتلا، از طریق ارسال علائم، پرسنل اورژانس به منزل فرد اعزام می‌شوند. این دستگاه می‌تواند به عزیز شما اجازه دهد تا خودش با لمس یک دکمه با اورژانس تماس بگیرد.

PERS‌ها را اغلب روی بند گردن آویزان می‌کنند یا به جیب می‌بندند. خصوصیت دیگر این دستگاه‌ها استفاده از ردیاب GPS است. PERS‌های پیشرفته حتی از سنسورهایی برای تشخیص حرکت و سنسورهای دمایی بهره می‌برند تا به طور مثال اگر فرد مبتلا به آلزایمر در برابر اجاق گاز بود و دما بالا رفته بود، به وی و نزدیکانش هشدار دهند. ساعت‌هایی نیز وجود دارد که به سیستم‌های PERS‌ مجهز است اما بهترین گزینه برای افراد در مراحل پیشرفته‌ی زوال عقل به شمار نمی‌رود.

ردیاب‌های مکان

گم شدن و سرگردان بودن فرد یک رفتار مشکل‌آفرین است و به دلایل مختلفی ممکن است برای بسیاری از افرادی که از آلزایمر رنج می‌برند، رخ دهد. بهترین راه برای این افراد استفاده از دستگاه‌های ردیابی موقعیت مکانی است. این دستگاه‌ها دارای GPS هستند، بنابراین فرد مبتلا می‌تواند به راحتی از گم شدن جلوگیری کند. اگر فرد مبتلا به زوال عقل از منطقه‌ خاصی خارج شود، می‌توان برنامه‌ریزی کرد تا این دستگاه‌ها به مراقبان هشدار بفرستند. اگر فرد در مراحل ابتدایی آلزایمر قرار دارد نیز می‌تواند پیش از شروع سفر مبدأ و مقصد خود را به آن اعلام کند تا اگر در میانه‌ راه مقصد را فراموش کرد از طریق آن متوجه بشود که به کجا می‌رفته است. این ردیاب‌های کوچک به‌راحتی در جیب قرار می‌گیرند و مبالغه نیست اگر بگوییم آرامش فوق‌العاده‌ای را برای مراقبان همیشه‌نگران فراهم می‌کنند.

یکی دیگر از ابزارهای مفید برای مقابله با گم شدن، سنسور «سیف واندر» (SafeWander) است که در ابتدا به عنوان یک جوراب مخصوص تولید شده بود تا در صورت بلند شدن بیماران از رختخواب در طول شب به مراقبان اطلاع دهد اما در حال حاضر به دلیل سختی پوشیدن همیشگی جوراب، در نسخه‌های جدید به اندازه‌ یک سنسور کوچک تغییر یافته است تا به‌راحتی روی هر لباسی قرار بگیرد. ردیاب‌های مکانی مانند «سیف واندر» (SafeWander) از طریق یک برنامه‌ تلفن هوشمند کار می‌کنند تا اگر فرد مبتلا به زوال عقل در یک زمان نامناسب سرگردان بود، در جایی افتاد یا از رختخواب خارج شد، فرد یا افراد مراقب از طریق تلفن خود مطلع می‌شوند.

یادآورهای صوتی

دستگاه‌های یادآور صوتی به مراقبان اجازه می‌دهد برنامه‌های یادآور، مشهور به «ریمایندر» (reminder)، را برای عزیزان‌شان که مبتلا به زوال عقل هستند، شخصی‌سازی کنند. برخی از این برنامه‌ها از طریق کنترل صدا به مراقبان اجازه می‌دهند تا زمان مشخصی را برای یادآوری تعیین کنند، در حالی که برخی دیگر از طریق سنسور حرکتی کار می‌کنند. دستگاه‌هایی که از طریق تشخیص حرکت کار ‌کنند، بی‌تردید برای کسانی که مستعد سرگردانی و گم شدن‌ هستند، بسیار مفید خواهند بود چراکه مراقبان می‌توانند پیامی را ضبط کنند و به عزیزان یادآوری کنند که به عنوان مثال در طول شب، از نزدیک شدن به در خانه یا خروج از خانه بپرهیزند.

برای افراد مبتلا به آلزایمر که فقط قدری اختلال حواس دارند، یک ضبط دیجیتالی کوچک، یا یک قلم و کاغذ که به گردن آویزان است مفید و کافی خواهد بود. در این حالت فرد نسبت به وضعیت خود آگاهی کافی را دارد و صرفا برخی از چیزها را فراموش می‌کند. 

مانیتورهای ویدئویی خانگی

دوربین‌های خانگی را می‌توان رو به مکان‌های به اصطلاح استراتژیک خانه تنظیم کرد، مانند محل قرارگیری داروها یا اتاق نشیمن اصلی یا اتاق خواب که در آن یکی از عزیزان مبتلا به زوال عقل بیشتر وقت خود را می‌گذراند. محتوای ضبط شده را می‌توان به طور مداوم از طریق تلفن‌های هوشمند یا به صورت آنلاین کنترل کرد.

حتی دوربین‌هایی با بلندگو وجود دارند که به شما امکان می‌دهند مانند یک دستگاه مخابره داخل ساختمان با عزیزتان صحبت کنید. همچنین هوش مصنوعی اجازه می‌دهد اگر دستگاه بعد از مدت زمان مشخصی حرکتی را تشخیص نداد، به اورژانس و یا مراقبان پیام هشدار بفرستد. فناوری‌هایی هم هستند که هنوز تا در دسترس عموم قرار گرفتن فاصله دارند اما در آینده برای کمک به فرد مبتلا به زوال عقل بیشتر از آنها خواهیم شنید.

روبات‌های از راه دور

انتظار می‌رود در آینده روبات‌های با کنترل از راه دور ساخته شود که به شما امکان می‌دهد با شخص موردعلاقه‌ خود دیدار کرده و بدون اینکه حضور فیزیکی باشید، در خانه حرکت کنید. در حال حاضر برنامه‌ای مانند «جیراف» (Giraff) برای چنین منظوری تولید شده است؛ اما با نرخی بالای 300 میلیون تومان در دسترس است که بسیار گرانقیمت محسوب می‌شود. «جیراف» (Giraff) یک روبات با یک صفحه نمایش است و از طریق ماوس روی اینترنت کنترل می‌شود.

این روبات  روی چرخ‌های محکم سوار است، بنابراین می‌تواند آزادانه حرکت کند، و با صفحه‌ زاویه‌دار خود بالا و پایین می‌شود و به دلیل قابلیت کنترل از راه دور می‌تواند این احساس را القا کند که شما در اتاق حضور دارید. همچنین کمک می‌کند همه جا در اطراف عزیز خود حاضر باشید و مواردی مانند خطرات ایمنی یا خرابکاری‌ها را بررسی کنید.

حیوانات خانگی روباتیک

مطالعات همچنین نشان داده است که حیوان خانگی که نیازی به نگهداری چندان نداشته باشند به کاهش اضطراب کمک می‌کنند و مشکلات رفتاری افراد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل را کاهش می‌دهند اما در حقیقت هیچ حیوان خانگی‌ای وجود ندارد که به نگهداری نیاز نداشته باشد بنابراین حیوانات خانگی روباتیک که به طور خاص برای افراد سالمند طراحی شده‌اند،  بهترین گزینه هستند. طبیعتاً این حیوانات آهنی مجهز به هوش مصنوعی خواهند بود و قادرند در بسیاری اعمال نظارتی به اطرافیان بیمار کمک کنند. شرکت «جوی‌فورآل»  حیوانات خانگی روباتیک را دقیقاً به شکل حیوانات واقعی ساخته است که هر چند در مراحل اولیه توسعه قرار دارند اما  احساس واقع گرایانه‌ای را ایجاد می‌کنند زیرا به صورت طبیعی حرکت می‌کنند و به وسیله‌ سنسورها به نوازش و آغوش پاسخ می‌دهند و حتی شب خمیازه می‌کشد و میو می‌کنند!

دستگاه‌های تشخیصی پوشیدنی

دستگاه‌های تشخیص پوشیدنی هنوز در مرحله توسعه هستند. برخی از غول‌های فناوری روی دستگاه‌های پوشیدنی کار می‌کنند که در زمینه‌های گوناگونی به صورت هوشمندانه اطلاعات جمع می‌کنند و پردازش می‌کنند. برای مثال نحوه راه رفتن فرد، ضربان قلب و الگوی خواب و... توسط این دستگاه ضبط می‌شود.

داده‌ها توسط هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل می‌شوند و می‌تواند قبل از بروز علائم جدی برای متخصصان بهداشت ارسال شود. این امر می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد زیرا تشخیص به موقع مهم‌ترین قسمت در درمان علائم زوال عقل است. سازمان تشخیص بموقع بیماری‌های نورودژنراتیو (EDoN) امسال اعلام کرد امیدوار است که ظرف سه سال آینده، به طور گسترده از این پروژه رونمایی کند.

عینک واقعیت افزوده

یکی دیگر از فناوری‌های امیدوارکننده‌ای که در چند سال آینده انتظار می‌رود کمک‌حال باشد عینک‌های هوشمند مخصوص افراد مبتلا به بیماری‌های زوال عقل در مراحل اولیه تا میانه است. با استفاده از این عینک فرد قادر است برای یافتن اشیا از راهنمایی‌های هوش مصنوعی بهره ببرد، در صورت فراموش کردن نام افراد، اسامی‌شان را ببیند، در دوراهی‌ها مسیر صحیح را پیدا کند و ایمنی بیشتری داشته باشد. فرد مصرف‌کننده از این عینک، اطلاعات پیرامون خود را با فونت درشت در صفحه‌ی شیشه‌ آن رؤیت می‌کند. عینک‌های واقعیت افزوده همچنین مانند برخی دیگر دستگاه‌های بالا مجهز به  ردیاب و دارای سیستم اطلاع‌رسانی از راه دور هستند.

انتهای پیام/4021/پ